Mars’ta Oksijenin Kaynağı Yeraltındaki Taş Yatakları Olabilir

İnsanlığın amaçlarından biri de galaksimizdeki -ve hatta galaksimiz dışındaki- diğer gezegenlere de yayılabilmektir. Bu amaçla gözümüzü çevirdiğimiz ilk gezegen, kozmik ölçekte hemen bitişiğimizde bulunan Mars olmuştu.

Tabii Mars bizim gezegenimizden çok daha farklı. Temel bilim derslerinden ya da Terraforming Mars oyunundan da bildiğimiz üzere gezegenin atmosferi çok ince, sıcaklığı çok düşük, oksijen miktarı ise nefes almak için çok çok yetersiz. Bilim insanları bu sorunu çözmek için çalışmalarına devam ediyor.

Mars’ta kolonilerin sırrı yer altında

Yeni bir araştırmada geliştirilen cihaz, Mars’ın topraklarında gömülü olan oksijeni kullanmanın yolunu açma potansiyeline sahip. Sistem temel olarak, Mars koşullarında verimli şekilde yeraltı kayalarında bulunan mineralleri oksijen ve hidrojen olarak ayırıyor. Bir zamanlar üstünde su bulunduğu düşünülen gezegenin yeraltı katmanlarında tuz tabakaları olduğu öngürülüyor.

2020 Mars görevi için Temmuz’da fırlatılan araçta bulunan MOXIE adlı bir cihaz bulunuyordu. Hemen her isim kısaltmasını aynı zamanda anlamlı bir isim haline getirmeyi seven NASA’nın verdiği bu isim aslında sokak ağzında kararlı, adanmış gibi anlamlarına da geliyor. Kolonileştirme çalışmalarının ciddiyetini taşıyan cihazın bir tost makinesinden daha büyük olmadığını ve bir kişi için yeterli olabilecek oksijeni sağlama kapasitesi olduğunu da söyleyelim.

Washington Üniversitesi’nden Pralay Gayen’in ekibi tarafından yapılan yeni çalışmada, Mars’ta bir zamanlar bulunduğuna inanılan klorürlü su birikintilerinin kalıntılarının kullanılıp kullanılamayacağı incelendi. Cihaz bu kalıntılardan saf oksijen ve hidrojeni ayırmayı başardı.

MOXIE’yi 25’e katladı

Araştırmacılar tarafından oluşturulan test ortamında, yeni cihazın gerçekten işe yarayıp yaramadığı test edildi. Mars benzeri bir atmosfer ve sıcaklğa sahip bir laboratuvarda, Mars toprağına benzer özellikli malzeme ile yapılan testlerde yeni cihaz adeta gövde gösterisi yaptı. Cihaz, MOXIE’ye kıyasla 25 kat daha fazla oksijen üretmeyi başardı.

Bu tür bir cihazın aktif olarak kullanıma geçmesi için önünde uzun test süreçleri bulunuyor. Yine de ilk bulgulara baktığımızda Mars yolculukları ve Mars kolonileri için umut veren bir gelişme olduğunu kabul etmek gerekiyor.