Norovirüs Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Norovirüs hastalığı son günlerde endişe yaratan bir hastalık. Bu hastalığın en tedirgin edici özelliğiyse koronavirüs kadar hızlı yayılabilme ve salgına dönüşebilme potansiyeli. Peki, norovirüs hastalığı nedir? Norovirüsün belirtileri nedir?

Norovirüs hastalığı son günlerde endişe yaratan bir hastalık. Bu hastalığın en tedirgin edici özelliğiyse koronavirüs kadar hızlı yayılabilme ve salgına dönüşebilme potansiyeli. Peki, norovirüs hastalığı nedir? Norovirüsün belirtileri nedir?

Norovirüs hastalığının belirtilerinden olan kusma, ishal, karın ağrısı gibi şikayetler ile acil servislere başvuran çocukların sayısında ciddi bir artış yaşandı.

Enfeksiyon ve Mikrobiyoloji Hastalıkları Uzmanı Gökçe Demir ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Akif Çelik, Kovid-19 kadar hızlı yayılabilme ve salgın yapabilme durumu olan norovirüs hastalığına dikkat çekti.

NOROVİRÜSÜN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Norovirüsün belirtilerine vurgu yapan Uzm. Dr. Gökçe Demir, ‘’Ortalama 2-3 gün süren bir kuluçka döneminden sonra sıklıkla bulantının eşlik ettiği ani başlangıçlı karın ağrısı görülür. Genel olarak ishal ve kusma bu ağrıya eşlik eder. Hastada günde 3 ila 8 kez kansız, sulu dışkılama görülür. Hafif bir ateş olabilir. Klinik görüntü olarak kendisini birkaç günde sınırlar. Ancak çocuklarda ve bağışıklık yetmezliği olanlarda daha gürültülü ve uzun seyredebilir. ‘’dedi.

İLK KEZ AMERİKA’DA GÖRÜLDÜ

Uzm. Dr. Akif Çelik ise yaptığı açıklamada,’’ Norovirüs aslında bir akut gastroenterit yani bir ishal etkeni ve salgınlara neden olabiliyor. Norovirüs ilk kez 1968 yılında Amerika’nın Ohio eyaletinde Norwalk’da salgına neden oldu ve tanısı konuldu. Norovirüsün belirtileri arasında özellikle ishal, kusma, ateş, kramp tarzında karın ağrısı bulunuyor. Hastalar ishal ve kusmada çok sıvı kaybı yaşadığı için baş ağrıları görülebilir, halsizlik, yorgunluk da hastalığa eşlik edebilir. Ancak en çok kusma, karın ağrısı ve sulu ishale neden oluyor.’’  diye belirtti.

NOROVİRÜS TANISI NASIL KONULUR?

Uzm. Dr. Gökçe Demir, alınacak dışkı numunesi sayesinde hızlı antijen testleri ve PCR yöntemiyle tanı koymanın mümkün olduğunu dile getirdi.

Çocuklara bol sıvı takviyesi yapılmasının altını çizen Demir, ‘’Ev içi bulaşı engellemek için hijyen kurallarına dikkat etmeliler. Çocuğun tuvalet sonrası temizliği yapıldıktan sonra elleri bol sabunlu suyla yıkanmalı. Sulu dışkılama sayısı günde 7-8’i geçerse hekime başvurmalarını öneririm.’’ diyerek ebeveynlere uyarılarda bulundu.

Norovirüsün yayılım alanlarına dikkat çeken Demir, ‘’ Özellikle kreşlerde, okullarda, öğrenci yurtlarında, askeri birliklerde ve aile içinde salgınlar yapabiliyor. Kişiden kişiye temasla da bulaş olabildiğinden küçük yaş gruplarında hastalığın yayılmasını engellemekte güçlük yaşanabilir. Özellikle geçtiğimiz son 10 gün içinde hastanemiz mikrobiyoloji laboratuvarına gönderilen dışkı numunelerinde norovirüs pozitifliğinin arttığını söyleyebilirim.’’ dedi.

Okulların açılması ile birlikte özellikle çocuklarda görülen bulaşıcı hastalıkların arttığına dikkat çeken Çelik şunları söyledi: ‘’ Kişisel önlemlerinizi almanız, hijyene dikkat etmeniz ve sosyal mesafeyi korumanız gerekiyor. Okulların açılması ve açık kalmasını biz hekimler olarak da çok istiyoruz. Çünkü eğitim ve öğretim almak bir çocuk hakkıdır. Bu süreçte bulaşıcı hastalıklar olabilir ama kişisel önlemlerimizi alarak, hijyene dikkat ederek, çocuklarımızı özellikle maske, mesafe konusunda ve dezenfektan kullanmasını, sık sık eliniz yıkamasını öğütleyerek bu salgından da kurtulmak mümkün.‘’ 

KORONAVİRÜSTEN DAHA GÜÇLÜ

Uzm. Dr. Akif Çelik norovirüsünün koronavirüsten daha dayanıklı bir yapıda olduğuna dikkat çekerek, ‘’Bu virüsün en önemli özelliği çok uzun süre canlı kalabilmesidir. Örneğin, insan dışkısında norovirüs 28 gün kadar yani yaklaşık 1 ay kadar canlı kalabiliyor. Bir yere temas edildiğinde özellikle masa ya da herhangi bir yüzey olabilir, kontamine bir gıda olabilir; buralarda da norovirüs en az 2 ila 3 hafta canlı kalabiliyor. Bu özelliğiyle koronavirüsten farklı ve ondan daha güçlü bir virüs. Koronavirüs dış ortamda daha dayanıksızken, norovirüs bu konuda çok daha dayanıklı bir virüstür. ‘’dedi.

