Koronavirüs Tanısı İçin Yeni Sistem Geliştirildi

05.08.2020

A⁺

A^-

Koronavirüs teşhisinde yeni bir sistem geliştirildiğini duyuran Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, ‘Bilim insanlarımız dünyaya örnek olacak öncü işlere imza atıyor. Özgür hocamız ekibiyle, Koronavirüs tanısı için yeni bir sistem geliştirdi. Sentetik biyolojiyle geliştirilen tanı sistemi 3B teknolojisiyle cihaza çevrildi’ dedi.

YENİ SİSTEM AÇIKLAMASI

Söz konusu sisteme ilişkin Bakanlıktan yapılan açıklamada da Bilkent Üniversitesi UNAM öğretim üyesi Doç. Dr. Urartu Özgür Şafak Şeker ve ekibi tarafından sentetik biyoloji ve ileri genetik mühendisliği yöntemleri kullanılarak ‘Koronavirüs tespiti için sentetik anahtar sistemleri’ geliştirildiği belirtti.

Yapılan açıklamada, Koronavirüs tanısı için yararlanılan RT-PCR yönteminin tüm dünyada ve Türkiye’de yaygın olarak kullanıldığı, bu yöntemde genel olarak optik okuma yapabilen bir polimeraz zincir reaksiyon cihazına ve eğitimli personele gereksinim olduğunu ifade etti. Bu sisteme paralel olabilecek bir sistem oluşturmak üzere Doç. Dr. Şeker ve ekibinin sentetik biyoloji yaklaşımlarını kullanarak çalışmalara başladığı ve neticede yenilikçi bir tanı sistem çıkarmanın mümkün olduğu ifade edildi.

Sistemin, herhangi bir karmaşık cihaza ihtiyaç duymadan sadece LED’ler ile mavi ışık verebilen bir sistem kullanarak viral tanı konulmasına imkan sağlayacak bir nükleik asit tabanlı tasarım olduğu söylendi. Yapılan açıklamada, Doç. Dr. Şeker ve ekibinin tasarımlarını tamamladıktan sonra sinyal gözlemek için basit bir optik cihazı da 3B yazıcıda hazırlayarak sistemlerini oluşturmayı başardıkları söyleyerek şunlara değinildi:

‘Bu sistem, tek bir moleküler tasarımla virüsün tanısını sağlayabilmektedir. Aynı zamanda, sisteme ait tüm reaksiyonlar oda sıcaklığında gerçekleşmektedir. Bu da ekstra bir cihaza ihtiyaç duyulmasını engellemektedir. Öyle ki reaksiyonların olduğu test tüplerine mavi ışık tutulduğunda doğrudan yeşil sinyal görülebilmektedir. Bu sinyalin oluşması örnek hazırlama dahil bir saatlik sürede sonuç verebilse de bu sürenin kısaltılmasına yönelik çalışmalar da hızla devam etmektedir. Bu moleküler tasarım Sars-CoV-2 tanısına karşı gerçekleştirilmiş ve sonuç sinyalini dışardan bir boya yardımıyla değil kendisi üretebilen bir sistemdir. Sistemin kullanım sırasında herhangi bir karmaşık cihaza, uzmana ihtiyaç duymayacak olması sistemin evlerde de kullanımına olanak sağlayacak bir niteliktir’ dedi.

Bilkent Üniversitesi UNAM ve TÜBİTAK tarafından finansal olarak destelenen projede, Doç. Dr. Şeker ve yürütücülüğünü yaptığı Sentetik Biyosistemler Laboratuvarı üyeleri Çisil Köksaldı, Recep Erdem Ahan, Sıla Köse, Nedim Hacıosmanoğlu ve Ebru Şahin Kehribar’ın yer aldığı açıklamaya eklendi.