Türkiye-Somali ilişkilerinde stratejik ortaklık dönemi

2011 yılında Somali’yi ziyaret eden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tarihi gezisi, ülkenin kaderinin yönünü değiştiren bir dönüm noktası olarak kayda geçti. Ziyaret, Somali’nin en zor yıllarında Türkiye’yi insani yardımlardan stratejik ortaklığa taşıyan bir sürecin başlangıcını oluşturdu. Somali yetkilileri, Erdoğan sonrası dönemde Türkiye’nin geri adım atmadığını vurgulayarak bu işbirliğinin derinleşmesini işaret etti.

Erdoğan’ın eşi, çocukları ve bakanlar eşliğinde Mogadişu’ya yapılan ziyaret, ülkede 1990’da devlet yapısının çöküşünden sonra görülen en ağır kuraklık dönemine rastladı ve Somali halkı için unutulmaz bir an olarak anıldi. Bu ziyaretin ardından Somali uluslararası toplumun gündemine girdi; ülkedeki liderler, Türkiye–Somali ilişkilerinin artık bir stratejik ortaklık boyutuna ulaştığını belirtti.

Somali Limanlar ve Deniz Ulaştırma Bakanı Abdülkadir Muhammed Nur, ziyareti, ülkenin kaderini değiştiren bir dönüm noktası olarak nitelendirdi. Nur; o dönemde yardıma muhtaç ve terk edilmiş bir konumda olan Somali’nin dünyadan dikkat çekmesini sağladığını ve Türkiye’nin bu süreçte kilit rol oynadığını ifade etti. Türkiye’nin bölgedeki varlığının sadece insani yardımlarla sınırlı kalmadığını vurgulayan Nur, Somali’nin kalkınmasında ve güvenlik mücadelesinde Türkiye’nin en güçlü destekçi olduğunu söyledi.

Planlama, Yatırım ve Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’nın Somali Yatırım Teşvik Ofisi Direktörü Mohamed Dhuubow ise 2011 yılındaki ilk ziyaretin insani yardım amacıyla yapıldığını, 2016’daki ikinci ziyaretin ise kalkınmaya odaklandığını açıkladı. Dhuubow, Türk Hava Yolları’nın Mogadişu seferleri, liman ve havalimanının Türk şirketleri tarafından işletilmesiyle Somali ekonomisinin dönüştüğünü belirtti. Şu anda bankacılıktan inşaata pek çok sektörde Türk yatırımcılar Somali’de aktif konumda.

Türkiye’nin Somali’deki varlığı, sadece insani yardımlarla sınırlı kalmadı; Mogadişu’da büyükelçilik açılması, TİKA ofisinin kurulması ve Türk okulları ile hastanelerinin hizmete girmesiyle ilişkiler kurumsallaştı. Somali, Türkiye’nin Afrika açılımının simge ülkesi haline geldi ve iki ülke enerji, balıkçılık ve uzay alanlarında işbirliğini geliştirerek yeni hedeflere yöneldi. Somali yetkilileri, Türk halkının mazlumların yanında olma geleneğini vurgulayarak Türkiye’ye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkürlerini iletti. Zaman içinde Türkiye–Somali ilişkileri, 2011 ziyaretinin ardından sadece insani bir dayanışma düzeyinde kalmayıp stratejik ortaklık yönüne taşındı.