Yaz Aylarında Çocuklarda İshal Riski ve Korunma Yöntemleri

Yaz Aylarında Çocuklarda İshal Riski Artıyor

Yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte deniz ve havuz kullanımının artması, çocuklarda yaz ishalinin daha sık görülmesine yol açıyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Esra Polat, bu konuyla ilgili önemli bilgiler paylaşıyor. Dr. Polat, “Yaz aylarında kontamine olmuş suların ağıza bulaşması veya yutulması sonucu hastalık etkenleri vücuda girmektedir. Deniz suyunun kendini temizleme özelliği, enfeksiyon riski açısından havuzlara göre daha düşük olmasını sağlasa da, kirli, köpüklü veya normal dışı kokusu olan sularda yüzmek risk taşımaktadır. Mavi bayraklı plajları tercih etmek, bu riski azaltacaktır” ifadelerini kullanıyor.

İshal Nedir?

Çocuklarda ishal, dışkılama sayısında artış ve dışkının cıvık ya da sulu bir kıvama gelmesi olarak tanımlanmaktadır. Çocuklarda ishalin en yaygın nedeni enfeksiyonlardır; bu enfeksiyonların çoğu virüs kaynaklıdır. Viral enfeksiyonlarda antibiyotik kullanımı etkili olmamakla birlikte, bakteri ve parazitler de diğer enfeksiyöz nedenler arasında yer alır. Enfekte olmayan nedenlerin başında ise kontamine su ve su ürünleri, kirli havuzlar, gölet ve dere sularıyla birlikte pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri, iyi pişirilmemiş ve yıkanmamış sebze ile meyveler ile tarihi geçmiş gıda ürünleri bulunmaktadır.

Yaz Mevsiminde İshalin Nedenleri

Yaz mevsiminde ishalin daha sık görülmesinin nedenleri arasında viral gastroenteritlerin, özellikle rotavirüs, adenovirüs ve norovirüs kaynaklı olması yer almaktadır. Bu virüsler, gıda ve su kaynaklarının yanı sıra temas yoluyla da bulaşabilmektedir. Bahçe ve park gibi alanlarda artan yüzey-el-ağız teması, bulaşın kolaylaşmasına neden olmaktadır. Ayrıca yaz aylarında artan sıcaklıklar, bakterilerin üremesi için elverişli bir ortam oluşturur. Bu faktörler, yaz ishallerinin daha yoğun bir şekilde ortaya çıkmasına yol açar. Yüksek sıcaklık ve nem, patojenlerin gıda ve su kaynaklarında hızla çoğalmasına neden olabilir. Tatil ve seyahat dönemleri, çocukların bir araya gelmesini artırarak bulaşma riskini yükseltmektedir.

Havuz ve Denizden Kaynaklı Artış

Deniz ve havuz kullanımının ishal üzerindeki etkisini açıklayan Dr. Polat, “Yaz aylarında kontamine suların ağıza bulaşması veya yutulması, hastalık etkenlerinin vücuda girmesine neden olmaktadır. Deniz suyu, kendini temizleme özelliği ile enfeksiyon riski açısından havuzlara göre daha düşük bir profil çizer. Ancak kirli, köpüklü veya anormal kokusu olan sularda yüzmek ciddi riskler taşıyabilir. Bu nedenle, mümkünse mavi bayraklı plajların tercih edilmesi önerilmektedir” dedi.

İshalde Sıvı Kaybı Önemli

İshal durumunda beslenmenin nasıl olması gerektiği hakkında bilgi veren Dr. Polat, “İshalde en önemli konu, kaybedilen sıvının geri alınmasıdır. Eğer sıvı kaybı artarsa, beyin ve böbrek gibi hayati organlar olumsuz etkilenebilir. Çocuklar için pirinç, buğday, patates, yağsız et, sebze ve meyve tüketimi önerilmektedir. Özellikle yoğurt ve potasyum açısından zengin muz, ishalde destekleyici bir gıda olarak önerilir. Anne sütü alan bebeklerin sık sık emzirilmesi önemlidir. Bununla birlikte, yağlı gıdalar, meyve suları ve çok şekerli içeceklerin tüketimi ishalin artmasına neden olabileceğinden kaçınılmalıdır” şeklinde belirtmiştir.

Korunma Yöntemleri

İshalden korunma yollarını vurgulayan Dr. Polat, şunları ifade etti: “Yemeklerden önce ve sonra, tuvalet kullanımından sonra ve hayvanlara dokunduktan sonra ellerinizi sabun ve suyla en az 20 saniye yıkayın. Yaz aylarında el yıkama alışkanlığını çocuklara eğlenceli hale getirerek öğretmek önemlidir. Yemek hazırlama yüzeyleri ve mutfak eşyalarının temizliğine özen gösterin, özellikle çiğ et, balık veya yumurta işleyen yüzeyleri ve mutfak aletlerini dikkatlice temizleyin.”

Kesme Tahtası Kullanımı

Çiğ ve pişmiş gıdaları ayrı saklamanın önemine değinen Dr. Polat, “Çapraz kontaminasyonu önlemek için farklı renk ve çeşitlerde kesme tahtası kullanmalısınız. Gıdaları uygun sıcaklıklarda pişirmek, örneğin tavuk için iç sıcaklığın en az 75 derece olması gerekmektedir. Dondurulmuş gıdaları buzdolabında veya mikrodalgada çözünmeli, oda sıcaklığında bekletilmemelidir. Artan yemekleri hızlıca soğutup, güvenli sıcaklıklarda (4 °C’nin altında) saklamak hayati önem taşır. Ayrıca taze meyve ve sebzeleri iyice yıkamak, son kullanma tarihine dikkat etmek ve bozuk veya kötü kokan gıdaları tüketmemek de alınacak önlemler arasında yer alır” dedi.

Çiğ Sebzelerin Tüketimi

İshale iyi gelen durumlar hakkında bilgi veren Dr. Polat, “Yenidoğan bir bebekte vücut ağırlığının yüzde 75’i sudan oluşurken, bu oran çocuklarda yüzde 70, yetişkinlerde ise yüzde 60’tır. Bu yapısal fark, çocukları ve bebekleri su kaybına karşı daha hassas hale getirir. Her sulu kakaya karşılık, bebeklerde 1 çay bardağı, çocuklarda bir su bardağı su içirilmesi sıvı kaybını önleyecektir. Çiğ sebzelerle hazırlanmış salata ve meyvelerin tüketiminde dikkatli olunmalıdır. Meyve ve salata malzemelerini bol su ile yıkamak ve sirkeli suda bekletmek, alacağımız önlemlerden bazılarıdır. Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri de tüketilmemelidir. Dondurma, pasta ve tatlılar, soğuk zincire uyulmadığı takdirde en çabuk bozulabilecek gıdaların başında gelir. Ev yapımı gıdalar ve güvenilir kaynaklardan alınan yiyecekler tercih edilmelidir” diyerek açıklamalarını sonlandırdı.