Ev Temizlik Ürünlerinin Sağlık Üzerindeki Tehlikeleri ve Alarmları
Ev temizlik ürünlerinin sağlık üzerindeki tehlikeleri ve alınması gereken önlemler hakkında bilinçli kararlar için detaylı bilgi edinin.
Günlük yaşamda temizlik ve hijyenin önemi
Hepimiz temiz ve hijyenik bir ortamda yaşamayı hayal ederiz. Ancak, evlerimizde kullandığımız temizlik ürünlerinin görünümündeki saflık ve ferahlık, aslında içerdiği kimyasallar nedeniyle ciddi sağlık riskleri barındırabilir. Parlak yüzeyler, hoş kokular ve hijyen vaatleriyle satılan bu ürünler, bilinçsiz kullanımda bizleri ve sevdiklerimizi yavaş yavaş sağlık sorunlarına sürükleyebilir.
Sağlık açısından ciddi tehditler barındırıyor
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ev temizlik ürünlerinin içeriğinde bulunan kimyasalların insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekiyor. Özellikle uçucu organik bileşikler (VOC’ler), amonyak, klor ve ftalatlar gibi maddeler, kısa ve uzun vadeli sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Bu kimyasalların sürekli ve uzun süreli maruziyeti, solunum yolları rahatsızlıkları ve diğer ciddi hastalıkların oluşmasına neden olabilir.
Akciğer fonksiyonlarına kalıcı zararlar
WHO’nun yaptığı araştırmalar, bu tür kimyasalların solunmasıyla astım hastalıklarının tetiklendiğini ve alerjik reaksiyonların arttığını ortaya koyuyor. Örneğin, çamaşır suyu gibi klor bazlı temizlik ürünleri kullanıldığında açığa çıkan gazlar, solunum yollarını tahriş ederek öksürük, nefes darlığı ve göz yanması gibi rahatsızlıklara neden olur. Uzun vadede ise, bu kimyasallara sürekli maruz kalan kişilerin akciğer fonksiyonlarında kalıcı hasarlar oluşabilir, bu da yaşam kalitesini olumsuz etkiler.
Kadınlar ve solunum sağlığı riskleri
Günlük ev temizliği sırasında kullanılan kimyasal maddeler, genellikle ani zehirlenmelere yol açmadan, düşük dozda sürekli maruziyetle sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratır. 2018 yılında WHO tarafından desteklenen bir araştırma, kimyasal temizlik ürünlerinin düzenli kullanımıyla özellikle kadınlarda kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) riskinin arttığını gösterdi. Bu çalışma, ürünlerin haftada sadece birkaç kez kullanılması durumunda bile, 20 yıl boyunca akciğerlere sigara içmek kadar zarar verebileceğine işaret ediyor. Norveç’te gerçekleştirilen ve 6.000’den fazla katılımcının yer aldığı uzun soluklu araştırma, temizlik ürünlerinin masum olmadığını kanıtlar nitelikteydi.
Uzun vadeli sağlık etkileri ve kanser bağlantısı
WHO, özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalık sahibi bireylerin bu kimyasallara karşı daha savunmasız olduğunu belirtiyor. Çocukların henüz gelişmekte olan bağışıklık sistemleri nedeniyle, temizlik ürünlerindeki kimyasallar onların solunum yollarını ve ciltlerini kolaylıkla etkileyebilir. Özellikle yer temizleyicilerde bulunan amonyak veya banyo ürünlerindeki fenol gibi maddeler, deri yoluyla vücuda girerek alerjik reaksiyonlara, hormonal bozukluklara ve bağışıklık sistemi sorunlarına neden olabilir. 2020 yılında yayımlanan WHO raporunda, evdeki hava kirliliğinin önemli bir kısmının temizlik ürünlerinden kaynaklandığı ve bu durumun çocuklarda astım vakalarını artırdığı vurgulanmıştır. Ayrıca, bazı kimyasallar “endokrin bozucular” kategorisinde yer almakta olup, ftalatlar ve parabenler gibi maddeler, hormon dengesini bozarak üreme sağlığını olumsuz etkileyebilir. WHO ve Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), bu kimyasalların uzun vadede kanserle bağlantılı olabileceği konusunda uyarılar yapmaktadır.
Kaynak: Ensonhaber