Ay tozu tehlikeli mi?

Stony Brook Üniversitesi’nden bilim insanları, ay tozuna uzun süre maruz kalmanın yarattığı sağlık risklerini ortaya koyan bir çalışma yaptı. Testlerde, simüle edilmiş ay toprağındaki toz parçacıklarının, insan akciğer hücrelerinin yüzde 90’ının ölmesine neden olduğu tespit edildi. Ayrıca insanlar için kanser riskini artırdığı da öğrenildi. Fareler ile yapılan deneylerde, fare nöronlarının öldüğü gözlemlendi.

Yeryüzündeki toprağın aksine ay toprağı, milyonlarca yıl süren mikrometeoit etkilerin, aşırı sıcaklık değişimlerinin ve sürekli kozmik ışın bombardımanlarının ürünüdür. Aydaki toz partikülleri, kimyasal olarak reaktif hale gelir ve yüksek statik yük taşır. Bu gri tozlar, ay görevi sırasında Astronot kıyafetlerine yapışabilir. Hatta bu olayı Apollon mürettebatı yaşamıştı.

Araştırmacılar, Ay görevi sonrasında Apollon mürettebatının gözlerinin sulandığını ve burunlarının aktığını gözlemlemişti. Daha uzun süreli görevlerde ise kanser vakaları ile karşılaşılabileceği, hatta ölümle sonuçlanabileceği belirtiliyor.

Bu çalışma, sıradaki Ay görevlerinde astronot sağlığı için daha çok dikkat edilmesi gerektiğini gösteriyor. Ay tozunun neden bu kadar çok hasara neden olduğu kesin olarak bilinmiyor. Ancak araştırmacılar, belirli moleküllerden elektronları kesebilen ve işlevselliğini olumsuz yönde etkileyebilen serbest radikallerin üretimini tetiklenmesinden şüphe ediyorlar.

Ay tozu konusunda bir diğer ilginç olay ise 2017 yılında yaşanmıştı. Armstrong’un Ay’dan topladığı küçük taşlar ve toz ile dolu olan çanta, açık artırma ile satılmıştı. Bu toz ve taş dolu çantanın değeri ise 1 milyon 800 bin dolardı.