Hollanda’da Sperm Donörleriyle İlgili Çarpıcı Gerçekler ve Gelişmeler

Hollanda’da Sperm Donörlerinin Karanlık Yüzü Ortaya Çıktı

Hollanda’da yapılan kapsamlı bir araştırma, en az 85 sperm donörünün, her biri 25 veya daha fazla çocuk babası olarak kayıtlara geçtiğini ortaya koydu. Bu durum, ülkenin doğurganlık kliniklerinde uzun süredir devam eden gizli ve kurallara aykırı uygulamaların ciddi boyutlara ulaştığını gösteriyor. Söz konusu kliniklerin, mevcut mevzuatı ihlal ederek, donörlerin bilgisi ve onayı olmadan büyük çapta sperm alışverişi yaptığı ve aynı donörlerin birden fazla klinikte kullanıldığı iddia ediliyor.

Hollanda Ulusal Jinekoloji ve Obstetrik Organizasyonu (NVOG), yaptığı açıklamada, bu uygulamaların tıbbi etik ve yasal sorumlulukların ciddi şekilde ihlal edildiğini belirterek, tüm meslektaşlarından özür dilemek gerektiğini ifade etti. NVOG yetkilileri, özellikle toplu donör olarak adlandırılan durumun, olmaması gereken bir uygulama olduğunu vurguladı.

Yasal Çerçevede 25 Çocuk Sınırı ve Gizlilik Yasaları

İngiltere’deki The Guardian gazetesinin raporuna göre, Hollanda’da 1992 yılından beri donörlerin en fazla 25 çocuk sahibi olabilmesi öngörülüyordu. Bu sınırlama, aileler arasında ensest ve akraba evliliklerinin önüne geçmek amacıyla konmuştu. Ancak, katı gizlilik yasaları nedeniyle uygulamada zorluklar yaşanıyordu. 2018 yılında bu sınır 12’ye indirildi; fakat, bu sınırın etkin şekilde uygulanabilmesi ve denetlenebilmesi için ulusal bir donör ve anne kaydı sistemi ve iç içe geçen kodlar geliştirilerek, bu düzenleme ancak 2023 Nisan ayından itibaren yürürlüğe girdi.

İşte bu gelişmeler ışığında, NVOG uzmanlarından Marieke Schoonenberg, ilk kez donör başına düşen çocuk sayısını tam anlamıyla tespit edebildiklerini belirterek, “2004 yılından itibaren, yani donörlerin anonimlik hakkının kaldırıldığı tarihten itibaren, en az 85 ‘kütleli donör’ olduğunu ortaya koyduk. Bu sayılar, bizim için oldukça çarpıcı ve endişe verici” dedi.

Bu Durum Bir Tıbbi Felaket Mi?

Çocukların biyolojik babalarının izini sürebilmek ve aile bağlarını ortaya koyabilmek amacıyla kurulan Stichting Donorkind vakfından Ties van der Meer, elde edilen verilerin ciddi anlamda bir tıbbi kriz ve felaket olduğunu vurguladı. Van der Meer, “Veriler, Hollanda’da en az 3 bin çocuğun, 25 veya daha fazla kardeşi olabileceği anlamına geliyor. Bu durum, sadece tıbbi açıdan değil, aynı zamanda psikolojik ve aile bağları açısından da büyük sorunlar doğurabilir” diye ekledi.

Van der Meer, sözlerine devamla, “İnsanların, sistemin ve hükümetlerin güveni sarsıldı. Bu durum, hem çocuklar hem de donörler üzerinde yoğun stres ve karmaşa yaratacak” ifadelerini kullandı. Ayrıca, küçük ve yoğun nüfuslu bir ülkede, bu çocukların büyüdükçe karşılaşabilecekleri pratik sorunlara da dikkat çekti.

DNA Testleri ve Aile Bağlarının Keşfi

Van der Meer, “Biriyle yeni bir ilişki kurduklarında, yakın akraba olduklarını anlamak ve olası ensest durumlarını önlemek için DNA testleri yapmak zorunda kalacaklar. Bu, ilerleyen zamanlarda ciddi bir toplumsal sorun haline gelebilir” diyerek, genetic testlerin ve aile bağlarının açığa çıkmasının kaçınılmaz olacağını belirtti.

Doğurganlık Kliniklerine Çağrı ve Gelecekteki Adımlar

Bu karmaşık ve acil durum karşısında, uzmanlar, tüm ilgili tarafların, mevcut tüm bilgilerle donörler, çocuklar ve aileler hakkında şeffaf olmalarını ve gereken tüm iletişim kanallarını kullanmalarını öneriyor. NVOG, özellikle anne adayları, donörler ve çocukların, doğurganlık klinikleriyle iletişim kurması ve bilgi alması konusunda çağrıda bulundu.

Hollanda Sağlık Bakanlığı ise, bu bulguları yakın zamanda milletvekilleriyle paylaşacaklarını ve gerekli yasal düzenlemeleri hızlandırmak için çalışmalar yapacaklarını duyurdu.

Sonuç ve Değerlendirme

Bu gelişmeler, Hollanda’da doğurganlık alanında önemli bir dönüm noktası ve uyarı niteliğinde. Hem etik hem de yasal açıdan ciddi sorunlar içeren bu durumun, çocukların ve ailelerin yaşamına etkisi uzun vadede kendini gösterecek. Tüm tarafların sorumluluk bilinciyle hareket etmesi ve şeffaflık ilkesinin ön planda tutulması, bu krizden sağlıklı çıkış için en önemli adımlar olacak.