İstanbul Atlas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi ve Kanser Riskleri Üzerine Derinlemesine Bir Değerlendirme

İstanbul Atlas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Uzmanlarından Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Betül Demirbaş’tan Önemli Uyarılar

İstanbul Atlas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü öğretim üyesi ve uzman diyetisyen Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Betül Demirbaş, özellikle beslenme alışkanlıklarımızdaki bazı temel yanlışların ve rafine edilerek tüketilen unların kanser riskini nasıl artırdığını detaylı bir şekilde açıkladı. Demirbaş, beslenme ve yaşam tarzı değişikliklerinin kansere karşı korunmada ne kadar kritik olduğunu vurguladı.

Uluslararası Kanser Raporları ve Güncel Veriler

Üniversiteden yapılan açıklamada, Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı tarafından her dört yılda bir hazırlanan Dünya Kanser Raporu’nun detaylarına yer verildi. Bu raporlara göre, 2022 yılında dünya genelinde yaklaşık 20 milyon yeni kanser vakası teşhis edildi ve yaklaşık 9,7 milyon kişi kansere bağlı nedenlerle hayatını kaybetti. Ayrıca, 2050 yılına kadar dünyada yeni kanser vakalarının 35 milyondan fazla olmasının beklendiği öngörülmektedir.

Küresel ve Türkiye’deki Kanser İstatistikleri

Demirbaş, dünya genelinde her 5 kişiden birinin hayatı boyunca kanserle karşılaşma riskinin bulunduğunu, erkeklerde her 9 kişiden birinin, kadınlarda ise her 12 kişiden birinin kanser nedeniyle yaşamını yitirdiğini belirtti. En sık görülen kanser türleri sırasıyla akciğer, meme, kolorektal, prostat ve mide kanserleri olarak tanımlandı. Türkiye’de ise 2022 yılında yaklaşık 240 bin 13 yeni vaka tespit edilmiştir.

Kanser Riskini Artıran ve Azaltan Faktörler

Günlük yaşamda kanser riskini etkileyen çeşitli faktörler bulunmaktadır. Demirbaş, şu önemli noktaları vurguladı:

• Sigara kullanımı ve aşırı alkol tüketimi
• Bakteri ve virüs enfeksiyonları
• Yüksek pestisit ve yapay kimyasallara maruz kalma
• Radyasyon ve yüksek yağlı besinlerin aşırı tüketimi
• Yetersiz ve dengesiz sebze-meyve alımı, posa tüketiminin az olması
• Olumsuz çalışma ortamları ve tuzlanmış, tütsülenmiş, dumanlanmış gıdaların fazla tüketimi
• Fiziksel aktivitenin yetersizliği ve obezite

Özellikle meme, kalın bağırsak ve rektum, ve tiroid kanserleri gibi bazı türlerin, fazla kilolu veya obez bireylerde daha sık görüldüğü bilinmektedir. Ayrıca, yağlı ve bozulmuş yağların tüketiminin ve rafine unların kullanımı, kolon, mide ve üst sindirim sistemi kanserleri riskini arttırmaktadır.

Sağlıklı Beslenme ve Kanserden Korunma Yöntemleri

Demirbaş, sağlıklı yaşam ve kanserden korunma adına aşağıdaki beslenme ve yaşam tarzı önerilerini paylaştı:

• Sağlıklı vücut ağırlığını korumak ve ideal bel çevresine sahip olmak
• Mevsiminde taze sebze ve meyveyi günlük en az beş porsiyon tüketmek
• Taze sebze ve meyveleri yıkarken suyla iyice arındırmak, gerekirse sirke kullanmak
• Posa alımını artırmak ve süt ile süt ürünlerini günlük en az iki porsiyon tüketmek
• Kafein içeriği yüksek olan kahve, çay, kola, çikolata gibi ürünleri sınırlı tüketmek
• Düşük enerji yoğunluğuna sahip besinleri tercih ederek fast food ve hazır gıdalardan uzak durmak
• Beslenmede sağlıklı ve doğal ürünleri önceliklendirmek, işlenmiş ve paketlenmiş gıdaları azaltmak

Sonuç ve Güncel Tavsiyeler

Beslenme düzeninin, kanser oluşumunda hem korunma hem de hastalık sürecinde önemli bir rol oynadığını hatırlatan Demirbaş, ayrıca hastalığın kendisinin de bireyin beslenme durumunu olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulundu. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve bilinçli beslenme ile kanser riskini azaltmak mümkündür. Bu nedenle, yaşam tarzımızda yapılacak küçük değişikliklerin, uzun vadede büyük farklar yaratabileceği unutulmamalıdır.