Maymun Çiçeği Virüsü: Yeni Salgın Tehdidi ve Korunma Yöntemleri

Yeni Bir Salgın Tehdidi: Maymun Çiçeği Virüsü

Tüm dünya, 4 yıl önce Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve küresel çapta pandemiye yol açan Covid-19 virüsünün etkilerini silmeye çalışırken, şimdi de yeni bir salgın tehdidiyle karşı karşıya kalmış durumda. Küresel çapta halk sağlığı acil durumu ilan edildi.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Afrika’da hızla yayılan ve şu ana kadar 524 kişinin ölümüne sebep olan ‘Maymun Çiçeği Virüsü’ (M çiçeği virüsü/Mpox) nedeniyle acil durum ilan etti. DSÖ Acil Durum Komitesi, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde uzun yıllardır bildirilen maymun çiçeği virüsüyle ilgili olarak ilk kez bir araya gelerek, bu durumun uluslararası bir halk sağlığı acil durumu oluşturduğuna dair tavsiyelerini DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus’a sundu.

Covid-19’dan Sonra Yeni Bir Travma

DSÖ’nün dünya genelinde yarattığı alarm sonrası, milyarlarca insan 4 yıl önce yaşanan Covid-19 pandemisinin bıraktığı travmaları yeniden hissetmeye başladı. Maymun çiçeği virüsü, hem hayvanlardan hem de insanlardan bulaşabilen bir virüs olarak, uzmanlar tarafından yeni bir salgının eşiğinde olduğumuz uyarısını getiriyor. Bu virüs, Covid-19’dan daha ölümcül olma potansiyeline sahip.

Belirtileri: Kaşıntı ve Kabartı

Maymun çiçeği virüsünün belirtileri, kaşıntı ve kabartı gibi semptomlar içerdiğinden, sıklıkla su çiçeği veya sivrisinek ısırmasıyla karıştırılabiliyor. Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, bu virüsün Covid-19’dan daha ölümcül ve hızlı yayıldığını vurguladı.

1980 Öncesi Doğanlar ve Çiçek Aşısı Olanlar Daha Dayanıklı

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, 2022’deki ilk maymun çiçeği virüsü salgınında ölüm oranının %1’in altında olduğunu, ancak günümüzde bu oranın %5 civarlarına yükseldiğini bildirdi. Prof. Dr. Yavuz, 1980’li yıllarda çiçek hastalığının sona ermesiyle ülkemizde artık kullanılmayan çiçek aşısının tekrar getirilmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca, 1980 öncesinde doğanlar ve çiçek aşısı olan bireylerin virüse karşı daha dayanıklı olduğunu ifade etti. Bir pandemi durumu söz konusu olmasa da, vatandaşların gerekli önlemleri almaları gerektiğini vurguladı.

Maymun Çiçeği Virüsü Türkiye’de Görüldü Mü?

Peki, Covid-19’dan daha hızlı yayılan ve ölümcül olan maymun çiçeği virüsü Türkiye’de görüldü mü? İlk olarak 2022 yılında Türkiye’de bir vakaya rastlanmıştı. DSÖ’nün son duyurusunun ardından, vatandaşlar Sağlık Bakanlığından yapılacak açıklamaları merakla beklemeye başladı. Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, maymun çiçeği virüsü ile ilgili “Şu anda herhangi bir alarm durumumuz söz konusu değil.” açıklamasında bulundu. Bu durum, vatandaşların rahat bir nefes almasını sağlasa da, Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Önder Ergönül, Türkiye’de bazı vakaların tespit edildiğini belirtti. Ergönül, 2022’de görülen vakaların çoğunluğunun erkek eşcinseller ve onların partnerlerinde yoğunlaştığını ifade etti.

Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Bulaşır?

Maymun çiçeği virüsünün bulaşma riskinin en yüksek olduğu durumlar şunlardır:

• Uzun süreli yakın temas ve solunum damlacıkları yoluyla bulaşma (hapşırma, öksürme)
• Yatak örtüsü, bez, battaniye gibi kişisel eşyalarla temas
• Yüz yüze konuşma esnasında yakın nefes alışverişine maruz kalma
• Ten teması (dokunma, cinsel ilişki, öpüşme)
• Virüs taşıyan hayvanların salyaları, çırmalaması, ısırması veya etinin yenmesi

Maymun Çiçeği Virüsü Belirtileri Neler?

Maymun çiçeği virüsü (Mpox) ile ilgili en çok merak edilen konulardan biri de virüsün yaygın belirtileridir. DSÖ’nün acil durum ilan etmesiyle birlikte, maymun çiçeği virüsünün en bilinen belirtisi vücutta oluşan kabarcıklardır. Diğer belirtiler şunlardır:

• Ateş
• Yüz, ağız içi, el, ayak, göğüs, genital bölge ve anüste sivilce ya da kabarcık benzeri döküntüler
• Halsizlik, baş ve sırt ağrısı
• Öksürük, burun tıkanıklığı gibi solunum yolu problemleri
• Üşüme ve titreme

Hastalığı Önlemenin Yolu

Maymun çiçeği virüsünden korunmanın en etkili yolu çiçek aşısı olmaktır. Tanımadığınız kişilerle cilt temasından ve özel eşyalarını ellemekten kaçınmalısınız. Virüs taşıyabilme riskine sahip hayvanlara yaklaşmaktan sakının. Eğer hasta bir kişiyle temas ettiğinizi düşünüyorsanız, ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın ya da dezenfekte edin. Kişisel hijyeninize dikkat etmek, bu virüsten korunmanın en basit ama etkili yoludur.