Yaşlanma Karşıtı Kokteyl: Fareler Üzerinde Başarılı Denemeler

Yaşlanma Sürecine Yeni Bir Yaklaşım: Kokteyller ve Çoklu İlaç Kombinasyonları

Bilim insanları, yaşlanma karşıtı ilaçlar üzerinde yürüttükleri çalışmalar kapsamında önemli bir dönüm noktası elde etti. Bu kez, tek bir ilacın ötesine geçerek, farklı ilaçların birleşimiyle oluşturulan yaşlanma geciktirici kokteyllerin fareler üzerindeki etkilerini incelediler. Almanya’daki Max Planck Yaşlanma Biyolojisi Enstitüsü’nde gerçekleştirilen bu kapsamlı araştırma, yaşlanmayla mücadelede yeni bir paradigma sunuyor.

İnsanlarda yaşlanma sürecini yavaşlatmak veya geciktirmek amacıyla kullanılan iki temel ilacın, rapamisin ve trametinib’in, fareler üzerinde yapılan deneylerde ömür uzatıcı etkileri gözlemlendi. Raporamisin, organ nakillerinde reddi önlemek amacıyla kullanılan, aynı zamanda çeşitli hayvan deneylerinde yaşam süresini uzattığı kanıtlanmış bir ilaçtır. Trametinib ise, bazı kanser türlerinin tedavisinde kullanılan ve meyve sinekleri üzerinde yapılan çalışmalarla yaşam süresini artırdığı gösterilen başka bir ilaçtır.

İşte, bu iki ilacın tek tek ve birlikte uygulandığında sağladığı etkiler:

• Sadece rapamisin: %17-18 oranında yaşam süresi artışı
• Sadece trametinib: %7-16 arasında yaşam süresi uzaması
• İkili kombinasyon: %26-35 oranında anlamlı bir yaşam süresi artışı

Üstelik, bu yeni ilaç kombinasyonu, sadece ömrü uzatmakla kalmadı; aynı zamanda farelerde ciddi sağlık faydaları sağladı. Karaciğer ve dalakta tümör oluşumları gecikti, beyin, böbrek ve kaslarda görülen iltihaplanma azaldı. Ayrıca, kalp fonksiyonlarındaki bozulmalar yavaşlamış ve fareler yaşlandıkça daha aktif ve sağlıklı kalmayı başardı. Bireylerin kilo alımı da daha az gerçekleşti.

Özellikle kadın farelerde ortalama yaşam süresi %34,9 oranında uzarken, erkeklerde bu oran %27,4’e çıktı. Maksimum yaşam sınırları ise sırasıyla %32,4 ve %26,1 oranında artış gösterdi.

Yan Etkiler ve Güvenlik

Her iki ilacın da vücutta yaşlanma sürecini etkileyen Ras/İnsülin/TOR sinyal yolunu hedef aldığı bilinmektedir. İlginç olan ise, bu iki ilacın farklı noktaları hedef alması ve beraber kullanıldıklarında, ortaya çıkan etki gücünün daha da artmasıdır. Ayrıca, yapılan gözlemler ve analizler, bu kombine tedavinin ciddi bir yan etki oluşturmadığını gösteriyor.

Bu gelişmelerin kıdemli araştırmacılarından genetikçi Prof. Linda Partridge, elde edilen bulguların insanlarda da aynı ölçüde etkili olmasını beklemediklerini ancak, özellikle yaşlı yetişkinlerin sağlığını koruma ve yaşam kalitesini artırma açısından son derece önemli bir adım olduğunu vurguladı. Her iki ilacın da, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği’nde zaten onaylı olması, klinik uygulamalara geçişi hızlandırabilir. Örneğin, rapamisin yakın zamanda yapılan çalışmalarla, perimenopoz dönemindeki kadınların doğurganlığını beş yıla kadar uzatmaya dahi imkan tanımış durumda.

Bu önemli araştırmanın sonuçları, prestijli bilim dergisi Nature Aging’de yayımlandı ve yaşlanmayı yavaşlatmaya yönelik yeni umutlar doğurdu.