Hava Kirliliği ve Sağlık Üzerindeki Etkileri: Dr. Merve Erçelik’in Değerlendirmeleri

Hava Kirliliği ve Sağlık Üzerindeki Etkileri

Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Tıp Fakültesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Merve Erçelik, hava kirliliğinin solunum yolu hastalıkları başta olmak üzere, deri, kalp damar, beslenme ve üreme sistemleri gibi birçok sağlık sorununa yol açtığını vurguladı. Erçelik, “Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, son yıllarda meydana gelen ölümlerin neredeyse yüzde 24’ü hava kirliliği kaynaklıdır,” şeklinde konuştu.

Türk Toraks Derneği Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu’nun Türkiye’deki hava kirliliği üzerine gerçekleştirdiği kapsamlı çalışmada yer alan Dr. Merve Erçelik, ülke genelindeki hava kirliliği verilerini detaylı bir şekilde incelediklerini açıkladı. Erçelik, “Hava kirliliği, özellikle kalp-damar hastalıklarına yol açan önemli bir faktördür. Bu durumu önlemek için toplum olarak çeşitli tedbirler almamız gerekmektedir; fakat bireysel olarak da atılacak adımlar mevcuttur,” ifadelerini kullandı.

Hava Kirliliği Haritası ve Ülke Verileri

Erçelik, kentlerdeki hava kirliliği hakkında bilgi vererek, 2023 yılı hava kalitesi açısından Türkiye’nin verilerini değerlendirdiklerini belirtti. “Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı’ndan yıllık verileri toplayarak ülkemizin hava kirliliği haritasını oluşturduk. DSÖ’nün belirlediği limit, partikül madde (PM) için yıllık 15 miligram/metreküp değeridir. Bu limitin üzerinde hava solumanın sağlığa zararlı olduğunu tespit ettik. Ülkemizde ise maalesef tüm şehirlerde hava kirliliği sorunu mevcuttur. Tüm şehirlerin PM değerleri 15 miligram/metreküpün üzerindedir,” dedi.

Erçelik, hava kirleticilerinin yalnızca PM ile sınırlı olmadığını, ozon, sülfür dioksit ve nitrik oksit gibi diğer kirleticilerin de hava kirliliğine katkıda bulunduğunu belirtti. Ancak, PM’nin sağlığa olan etkilerinin daha belirgin olduğunu ifade ederek, bu nedenle PM üzerine yoğunlaştıklarını söyledi.

Isparta’da Hava Kirliliği Durumu

Isparta’da 2021 yılında 36, 2022 yılında 31, 2023 yılında ise 27 mikrogram/metreküp değerleriyle DSÖ’nün belirlediği 15 miligram/metreküp limitinin 2 katı seviyelerinde hava kirliliği ölçüldüğünü kaydeden Erçelik, bu durumun kentte yaşayan bireylerin kirli hava soluduğunu gösterdiğini vurguladı. Hava kirliliğinin sadece solunum yolu hastalıklarını değil, aynı zamanda kalp damar hastalıkları, gastrointestinal sistem rahatsızlıkları, deri ve üreme sistemi hastalıklarını da etkilediğini belirtti. “Hava kirliliği, göğüs hastalıkları özelinde astımlı hastaların atak geçirmesine, KOAH’a ve akciğer kanserine zemin hazırlayabilir. Bu nedenle hava kirliliğinin farkında olmalı ve önlemler almalıyız,” diye ekledi.

Hava Kirliliğini Azaltma Yöntemleri

Dr. Merve Erçelik, hava kirliliğini azaltmak için alınabilecek önlemler üzerinde durarak, “DSÖ verilerine göre, son yıllarda ölümlerin neredeyse yüzde 24’ü iç ve dış ortam hava kirliliği nedeniyle gerçekleşti. Bizim hastalıklarımızın birçoğunun nedeni de hava kirliliğidir. Bu durumu azaltmak için kişisel araç kullanmak yerine toplu taşıma araçlarını tercih edebiliriz. Isınma sırasında kullandığımız maddelerin kalitesine dikkat etmeliyiz. Özellikle yaz aylarında anız yakmanın hava kirliliğine katkıda bulunduğunu unutmamalıyız. İç mekan hava kalitemizi iyileştirmeye özen göstermeliyiz. Havamızı temiz tutmak, hava kirliliğini önlemek ve iklim değişikliğine karşı durmak için gerekli adımları atmalıyız,” şeklinde konuştu.

Bu kapsamda, gelecek nesiller için sağlıklı bir çevre bırakmanın önemine dikkati çekti.