NOROVİRÜS NASIL BULAŞIYOR?

Norovirüsün bulaş yoluna değinen Demir, ‘’Esas bulaş, ağız-dışkı yoluyladır. Genellikle kişiden kişiye temas, kontamine su ve gıdalarla bulaş olur. Kirlenmiş içme suları, havuz-göl suları, midye gibi kabuklu deniz canlıları, salatalar, iyi yıkanmamış sebze, meyve ve yeşillikler, sandviç gibi soğuk yiyeceklerin toplu tüketimiyle salgınlar oluşabilir.’’ diye belirtti.

Norovirüsün daha çok yakın temasla, dışkı ile sulardan ve kontamine gıdalardan bulaştığını söyleyen Çelik, ’’ Eğer hasta çok fazla kusuyorsa yanındakiler de kusmuk aerosollarıyla hastalığa yakalanabiliyor. Kontamine sudan bulaşarak salgınlara neden olabiliyor. Norovirüs dış ortamda ölmediği için mesela gıdayla uğraşan insanlarda bu virüs varsa gıdaya bulaşarak yaklaşık 1 ay boyunca canlılığını koruyabiliyor. Bu yüzden her aldığımız ürünü çok güzel yıkamak zorundayız. Hijyen kurallarına uymamız büyük önem taşıyor.‘’ dedi.

Norovirüs enfeksiyonunun tedavi yöntemine değinen Demir, ‘’ Antibiyotik veya antiviral tedavi gerektirmez. Sıvı desteği ve probiyotikler yeterlidir. Fazla sıvı kaybeden hastalarda hastanede yatış ve damar yolu ile sıvı desteği gerekebilir.’’ diye açıkladı.

KORONAVİRÜS AŞISININ NOROVİRÜSE ETKİSİ YOK!

Koronavirüs aşısının norovirüse karşı koruyuculuğu olmadığını açıklayan Çelik, ‘’ Kovid-19 farklı bir virüs, norovirüs farklı bir virüs. Norovirüs daha çok ishalle, kusmayla, ateşle belirti verirken, koronavirüs de ishal, ateş yapabiliyor. Ancak solunum bulguları kovid-19’da çok daha fazladır. Norovirüs de solunum bulguları yapmıyor. Yani norovirüs üst solunum yolu enfeksiyonu veya alt solunum yolu enfeksiyonuna neden olmuyor. ‘’ diyerek farklara dikkat çekti.

Hijyene değinen Demir, ‘’Bu nokta önemli. Yüzeylerde 3-4 hafta canlı kalabilme özelliğine sahip olduğundan bu durum, salgınlar için kaynak oluşturabilir. Bu nedenle kontamine yüzeyler yüzde 5-10 oranında sulandırılmış çamaşır suyu ile temizlenmeli. Yine virüsle enfekte olan kişilerin iyileştikten sonra 3 haftadan uzun bir süre dışkı yoluyla virüsü atacağı ve bu nedenle kaynak rolü oynayabileceği akıldan çıkarılmamalı.‘’ diye belirtti.

POTASYUM ZENGİNİ GIDALAR TÜKETİLMELİ

İshal diyetine uyulması gerektiğini söyleyen Demir, ‘’ Besin takviyesinden ziyade önemli olan, özellikle taze gıdaların yeterince temizlenmeden tüketilmemesi. Norovirüs enfeksiyonuna yakalanan kişilerin de ishal diyetine uyması; katı yağ ile yapılmış yemekler, kızartmalardan uzak durması ve bol su tüketmesi önerilebilir.’’ dedi.

Besin takviyelerine vurgu yapan Çelik ise, ‘’Özellikle beslenmede ishali durdurmaya yönelik bazı takviyeler alınabilir. Bu kapsamda probiyotikler, özellikle patates, muz, makarna gibi potasyumdan zengin gıdalar tüketilmeli. Bu gıdalar aynı zamanda potasyum kaybını da önler. Bağırsaklarda meydana gelen hasarı azaltmak için çinko önemlidir. Uzun süreli ishallerde çinko eksikliği meydana gelebilir. Bu nedenle çinko takviyesi yapılmalı. Semptomatik tedavi dediğimiz kusmayla, ishalle kaybettiğimiz sıvıları, vücudumuzun gereksinimi olan suyu tekrar yerine koymak gerekir. Vücuttaki su kaybını önlemek gerekir. Kusmayı önleyen ilaçlar doktor gözetiminde alınmalıdır. Aşırı kusma durumunda ise yine doktor gözetiminde serum takılması gerekiyor. ‘’diye söyledi.