Yeşilay ve Bağımlılıkla Mücadelede Güncel Durum ve Çözüm Yolları

Yeşilay Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan’dan Bağımlılıkla Mücadele Çalışmaları

Yeşilay Bilim Kurulu Üyesi ve uzman doktor Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, tütün, alkol, uyuşturucu ve teknoloji bağımlılığı ile mücadelede önemli bilgiler verdi. Ayrıca, bağımlılıkla mücadele kapsamında ücretsiz psikolojik ve sosyal destek hizmetleri sunan Yeşilay Danışmanlık Merkezi’nin (YEDAM) yıl boyunca aldığı başvuru sayısının 1 milyon 400 binin üzerinde olduğunu açıkladı. Bu rakam, toplumun bağımlılıkla mücadelesine verdiği önemi ve Yeşilay’ın etkin çalışmalarını gözler önüne seriyor.

Uyuşturucu Kullanımında Güncel Durum ve Global Perspektif

Gazi Üniversitesi (GÜ) Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan, 26 Haziran Uyuşturucu ile Mücadele Günü vesilesiyle yaptığı açıklamada, uyuşturucunun sadece bireyleri değil, tüm toplumu etkileyen küresel bir sorun olduğunu vurguladı. Uyuşturucu ile mücadelede terör örgütlerinin finans kaynağı olarak kullandıkları maddelerin önemine de dikkat çekti.

İlhan, dünya genelinde ve Avrupa’da uyuşturucu kullanımı oranlarının hızla arttığına değinerek, Avrupa’da her üç kişiden birinin en az bir kez uyuşturucu denediğini, küresel ölçekte ise her 20 kişiden birinin bu maddeyi deneyimlediğini belirtti. Türkiye’de ise Uyuşturucu Bağımlı İzleme Merkezi’nin verilerine göre, bu oran yaklaşık %2.7 ile %3.1 arasında seyrediyor. Yani, toplumda her 100 kişiden yaklaşık 3’ü en az bir kez uyuşturucu denemiş oluyor.

Gençler ve Uyuşturucu Kullanım Yaşı

Prof. Dr. İlhan, özellikle 18-20 yaş grubunun uyuşturucu kullanmaya başlayan gençler arasında yoğunlaştığını ifade etti. Ayrıca, gençlerin madde kullanımında arkadaş etkisinin, merak ve toplumda kabul görmenin önemli rol oynadığını belirtti. En yakın çevredeki her üç kişiden birinin madde kullanması veya denemesi halinde, kullanma riskinin ciddi oranda arttığını vurguladı.

Uyuşturucu ve Sigara Arasındaki Bağlantı

Türkiye’de uyuşturucu kullanım öncesinde sigara ve alkol kullanımının önemli bir risk faktörü olduğunu belirten İlhan, şu bilgileri paylaştı:

• Sigara kullanan gençlerde uyuşturucu kullanım riski 1,5 kat artıyor.
• Alkol kullanımı, uyuşturucu denemesi riskini 2,6 kat yükseltiyor.
• 18 yaş altı gençlerde, sigara kullananların uyuşturucu kullanma olasılığı 16,5 kat daha yüksek.

Bu veriler, bağımlılık döngüsünün erken yaşta başlamasının ne kadar tehlikeli olduğunu ortaya koyuyor. Tütün, alkol ve uyuşturucu ile mücadelede bütünsel bir yaklaşımın şart olduğu görülüyor.

Ailelere ve Topluma Öneriler

Prof. Dr. İlhan, ailelere ve toplumlara önemli uyarılarda bulunuyor: “Çocuklarınızın tütün, alkol veya uyuşturucu kullanımına başlamasına asla izin vermeyin. Bu maddelere ilk kez maruz kalanlar, ileride bağımlılık riskiyle karşı karşıya kalabilir. Bir kez denemek, bağımlılık riskini önemli ölçüde artırır. Bu nedenle, çocuklar ve gençler üzerinde sürekli bilinçlendirme ve eğitim çalışmaları yapmalıyız.” Ayrıca, çocukların ve gençlerin arkadaş çevresini yakından takip etmek ve sağlıklı iletişim kurmak, bağımlılık riskini azaltmada önemli adımlar olmalıdır.

Bağımlılıkla Mücadelede En Etkili Yol: Önlem

Prof. Dr. İlhan, bağımlılıkla mücadelede en temel ve etkili yolun önleme stratejileri olduğunu belirtti. Türkiye’de Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın liderliğinde yürütülen Bağımlılıkla Mücadele Yüksek Kurulu’nun faaliyetleriyle, devlet ve sivil toplum iş birliği içinde çalışıyor. Yeşilay, YEDAM aracılığıyla terapi ve danışmanlık hizmetleri sunarken, Rehabilitasyon Merkezleri (REHAB) ile de rehabilitasyon süreçlerini yönetiyor.

İlhan, şu ifadeleri kullandı: “2024 yılı itibariyle, YEDAM’a toplam 1 milyon 400 binin üzerinde başvuru gerçekleşti. Bunlardan yaklaşık 80 bini ücretsiz danışmanlık hizmetinden faydalandı. Bağımlılık riski taşıyan veya şüpheli bireyler, 115 numaralı telefon hattını arayarak uzmanlardan ücretsiz destek alabilirler.”

Sonuç ve Çağrı

Yeşilay ve diğer kurumların çalışmalarıyla, bağımlılıkla mücadelede önemli adımlar atılıyor. Ancak, bu mücadelede en büyük güç, toplumun bilinçli ve duyarlı davranmasıdır. Her birey, uyuşturucu ve bağımlılık yapıcı maddeleri denemekten kaçınmalı, sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemelidir. Ayrıca, aileler ve eğitim kurumları, gençleri bu konuda bilinçlendirmeli ve yönlendirmelidir.

Unutmayalım ki, bağımlılıkla mücadele sadece tedavi değil, önceden alınacak önlemler ve bilinçli davranışlarla mümkün olur.