Sedef Hastalığına Bağlı Sedef Romatizması: Belirtiler, Tanı ve Tedavi Yaklaşımları

Toplumda en sık görülen cilt hastalıklarından olan sedef, sedef romatizmasına zemin hazırlayabiliyor. Sinsi ilerleyen bu durum, yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebiliyor. Ankara Bilkent Şehir Hastanesi Romatoloji Kliniği Eğitim Görevlisi Doç. Dr. Kevser Orhan, sedef hastalarının yaklaşık dörtte birinde sedef romatizmasının gelişebileceğini belirterek, erken tanı ve tedavinin eklem hasarını önlemede kritik rol oynadığını vurguluyor.

CİLTTEN EKLEMLERE GEÇİŞ Sedef hastalığında çoğu vakada önce cilt bulguları ortaya çıkıyor; ortalama 7-8 yıl sonra eklem bulguları görülebiliyor.

ROMATİZMA KARŞI DENGELİ RİSK Sedef hastalarının yaklaşık dörtte birinde romatizmanın ortaya çıkabileceğini anlatan Orhan, bu romatizmanın el ve ayak eklemleri başta olmak üzere omurga, diz ve kalça eklemlerini de etkileyebileceğini ifade ediyor.

EL VE AYAK EKLEMLERİ ÖNE ÇIKIYOR Romatizma birçok eklemi etkileyebiliyor; etkilenen eklemlerde ağrı, şişlik veya tutukluk hissedilebiliyor. En çok etkilenen bölgeler el ve ayak eklemleri olurken, omurga da tutulabiliyor. Hastalar sabahları bel ve kalça ağrısı ile uyanabilirler; dinlenme ve hareketsizlikle şikâyetler artarken, fiziksel aktiviteyle genelde azalarak iyileşme eğilimi gösterebilir.

NASIL ANLAŞILIR? Sedef romatizmasının en sık belirtilerinden olan tırnakların çukurlaşması ve kalınlaşması önemli ipuçlarıdır. Göz iltihabı da bazı hastalarda görülebilir. Sedef hastalığı geçirmiş olmak veya ailede sedef öyküsü olması tanıda dikkate alınan hususlar arasındadır. Uzun süre geçmeyen dirençli bel ağrıları, istirahatle artıyorsa topuk ağrıları, göz iltihabı ya da yakın akrabalarda sedef öyküsü varsa erken tanı önem kazanır.

ETKİLER Sedef romatizması eklemlerde hasar bırakabilir. ERKEN TANI Kalıcı hasar ve şekil bozukluklarını önlemek için erken tanı ve tedavi büyük önem taşır. Tanıda bazen gecikmeler yaşanabilir; hastalığı ayıran özel bir laboratuvar testi bulunmamakla birlikte, muayene ve görüntüleme yöntemleri (MR, ultrason) yol gösterici olabilir.

NEDEN OLUŞUR? Nedeni kesin olarak bilinmiyor; genetik yatkınlık ile çevresel faktörler rol oynayabilir.

TEDAVİ Tedavide en önemli adım, hastanın eğitilmesidir. Sedef romatizması kardiyovasküler hastalık riskini artırabildiği için sigarayı bırakmak, düzenli egzersiz ve kilo yönetimi tedavide önemli yer tutar.

YAŞ SINIRI YOK Hastalık her yaşta görülebilir.

NE KADAR AZ STRES O KADAR SAĞLIK Sedef hastalığıyla yaşayanlar, stresin etkisini küçültmenin yaşam kalitesini artırdığını vurguluyor. Göknur Çetiner, 5 yıl önce dizindeki şişme ve sıvı birikimiyle başlayan süreci, romatolojiye yönlendirildikten sonra tedaviyle kontrol altına alındığını belirtiyor: “Yaşam kalitem benim için çok değişti.” Stres yönetiminin tedavide önemli olduğuna değiniyor.

TEDAVİYE BAŞARILI BİR ÖRNEK 2017 yılından bu yana sedef romatizmasıyla mücadele eden Mustafa Maraş ise, önce cildimde döküntü, ardından eklem ağrılarıyla başlayan süreci şu sözlerle paylaşıyor: “Önce. Yataktan kalkamayacak hale geliyordum. Tedaviyle çok rahatladım, artık mutluyum.”