Antalya Güneşiyle Değeri Artan Tarihi Halılar ve Koleksiyoncuların Gözdesi

Antalya’da Güneşin Şifa ve Değer Katıcı Etkisiyle Tarihi Halılar Yeniden Hayat Buluyor

Akdeniz’in incisi Antalya’nın Döşemealtı ilçesinde, yaz aylarının kavurucu sıcaklarında halı tarlaları adeta birer sanat eseri gibi yeniden şekilleniyor. Türkiye’nin dört bir yanından gelen el emeği göz nuru, doğal boyalarla dokunmuş halılar, güneşin sıcak ve doğal enerjisiyle buluşup kendine özgü özel bir görünüm kazanıyor. Bu benzersiz işlem, halıların hem mikroplardan arınmasını sağlıyor hem de renklerini doğal ve pastel tonlara dönüştürüyor. Bu halılar, sadece iç piyasada değil, aynı zamanda uluslararası pazarlarda da büyük ilgi görüyor ve yüksek fiyatlara alıcı buluyor. 100 yıl önce dokunmuş, koleksiyon değeri taşıyan nadide halılar ise koleksiyoncuların gözdesi olmaya devam ediyor ve fiyatları 8 bin dolara kadar çıkabiliyor.

Deneyimli Ustaların Elinden Çıkan Geleneksel Halı Güneşleme Sanatı

1960’ların sonunda başlayan ve günümüze kadar gelen halı güneşleme sanatı, Antalya’da ustalıkla sürdürülen bir gelenek haline geldi. Halil Börekçi, 1971 yılından beri bu sanatın içinde yer alıyor ve ailesinden devraldığı bu mesleği büyük bir gururla sürdürüyor. Börekçi, “Yıllar içinde bu işi öğrendim ve Antalya’da 25 yıldır bu alanda hizmet veriyorum. Türkiye’nin halı ihracatı konusunda önemli başarılara imza attık, 1988-1989 yıllarında üçüncülük madalyası kazandık. Oğlum da bu sanatı öğreniyor ve babadan oğula devralarak devam edecek” diyor. O, doğal boyalarla dokunmuş, sentetik iplik kullanılmayan halıların Antalya’nın aşırı sıcak ve kuru ikliminde dayanıklılığını koruduğunu belirtiyor.

Halıların Güneşle Buluşma Sürecinin Detayları

Halıların güneş ışığında serilmesi, temizlenmesi ve doğal renklerin ortaya çıkması süreci oldukça detaylı ve zaman alıcıdır. Börekçi, “Türkiye’nin farklı bölgelerinden topladığımız kullanılmış ve ömrünü tamamlamış halıları önce mikroplardan arındırmak amacıyla havuzlarda steril hale getiriyoruz. Ardından, sabun ve şampuanla yıkayıp güneşte kurutuyoruz. Bu aşamalar, halıların tamamen organik ve doğal kalmasını sağlıyor. Sıcaklık zaman zaman 45-48 dereceye ulaşırken, güneşin etkisiyle halıların renkleri pastel veya canlı hale geliyor. Ayrıca, güneşin ve gece çiğlerinin etkisiyle kullanılan indikatör gibi kimyasal maddeler uçup gidiyor ve halının doğal yapısı ortaya çıkıyor. Bu işlemler, halıların mikroplardan arınması ve dayanıklılığını artırması açısından büyük önem taşıyor” şeklinde anlatıyor.

Uluslararası Pazar ve Satışlar

Börekçi, “Halılarımız ekim ayının ortasında satışa hazır hale geliyor ve sezon boyunca yaklaşık 15 bin halıyı tarlalara sereceğiz. Şu anda 7 bin halı serildi. En çok ABD, Avrupa, Japonya, Avustralya ve Güney Afrika gibi ülkelerden talep alıyoruz. Tarlaları mayıs ayının ilk haftasında hazırlıyoruz ve 15’inden itibaren halı serim işlemlerine başlıyoruz. Temmuz sonuna kadar devam eden serim süreci, ağustos ortasında toplamaya başlanıyor ve ekim ayı ortasına kadar sürüyor” diye belirtiyor.

Savaşların ve Ekonomik Durumun Piyasa Üzerindeki Etkileri

Börekçi, “Orta Doğu’daki savaşlar ve siyasi gelişmeler, halı satış fiyatlarını olumsuz etkiliyor. Savaşlar nedeniyle talep azaldı ve satışlar düştü. Ancak, sezonumuz genellikle eylül ve ekim aylarında en hareketli dönemini yaşıyor. Bir işçi, günlük yaklaşık 1000 lira kazanıyor ve 20-25 günde tamamlanan halı dokuma işlemi, yaklaşık 25 bin liraya mal oluyor. İplik ve diğer malzeme maliyetleri de toplamda 7-8 bin lira civarında. Bu hesapla, bir halının toplam maliyeti yaklaşık 32-33 bin liraya ulaşırken, şu anda piyasada normal halılar 15 bin ile 20 bin lira arasında satılıyor” diye ekliyor.

Koleksiyonluk ve Antika Halıların Değeri

Börekçi, koleksiyoncuların ilgisini çeken tarihi halıların özelliklerine de değiniyor. “50, 100 hatta 150 yıl önce dokunmuş, koleksiyon değeri taşıyan antika halılar, dolar bazında yüksek fiyatlara alıcı buluyor. Bu tür halıların fiyatları 5 bin dolardan başlayıp 8 bin dolara kadar çıkabiliyor. Önceden bu fiyatlar 15-20 bin dolara kadar yükselmiş olsa da, şu anda piyasa koşulları ve ekonomik gelişmeler nedeniyle fiyatlar biraz geriledi. Bu özel ve nadide halıları, özellikle koleksiyoncular ve sanatseverler tercih ediyor” diyerek sözlerini tamamlıyor.