Gaziantep’teki Kilim ve Halı Koleksiyoncusu: Ali Sulu’nun Tutkusu ve Yaşayan Gelenekler

Gaziantep’te yaşayan Ali Sulu (66), bakır kalayını karşılığında köylerden topladığı kilim ve halılarla uzun süreli bir koleksiyon kurdu. Zamanla bu birikim, satmaya başlayınca içindeki merak bir aşk ve tutkuya dönüştü. Sulu’nun 20 yıl önce bakır kalay yaparak geçimini sağlaması, yöre köylerinden topladığı eşyaları bir araya getirmesiyle birleşti; bu merakını giderek bir mesleğe dönüştürdü ve şimdi halı-kilim alışverişine yön verdi. Zamanla topladığı ürünlerin çoğunun yaklaşık 100 yaşında olduğu bilgisini paylaştı.

“FABRİKASYON DEĞİL” diyen Sulu, bunun çok az bilinen bir zanaat olduğunun altını çizdi ve kendisini 40 yıldır bu işin içinde biri olarak tanımladı. Gaziantep’te yaşadığı 20 yıl boyunca bu işe gönül veren Sulu, köylere gidip bakır kalay karşılığında kilim ve halıları toplama serüvenini anlattı. El emeği ile örülen kilimlerin çoğunun Pazarcık ve Narlı yörelerinden geldiğini belirtti; bazıları Hakkari ve Çanakkale gibi uzak bölgelerden de ürüne sahip olduğunu ekledi.

Kilimin özelliği, emeğin ve el işçiliğinin belirgin olmasıdır; ipler terşide tamamen el emeğiyle örülür ve fabrikasyon hiç bulunmaz. Buradaki kilimler elde dokunur; ancak eski boya ve tınısı bu kilimlerde kendini gösterir. Sulu, elindeki antika kilimlerin çoğunun tamamının terşiyle dokunduğunu ve herhangi bir üretim ipinden yapılmadığını kaydetti. Dükkanında rastgele ürün satmadığını, önce o kilime kendi beğenisini ve emeğini görmesi gerektiğini ifade etti.

Antikalar ve değer açısından Sulu, elindeki kilimlerin yaklaşık 100 yaşında olduğuna dikkat çekti ve bu mesleği severek sürdürdüğünü ifade etti. Zamanla bu ilgi edebiyat ve sanata da yönlendirdi; talepler doğrultusunda antika kilimleri ülke dışına da gönderdiklerini belirtti. Mesleğin kendisini âdeta terapi gibi rahatlattığını ve duvardaki antika kilimlerin adeta bir tablo gibi görüldüğünü ekledi. Şu anda Gaziantep’te bu alanda işi bilen iki kişi kaldığını, çoğu usta vefat ettiği için gençlerin bu işte ilerlemek istememesiyle karşı karşıya olduklarını söyledi. Yöreye özgü Kilim motifleri de birer rehber haline gelmiş durumda: “Karagöz kilimi” olarak bilinen motif, dişilik ve doğurganlığı temsil eder; diğer motifler ise genç kızın evliliğe hazır olduğunu gösterir.

Yıllardır bu mesleğin içinde olan Sulu, desenlerden renklerin yöresel farklılıklarını rahatlıkla tanıyabildiğini ifade etti. Kilimlerde yer alan motiflerin çoğunun anlamını artık çok iyi bildiklerini belirtti. İlk zamanlarda merakla başladığı bu yolculuk, zamanla içimdeki aşka dönüştü, tutkuyu besledi ve artık kilime baktığında yöresel kökleri çözümlenebiliyor.

Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Kültür Sanat