ALT Nedir? Kan Tahlilinde ALT Kaç Olmalı? Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedenleri

07.03.2020

A⁺

A^-

Karaciğerde herhangi bir hastalık olup olmadığı veya ağır ilaç kullanımının veya yaralanmaların hasara sebebiyet verip vermediği, bu enzimin kandaki miktarına bakılarak anlaşılır. Sağlıklı bireylerde, alanin aminotransferaz enzimi karaciğer dokusunun içerisinde bulunur. Kan dolaşımına karışması ise karaciğer hücrelerinin yıkıma uğradığının göstergesidir. ALT testinde değerin yüksek çıkmasının birçok nedeni olabilir. Hastalarda herhangi bir şikayet veya belirti olmamasına rağmen, yapılan rutin kan testlerinde ALT yüksekliği tesadüfen fark edilebilir. Bu durumda ise karaciğer enzimindeki yükselmenin sebebi ileri tanı testlerin uygulanmasıyla bulunabilir.

Alanin aminotransferaz enzimi, esasen karaciğerde, az miktarlarda ise böbrek ve diğer organlarda bulunur. Öte yandan bu enzim, serum glutamik piruvik transaminaz (SGPT) olarak da adlandırılır. Besinlerle birlikte vücuda alınır ve sindirilir. Görevi, karaciğere ulaşan besin ögelerinin enerjiye çevrilmesidir. Sağlıksız, dengesiz ve aşırı yağlı beslenme, karaciğer yağlanması gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Ancak daha ileri boyuttaki yükselmeleri önlemek amacıyla hızla tedavi süreci başlatılmalıdır.

ALT TESTİ HANGİ DURUMLARDA YAPILMALIDIR?

ALT testi; AST, LDH gibi diğer karaciğer fonksiyon testi belirteçleri ile birlikte karaciğer hastalıklarından şüphelenildiği durumlarda veya rutin sağlık taramaları sırasında hekimler tarafından istenen testler arasında yer alır. ALT testinin uygulaması oldukça basittir. Sadece kan alma işlemi gerektiren test için öncesinde özel bir hazırlığa gerek duyulmaz. Ama eğer doktor, bu testin yanında diğer karaciğer fonksiyon testlerinin de yapılmasını isterse, testin sabah aç karnına yapılması sağlıklı olacaktır. Karaciğer hastalıkları veya hasarı için şüphe uyandırabilecek aşağıdaki durumlar, ALT testinin yapılmasındaki en önemli nedenler arasında yer alır:

Karın ve mide bölgesinde şişlik ve ağrı hissiyatı Mide bulantısı ve kusma Sarılık olarak da bilinen gözlerin beyaz kısmı ile cilt yüzeyindeki sararma durumu Hızlı kilo kaybı Sürekli yorgunluk hissi Cilt yüzeyinde nedensiz kaşıntılar Koyu renkli idrar Açık renkli dışkı

Öte yandan sürekli alkol kullanan kişilerde karaciğer hasarının yüksek olması nedeniyle ALT testleri daha sık uygulanmalıdır. Ayrıca ailesinde karaciğer hastalığı öyküsü bulunan, daha önceden herhangi bir hepatit virüsüne bağlı enfeksiyon geçirmiş olan, karaciğerde hasara sebep olma ihtimali bulunan ilaçları kullanan kişilerde düzenli olarak ALT ve diğer karaciğer enzimlerinin kandaki seviyeleri kontrol edilmelidir.

ALT YÜKSEKLİĞİ VE DÜŞÜKLÜĞÜ NEDEN OLUR?

Sağlıklı erkek bireylerde kandaki ALT seviyesi 10-40 U/L olmalıyken, kadınlarda ise 7-35 U/L aralığında olması beklenir. ALT düzeyinin bu değerlerin altında bulunmasının genellikle tıbbi açıdan bir tehlikesi bulunmamaktadır. Bu yüzden rutin bir kan testinin sonucunda ALT seviyesi düşükse endişe etmeye gerek yoktur. Ancak bu değerlerin üzerinde çıkan sonuçlarda daha ileri tanı testleri uygulanmalıdır. ALT seviyelerinin yükselmesine neden olan en yaygın sorunlar ve risk faktörleri şunlardır:

Karaciğer yağlanması Sürekli kullanılan ağır ilaçlar veya bilinçsiz ilaç kullanımı Aşırı alkol kullanımı Obezite Diyabet hastalığı Kolesterol ilaçları Kalp yetmezliği Hepatit A, B ve C enfeksiyonları Siroz