Türkiye’de Organ Nakli: Ülke Geneli Merkezler ve Güncel Veriler

Türkiye, dünya standartlarında donanım ve deneyimli hekimlerle yönetilen yüksek kapasiteli organ nakli merkezlerine sahip bir sağlık ekosistemine sahiptir. Yıllık ortalama yaklaşık 5 bin organ nakli işlemi başarıyla gerçekleştirilmektedir.

FAALİYET GÖSTEREN ORGAN NAKİL MERKEZLERİ Türkiye genelinde merkezler, bulundukları kurum tipine göre çeşitlilik gösteriyor. Eğitim ve araştırma hastanelerinde 2 akciğer, 19 böbrek, 4 kalp, 2 kalp-akciğer, 9 karaciğer ve 2 pankreas olmak üzere toplam 38 merkez faaliyet gösteriyor. Özel hastanelerde ise 13 böbrek, 7 karaciğer ve 2 pankreas merkezi bulunuyor. Toplamda 22 merkez sayısına ulaşılıyor. Devlet üniversite hastanelerinde 1 akciğer, 21 böbrek, 6 kalp, 18 karaciğer ve 2 pankreas olmak üzere 48 merkez hizmet veriyor. Vakıf üniversitesi hastanelerinde 21 böbrek, 4 kalp, 12 karaciğer ve 4 pankreas merkezi bulunuyor; toplam 41 merkez mevcut. Ülke genelinde ise 3 akciğer, 74 böbrek, 14 kalp, 2 kalp-akciğer, 46 karaciğer ve 10 pankreas merkezinin bulunduğu ve toplamda 149 organ nakli merkezi çalışıyor.

Organ nakillerinin yüzde 90’ı canlı vericilerden gerçekleştiriliyor, Bakanlık verilerine göre Türkiye’de yıllık nakil sayısı yaklaşık 5 bin olarak kaydediliyor.

Organ nakli sonrası sağ kalım oranları açısından Türkiye, dünya genelinde en başarılı ülkeler arasında yer alıyor. 2024 yılında 3 bin 468 böbrek (3121 canlı, 347 kadaverik) ve 1 bin 731 karaciğer (1543 canlı, 188 kadaverik) nakli yapıldı. Aynı yıl 43 kalp, 18 akciğer, 1 pankreas ve 3 ince bağırsak nakli gerçekleştirildi. 2025 yılı Ekim ayı itibarıyla ise 2 bin 683 böbrek (2281 canlı, 402 kadaverik) ve 1 bin 410 karaciğer (1188 canlı, 222 kadaverik) nakli yapıldı. Bu dönemde ayrıca 41 kalp, 16 akciğer, 1 ince bağırsak ve 1 pankreas nakli kaydedildi.

Türkiye’de organ nakli bekleyen hasta sayıları yıllara göre incelendiğinde 2023 yılında 32 bin 863, 2024 yılında 33 bin 589 olarak görüldü. 2025 Ekim itibarıyla ise bu sayı 32 bin 936 olarak kayda geçti. Türlere göre 2023 sonunda böbrek 24 bin 551, karaciğer 2 bin 592, kalp 1 bin 450, akciğer 198, pankreas 277, ince bağırsak 1 ve kornea 3 bin 794 kişi olarak listeye alındı. 2024 sonunda böbrek 25 bin 438, karaciğer 2 bin 674, kalp 1 bin 510, akciğer 211, pankreas 267, ince bağırsak 2 ve kornea 3 bin 487 oldu. 2025 Ekim itibarıyla böbrek 25 bin 651, karaciğer 2 bin 504, kalp 1 bin 540, akciğer 207, pankreas 235, ince bağırsak 4 ve kornea 2 bin 795 olarak kaydedildi.

Türkiye, böbrek ve karaciğer nakillerinde dünya sıralamasında önde gelen bir konumda yer alıyor. 2011 yılından itibaren 4 bin 948 böbrek ve 2 bin 967 karaciğer olmak üzere toplam 7 bin 915 yabancı uyruklu hastaya organ nakli işlemi başarıyla uygulandı. Canlı vericili nakillerde ise Türkiye, dünya genelinde en iyi sonuçlar arasında bulunuyor. Canlı verici verilerine göre böbrek nakillerinde yüzde 36,16 (3 bin 121 kişi) ve karaciğer nakillerinde yüzde 17,88 (1 bin 543 kişi) ile lider konumda yer alıyor.

Kaynak: Ensonhaber