Aksaray’daki Kalaycılık Geleneği: Son Ustalar ve Geçim Sıkıntısı

Kalaycılık mesleği yüz yıldır Aksaray’da yaşayan bir el emeği mirasıdır. Günümüzde bu zanaat, teknolojinin ve sanayinin etkisiyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Kentin bir zamanlar 30 ustayla hareketli olan mutfağı, şimdi sadece iki usta tarafından yaşatılıyor. Ramazan Yıldırım, yaklaşık 50 yıldır süren ustalığını devam ettirirken, babasından devraldığı bu mesleği son önemli figürlerden biri olarak görüyor.

Yıllar içinde değişen tablo — Eskiden mutfaklarda bakır tencereler ve leğenler her evde bulunurdu. Şimdi ise seri olarak üretim yapan fabrikaların ve modern çelik kapların baskısı altında geleneksel kalaycılık geriledi. Yıldırım, “Eskiden herkesin mutfağında bakır tencere, leğen olurdu. Şimdi iki kişi kaldık. Çaydanlıkları, leğenleri, cezveleri kalaylıyoruz ama iş yok denecek kadar az. Dönemin son kalaycılarıyız. Bizden sonrası yok” sözleriyle durumu özetliyor.

“Kalay yapanların kalaylı işleri bir haftada gider” diyen Yıldırım, sahte kalay işlerine dikkat çekiyor ve kendi işinin daha güvenilir olduğunu savunuyor. “Bizim işimiz garantilidir. Bakır kaplarda yemek hem daha sağlıklıdır hem de lezzetlidir” diyen usta, kalayın maliyetinin yükseldiğini de belirtiyor. Tüp çalışanlarının maliyetleri ve emeklilik durumunun bu zanaata olan bağlılığı etkilediğini ekliyor.

83 yaşındaki Çapan Yöndemli ise mesleğine 12 yaşında adım atmış ve yıllardır aynı tutku ile çalışıyor. Çırak bulmanın giderek zorlaştığını vurgulayan Yöndemli, “Bizden sonrası yok. Leğen, kazan ölmez ama onları yapan kalmadı. Çırak devri geçti. Kimse el emeğiyle uğraşmak istemiyor” ifadelerini kullanıyor. Şu anda gördüğünüz leğeyi 3 saatte tamamladığını söyleyen Usta, her damlasının alın teri olduğunu belirterek helal kazancın altını çiziyor.

Kaynak: ANKA / Yerel Kaynak: Haberler.com