Avanos’ta Geleneksel Seramik Testinden Eşsiz Enstrümanlara Dönüşüm
Avanos’ta geleneksel seramik testinden eşsiz enstrümanlara dönüşüm hikayesi, el sanatlarının ve kültürel mirasın büyüleyici yolculuğunu keşfedin.
Nevşehir’in turistik ve kültürel açıdan önemli ilçesi Avanos’ta, el sanatlarının ve geleneksel üretim biçimlerinin yeni nesillere aktarılması amacıyla önemli bir proje hayata geçirildi. Bu proje kapsamında, Terra Kapadokya Kadın Kooperatifi üyeleri, Hititler dönemine ait olan ve kendine özgü halkalı seramik testi formunu, modern enstrümanlara dönüştürerek kültürel mirası yeniden canlandırıyor.
Bu girişim, Ahiler Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen ve “Bir Kültür Mirası: Topraktan Kulağa” isimli projenin önemli bir parçasını oluşturuyor. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi öğretim görevlilerinden oluşan kooperatif üyeleri, geleneksel seramik çamuruna şekil vermek için özel kalıplar kullanarak, bölgenin köklü el sanatlarını modern bir biçimde yeniden hayat bulduruyorlar.
Ürettikleri seramik testleri, üzerine nota delikleri açılarak ve özel tekniklerle pişirilerek yeni bir kullanım alanı kazanıyor. Bu enstrümanlar, sesleri ve boyutlarıyla farklı melodi ve ritimlere olanak sağlayan, bölgenin kültürel mirasını müzikle buluşturan özgün eserler haline geliyor. Akademisyenler tarafından “Efdal” adı verilen bu enstrümanlar, hem yerel hem de uluslararası müzik etkinliklerinde gösterime sunulmaya hazır hale getiriliyor.
Projenin Amacı ve Gelişimi
Kooperatif Başkanı Ferda Üstün, AA muhabirine yaptığı açıklamada, projeyle hem geleneksel kültürel öğeleri yaşatmayı hem de kadınlara istihdam olanağı sağlamayı hedeflediklerini belirtti. Üstün, “Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Ahiler Kalkınma Ajansı’nın desteğiyle yürütülen bu çalışmayla, Hititler döneminden kalan halkalı testimizi, günümüz enstrümanlarına dönüştürerek tarih ve müzik arasındaki bağı güçlendiriyoruz,” diye ekledi.
Projeyle ilgili çalışmaların, özellikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayelerinde yürütülen “Anadoludakiler” projesine dahil edilmesinden büyük memnuniyet duyduklarını ifade eden Üstün, “Kadınlarımızın el emeğiyle hazırlanan bu enstrümanlar, hem turizm hem de kültürel zenginlik açısından büyük potansiyele sahip. Şu anda üretim aşamasında olan yeni atölyemizle, gençlere ve dezavantajlı gruplara iş imkanları sunmayı planlıyoruz,” şeklinde konuştu.
Marka ve Patent Çalışmaları
Üstün, çalışmaların sonunda ortaya çıkan “Efdal” isimli enstrümanın marka ve patent süreçlerinin tamamlandığını belirterek, “Özellikle yan flüt ve klarnet gibi enstrümanların patentleri alındı ve diğer müzik aletleri üzerinde çalışmalar devam ediyor,” dedi. Ayrıca, bu enstrümanların turizm açısından yüksek bir potansiyele sahip bölgede hediyelik eşya olarak satılmasıyla ilgili beklentilerin de oldukça yüksek olduğunu sözlerine ekledi.
Gelecek Planları ve Katılımlar
Genç müzisyenlerin ve sanatçıların katılımıyla çeşitli özel dinletiler ve konserler düzenleyen ekip, bu enstrümanların ses kalitesini ve kullanım alanlarını genişletmeyi sürdürüyor. Üstün, “İki oktavlık ses aralığına sahip olan bu enstrümanlarımızla, çeşitli müzik tarzlarına uygun performanslar sergilemeye başladık. Ayrıca, farklı boyutlarda ve formlarda üretim yaparak, geleneksel seramik formlarını yeni nesillere aktarmayı amaçlıyoruz,” şeklinde konuştu.
İşbirliği ve Toplumsal Katkı
Kooperatif üyeleri, geleneksel seramik ve çömlekçilik sanatını, modern müzik enstrümanlarına dönüştürme sürecinde, bölgenin kültürel mirasını koruyup geliştirmeyi ve ekonomik açıdan da sürdürülebilir hale getirmeyi hedefliyorlar. Bu inovatif çalışmalar, bölgenin turizm ve el sanatları sektörüne yeni bir soluk getirmesiyle birlikte, gelecek nesillere güçlü bir miras bırakmayı amaçlıyor.
Sonuç olarak, Avanos’ta gerçekleştirilen bu projeyle, geleneksel halkalı Hitit testisi formu, hem kültürel hem de sanatsal açıdan yeni bir yaşam buluyor ve bölge ekonomisine katkı sağlıyor. Kadınların el emeğiyle ortaya çıkan bu enstrümanlar, bölgenin zengin tarihini ve kültürel çeşitliliğini müzik aracılığıyla dünyaya tanıtmayı sürdürecek.