Yenidoğanlarda Topuk Kanı Taraması ve Koruyucu Hekimlik Uygulamaları

Yenidoğanlarda Topuk Kanı Taraması ve Koruyucu Hekimlik

Gaziosmanpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniğinde görevli Uzm. Dr. Ozan Polat, yenidoğanlarda gerçekleştirilen topuk kanı taramasının, bebeğin gelecekteki sağlığını etkileyebilecek kalıtsal hastalıkların erken tanısı için kritik bir öneme sahip olduğunu belirtti. Bu tarama, sadece çok küçük miktarda alınan bir kan örneği ile yapılmakta ve böylece hayati öneme sahip bilgilerin elde edilmesi sağlanmaktadır.

Aile Hekimi Uzmanı Dr. Polat, “Halk Sağlığı Haftası” kapsamında Türkiye’deki koruyucu hekimlik uygulamaları ve hastalıkların önlenmesine yönelik verilen hizmetler hakkında AA muhabirine bilgi verdi. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), sağlık kavramını “Kişinin bedenen, ruhen ve sosyal yönden tam bir iyilik hali” olarak tanımlamaktadır. Polat, koruyucu sağlık hizmetlerinin bu tanımdaki en temel unsurlardan biri olduğunu vurguladı.

Polat, koruyucu hekimlik faaliyetleri çerçevesinde hastalıkların önlenmesi, erken tanı ile hastalıkların tespit edilmesi veya var olan hastalıkların en iyi şekilde tedavi edilmesi konularında yoğunlaştıklarını ifade etti. Bu kapsamda aile sağlığı merkezlerinde (ASM) çeşitli tarama ve aşı uygulamaları gerçekleştirilmektedir.

Topuk Kanı Taraması ve Önemi

Polat, tarama uygulamaları hakkında bilgi vererek, “Aile sağlığı merkezlerinde topuk kanı alıyoruz. Bu küçük miktardaki kan örneği ile bebeklerin yaşamını etkileyebilecek önemli hastalıkları tespit edebiliyoruz. Konjenital hipotiroidi (KHT), kistik fibrozis (KF), fenilketonüri (FKU), konjenital adrenal hiperplazi (KAH) ve son dönemlerde gündeme gelen spinal müsküler atrofi (SMA) gibi hastalıklar bu tarama ile belirlenebiliyor.” dedi.

Tarama ve Aşıların Gerekliliği

Uzm. Dr. Polat, bazı ebeveynlerin bebeklerine topuk kanı taraması veya aşı yaptırmaktan çekindiğini belirterek, “Bireylerin bu konuda doktorlara güvenmesi oldukça önemli. ‘Zararlı’ ya da ‘vücuda herhangi bir zarar verecek’ düşüncesiyle hareket etmemek gerekiyor. Bu aşılar, uzun yıllardır uygulanan ve koruma altında olan uygulamalardır. Sosyal medyada yer alan yanlış bilgiler, sağlık otoritelerinin açıklamalarından bağımsız olarak bilgi kirliliğine neden olabiliyor.” diye konuştu.

Polat, ebeveynlerin sağlık konularında en yakın hekimlere başvurarak güvenilir bilgi alabileceklerini vurguladı. “Taramanın zamanında yapılması son derece önemli. Yaşa ve cinsiyete göre hangi tarama programlarının uygulanması gerektiği konusunda hekimlerinden bilgi alarak, gerekli işlemleri yaptırmaları faydalı olacaktır. Sağlığın korunmasındaki en önemli unsur, koruyucu hekimliktir.” dedi.

Sağlıklı Bir Gelecek İçin Tarama Programları

Tarama programlarının, bireylerin yaşamları boyunca kritik bir rol oynadığını belirten Polat, “Bebeklik döneminden yaşlılığa, hatta doğmadan önce bile bu tarama programlarını uygulamaktayız. Bu uygulamalar, hem ülke ekonomisi hem de sağlıklı nesillerin yetiştirilmesi açısından son derece önemlidir.” ifadelerini kullandı.

Sosyal Medya Yerine Hekimlere Başvurun

Polat, Sağlık Bakanlığı’nın koruyucu hekimlik konusundaki ilerlemelerini ve verdiği destekleri de vurgulayarak, “Sağlıklı bir toplum için sağlıklı koruyucu hekimlik uygulamaları şart. Bu da sağlıklı nesillerin yetişmesine katkı sağlar.” dedi. Teknolojinin gelişmesiyle sağlık okuryazarlığının arttığını ancak bunun aynı zamanda bilgi kirliliğini de artırabileceğini belirtti. “Özellikle sosyal medya üzerinden yayılan yanlış bilgiler, insanların sağlıklı bilgiye ulaşmalarını zorlaştırıyor. Bu nedenle, hekimlerden bilgi alınmasının önemi büyüktür.” şeklinde konuştu.

Ücretsiz Tarama Programları

Polat, vatandaşları tarama programlarına katılmaları konusunda bilgilendirerek, “Ülkemizde özellikle yetişkinler için kanser taramaları, rahim ağzı kanseri taramaları gibi önemli uygulamalar yapılmaktadır. Kalın bağırsak taramaları, aile sağlığı merkezlerinde ve hastanelerde gerçekleştirilmektedir. Bunun yanı sıra tansiyon ölçümü ve sağlıklı beslenme gibi uygulamalar da birer tarama şeklidir.” dedi.

Polat, sağlıklı kilo takibinin de önemli bir tarama olduğunu belirterek, “Hekimlerden bu konuda destek alabilirler. Tüm bu tarama programları, Sağlık Bakanlığı’nın öncülüğünde ücretsiz olarak sunulmaktadır. Bu programlar sürekli olarak güncellenmekte ve revize edilmektedir.” diyerek sözlerini tamamladı.