Orman Yangınları Sonrası Kül Yağmurları Sağlık Riski Taşıyor

Son zamanlarda ülke genelinde etkili olan orman yangınları, sadece doğayı değil, aynı zamanda halk sağlığını da ciddi anlamda tehdit etmektedir. Bu yangınların ardından oluşan kül yağmurları, özellikle solunum yolu rahatsızlıkları bulunan bireyler ve kronik hastalığı olanlar için büyük riskler taşımaktadır. Uzmanlar, kül partiküllerinin solunmasının sağlığa zararlı olduğunu ve bu partiküllerin içeriğinde bulunan çeşitli ağır metallerin ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarılarda bulunmaktadır.

İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Osman El Jundi, kül yağmurlarının sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini detaylı bir şekilde açıklamaktadır. Küllerin atmosferdeki bulutlarla birleşerek yağış şeklinde yere inebildiğini ve bu olayın ek sağlık riskleri oluşturduğunu belirtmektedir. Kül partiküllerinin solunması, özellikle astım ve bronşit gibi solunum yolu hastalıklarını kötüleştirebilir, nefes alma güçlüğü yaşatabilir ve akciğerlerde iltihaplanmaya neden olabilir. Ayrıca, içeriğinde bulunan kurşun, kadmiyum, nikel ve arsenik gibi ağır metallerin, özellikle uzun süreli maruziyetlerde kansere yol açabileceği vurgulanmaktadır.

Dr. El Jundi, özellikle yüksek risk grubundaki bireylerin dikkatli olması gerektiğinin altını çizerek, “Kül partikülleri akciğerlere derinlemesine nüfuz ederek, astım semptomlarını şiddetlendirebilir ve solunum güçlüğüne neden olabilir. Ayrıca, külde bulunan asbest, nikel, arsenik ve kadmiyum gibi maddeler, kansere sebep olabilecek tehlikeli bileşenler içermektedir” diyerek, kronik hastalığı olanların ve hassas bireylerin özellikle korunması gerektiğine dikkat çekmektedir.

Küçük partiküllerin, yüksek maruziyet durumlarında, sağlıklı bireylerde bile öksürük, göğüs rahatsızlığı ve burun tahrişi gibi kısa süreli rahatsızlıklar yaratabileceğine işaret eden uzman, uzun vadeli etkilerin ise dikkatli olunmadığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğine vurgu yapmaktadır. Özellikle KOAH, astım ve alerjik hastalıkları olan kişilerin, kül ve toz maruziyetine karşı ekstra dikkatli olmaları gerekmektedir.

Yangın sonrası ortaya çıkan kül ve diğer yan ürünlere maruz kalmanın, göz, burun ve cilt tahrişlerine neden olabileceği, öksürük ve nefes darlığı gibi semptomların ortaya çıkabileceği ifade edilmektedir. Ayrıca, kül partiküllerinin derinlemesine akciğerlere ulaşması halinde, bu durumların kronikleşerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği bilinmektedir. Kül içeriğindeki zararlı bileşenlere uzun süre maruz kalan kişilerde, akciğer kanseri ve diğer solunum yolu hastalıklarının riski önemli ölçüde artmaktadır. Ayrıca, yer altı sularını kirleten kül havuzları ve arsenik içeren suların tüketimi, kansere yol açabilecek ciddi bir tehdit oluşturmaktadır.

Hava kalitesinin uzun süre bozulmaya devam etmesi nedeniyle, kül yağmurlarından korunmak için alınacak önlemler büyük önem taşımaktadır. Uzmanlar, kül çöktükten sonra rüzgar veya insan faaliyetleriyle yeniden havada asılı kalabileceği ve haftalar hatta aylar boyunca hava kalitesini olumsuz etkileyebileceği konusunda uyarılarda bulunmaktadır. Bu nedenle, özellikle zorunlu olmadıkça dışarı çıkılmaması ve kapı-pencere gibi girişlerin sıkıca kapatılması önerilmektedir.

Maske kullanımı, kül ve tozdan korunmada oldukça etkili bir yöntemdir. Özellikle HEPA filtreli veya N-95 maskeler, ince partiküllerin solunum yollarına girmesini engelleyerek, solunum yollarını koruyabilir. Ayrıca, dışarı çıkarken düşük hızda araç kullanmak, ön cam yıkama sıvısını bol tutmak ve evcil hayvanları mümkünse içeri almak, alınabilecek diğer tedbirler arasındadır. Ev içi havalandırma sırasında da, kapı ve pencerelerin sıkıca kapatılması, içeri alınan hava miktarını azaltacaktır.

Son olarak, uzmanlar, kül yağmurundan korunmak amacıyla, yukarıdaki önlemleri uygulamanın yanı sıra, yerel yetkililerin duyurularını dikkatle takip etmenin ve resmi uyarılara göre hareket etmenin önemini vurgulamaktadır. Sağlık açısından riskleri minimize etmek ve ortaya çıkabilecek ciddi sağlık sorunlarının önüne geçmek için, mümkün olan en kısa sürede uygun koruyucu önlemler alınmalıdır.