Maymun Çiçeği Hastalığı Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Sağlık Bakanlığı, maymun çiçeği hastalığı ile ilgili toplumda en çok merak edilen konuları derleyerek 11 soruda yanıtlar sundu. Bu bilgiler, Sağlık Bakanlığı’nın sosyal medya hesaplarından paylaşılmıştır. Aşağıda, maymun çiçeği rehberine göre oluşturulan sık sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:

• 1) Maymun çiçeği nedir?

  Maymun çiçeği, genellikle daha hafif seyreden, ancak belirtileri geçmişteki çiçek hastalığına benzer olan viral bir zoonoz hastalıktır. Nadir de olsa ölümcül olabilir ve insandan insana bulaşma potansiyeli taşır. 1980 yılında çiçek hastalığının ortadan kaldırılmasının ardından maymun çiçeği, özellikle Orta ve Batı Afrika’da nadir olarak görülen bir hastalık haline gelmiştir.
• 2) Maymun çiçeği için ne zaman test yaptırılmalıdır?

  Maymun çiçeği belirtilerini taşıdığını düşünen veya maymun çiçeği olan biriyle yakın temas eden kişilerin, bir sağlık kuruluşuna başvurarak test yapılması gerektiği konusunda karar vermeleri gerekmektedir. Doktor, test yapılmasına gerektiğine karar verirse, uygun örnekleri alarak bunları test için gereken laboratuvara gönderecektir.

• 3) Maymun çiçeği belirtileri nelerdir?

  Maymun çiçeği belirtileri arasında ateş, baş ağrısı, kas ve sırt ağrıları, büyümüş lenf nodları, solunum sistemi semptomları (boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürük) ve hastalığa özgü cilt döküntüleri bulunmaktadır.

• 4) Belirtilerim varsa ne yapmalıyım?

  Yeni veya açıklanamayan bir cilt döküntüsü veya diğer maymun çiçeği belirtilerini fark ettiğinizde, bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Sağlık kuruluşuna gidene kadar başkalarıyla yakın temastan (cinsel ilişkiler dahil) kaçının. Test sonuçlarınızı beklerken, evcil hayvanlar ve diğer hayvanlarla yakın temastan da uzak durun. Eğer test sonucunuz pozitif çıkarsa, cilt döküntüleriniz iyileşene kadar kendinizi izole etmeye devam edin. Ayrıca, ateş, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürüğünüz varsa kendinizi izole etmeye devam edin. Toplu taşıma araçlarını kullanmaktan kaçının ve yalnızca acil durumlar için dışarı çıkın.

• 5) Maymun çiçeği nasıl bulaşır?

  Maymun çiçeği, cilt döküntüsü, kabuklar veya vücut sıvılarıyla doğrudan temas yoluyla bulaşabilir. Uzun süreli, yakın temas veya cinsel ilişki (öpmek, sarılmak gibi) sırasında da yayılabilir. Maymun çiçeği olan bir kişi, belirtiler başladıktan itibaren cilt döküntüsü tamamen iyileşene kadar başkalarına virüsü bulaştırabilir. Bazı hastalar, belirtiler başlamadan 1-4 gün önce virüsü bulaştırabilir. Ancak, belirti göstermeyen kişilerin virüsü bulaştırdığına dair bir kanıt bulunmamaktadır.

• 6) Maymun çiçeği cinsel yolla bulaşan bir hastalık mıdır?

  Maymun çiçeği, cinsel temas yoluyla bulaşabilen bir hastalık olarak kabul edilebilir. Cinsel ilişki, maymun çiçeğinin bulaşma yollarından biridir. Geçmişteki salgınlar, enfekte hayvanlarla ve hayvan ürünleriyle doğrudan temas sonucu ortaya çıkmıştır. Ancak günümüzde, virüs esas olarak yakın temas yoluyla yayılmaktadır. Cinsel temas sırasında cilt lezyonlarıyla temas veya solunum sekresyonları ile yakın temas ile bulaşma mümkündür. Cinsel ilişki olmaksızın da, maymun çiçeği olan biriyle yakın cilt teması virüsün bulaşmasına yol açabilir.

• 7) Maymun çiçeği nasıl önlenebilir?

  Maymun çiçeği olduğundan şüphelenilen bir kişinin cilt döküntülerine sahip olanlarla yakın temastan kaçınılmalıdır. Ayrıca, maymun çiçeği hastalarının kullandığı eşyalarla temastan uzak durulmalıdır. Ellerinizi sık sık sabun ve su ile yıkayın ya da alkol bazlı bir el antiseptiği kullanın. Özellikle yemek yemeden, yüzünüze dokunmadan ve tuvaleti kullandıktan sonra el hijyenine dikkat edin.

• 8) Kalabalık etkinliklere gitmek konusunda endişelenmeli miyim?

  Maymun çiçeği olan biriyle yakın cilt temasında bulunmanız durumunda bulaşma riski vardır. İlk bulgular, insanların yakın cilt teması yaşadığı etkinliklerin maymun çiçeği vakalarına yol açtığını göstermektedir. Bir etkinliğe katılmayı planlıyorsanız, ne kadar yakın ve kişisel cilt teması yaşanacağına dikkat etmelisiniz.

• 9) Maymun çiçeği için hangi tedaviler mevcuttur?

  Maymun çiçeği için özel olarak geliştirilmiş bir tedavi bulunmamaktadır. Ancak, virüsler arasındaki genetik benzerlikler nedeniyle, çiçek hastalığını tedavi etmek için kullanılan antiviral ilaçlar maymun çiçeği tedavisinde kullanılabilir. Bununla birlikte, bu ilaçların etkinliği tam olarak kanıtlanmamıştır.

• 10) Evcil hayvanıma maymun çiçeği bulaşabilir mi?

  Maymun çiçeği, zoonotik bir hastalık olarak hayvanlar ve insanlar arasında bulaşabilir. Ancak günümüzde, evcil hayvanların maymun çiçeği açısından yüksek risk taşıdığına dair bir kanıt bulunmamaktadır.

• 11) Maymun çiçeği su yoluyla havuzdan, sıcak küvetten veya su parkından bulaşabilir mi?

  Maymun çiçeğinin havuzdan, sıcak küvetten veya su parkındaki sulardan bulaşabileceğine dair kesin bir kanıt yoktur. Ancak virüs, insandan insana yakın temas yoluyla bulaşabilmektedir. Maymun çiçeği hastasının havlusu, yüzme tahtası veya giysisi gibi eşyalarının bir başkası tarafından kullanılmasıyla hastalığın bulaşması mümkündür. Eğlence amaçlı su mekanlarında dezenfeksiyon yapılması ve havuzların uygun şekilde klorlanması, maymun çiçeği virüsünün bulaşma riskini azaltacaktır.

Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Sağlık