Polikistik Over Sendromu: Belirtileri, Tedavi Yöntemleri ve Kilo Kontrolü

Polikistik Over Sendromu: Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Polikistik over sendromu (PCOS), üreme çağındaki kadınlarda oldukça yaygın bir durumdur. Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Yusuf Aytaç Tohma, bu sendromun yumurtlama bozuklukları, androjen hormonlarının artışı ve yumurtalıklarda çok sayıda küçük kistin oluşumu ile karakterize edildiğini belirtmektedir. Türkiye’de her 5-7 kadından birinde görülen bu sendromun en sık rastlanan belirtileri arasında adet düzensizlikleri, kısırlık, aşırı tüylenme, sivilce artışı, saç dökülmesi, kilo alma ve zor kilo verme yer almaktadır.

Doç. Dr. Tohma, polikistik over sendromu olan ve doğal yollarla çocuk sahibi olamayan hastalar için tedavi sürecinin ilk aşaması olarak sağlıklı beslenme ve spor ile kilo vermenin önemine dikkat çekmektedir. Ardından, çeşitli yumurtlama tedavileri uygulanmaktadır. Bu yaklaşımlar sonucunda doğal yollarla gebelik elde edemeyen hastalara ise aşılama veya tüp bebek tedavisi önerilmekte ve genellikle başarılı sonuçlar alınmaktadır.

Polikistik Over Sendromu ve Belirtileri

PKOS ya da yumurta tembelliği olarak bilinen bu sendromun, üreme çağındaki kadınların yaklaşık %6-19’unda görüldüğünü ifade eden Doç. Dr. Tohma, polikistik over sendromunun belirtilerinin yumurtlama bozuklukları nedeniyle ortaya çıkan adet düzensizlikleri ve kısırlık ile başladığını belirtmektedir. Ayrıca, erkeklik hormonlarının artışı sonucunda aşırı tüylenme, sivilce artışı, saç dökülmesi ve insülin direncindeki bozukluklara bağlı kilo alımı gibi sorunlar da yaşanmaktadır.

Bu belirtiler, yumurtalık rezervinin düşüklüğü ile ilişkilendirilen adet düzensizliği ve kısırlık şikayetleri ile karışabilir. Dolayısıyla, adet düzensizliği yaşayan, kolay kilo alıp zor kilo veren ve aşırı tüylenme yaşayan kadınların, vakit kaybetmeden bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurması oldukça önemlidir. Polikistik over sendromunun tanısı, hastanın belirtilerinin yanı sıra yapılan ultrasonografik muayenede yumurtalıklarda çok sayıda küçük kistin varlığı ve bazı hormon seviyelerinin incelenmesi ile konulmaktadır.

Tüp Bebek Tedavisi ve Dondurulmuş Embriyo Transferi

Kısırlık şikayeti olan polikistik over sendromu hastalarında, ilk tedavi seçeneği yardımcı üreme teknolojileri, yani aşılama veya tüp bebek tedavisidir. Doç. Dr. Tohma, bu hasta grubunun kısırlık şikayeti ile başvurduğunda ilk yaklaşımın kilolu ise sağlıklı beslenme ve spor ile kilo vermek olduğunu vurgulamaktadır. Eğer bu yöntemler ile doğal yolla gebelik elde edilemiyorsa, bir sonraki adım olarak aşılama veya tüp bebek tedavisi önerilmektedir.

Polikistik over sendromu olan hastaların yumurtalıklarında çok sayıda yumurta bulunması ve tüp bebek tedavisi sırasında hormon seviyelerinin artması nedeniyle taze embriyo transferi yerine dondurulmuş embriyo transferi tercih edilmektedir. Bu yaklaşımın temel amacı, aşırı yumurtalık uyarılması sendromunun (OHSS) oluşumunu engellemektir. Bu sendrom, özellikle karın ve göğüs boşluğunda sıvı toplanması ile kendini gösteren, ciddi riskler taşıyan bir durumdur. Dolayısıyla, polikistik over sendromu olan hastalardan elde edilen embriyolar dondurulmakta ve hastanın hormon seviyeleri normale döndüğünde embriyo transferi işlemlerine başlanmaktadır.

Kilo Kontrolü ve Sağlıklı Yaşam Tarzı

Polikistik over sendromu hastalarında kilo alımı ve zayıflama zorluğu sıkça karşılaşılan bir durumdur; ancak her hasta için bu durum geçerli olmayabilir. Doç. Dr. Tohma, bu sendroma sahip kadınların büyük çoğunluğunun hafif kilolu ya da kilolu olmasının temelinde artan insülin direncinin rol oynadığını belirtmektedir. Bu nedenle, ilk tedavi basamağı kilo vermek olmalıdır.

Rutin beslenme programlarında lif ve protein açısından zengin, glisemik indeksi düşük gıdaların yer alması önerilmektedir. Ayrıca, işlenmiş gıdalardan uzak durulması da önemlidir. Kilo kontrolü sağlanmasının yanı sıra, düzenli spor yapılması ve sağlıklı yaşam tarzının benimsenmesi teşvik edilmektedir. Polikistik over sendromu olan hastalarda kısırlık ve aşırı kilo nedeniyle stres ve depresyonun daha sık görüldüğü bilinmektedir. Bu nedenle, gerekli durumlarda psikolojik danışmanlık alınması faydalı olabilir.

Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Sağlık