Van’daki Selçuklu Mezarlığı’nda 6 yeni mezar gün yüzüne çıkarıldı

Türkiye’nin en büyük ve tarihi açıdan büyük öneme sahip Türk-İslam mezarlıklarından biri olan Selçuklu Mezarlığı, Van’ın Gevaş ilçesinde yer almaktadır. Bu mezarlık alanı, yaklaşık 700 yıl önce inşa edilen ve mimari açıdan büyük bir öneme sahip olan Halime Hatun Kümbeti’ni de içermektedir. 2022 yılında, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle başlatılan kapsamlı kazı ve restorasyon çalışmalarıyla birlikte, bölgedeki tarihi miras gün yüzüne çıkartılmaya devam ediyor. Bu çalışmalar, bölgenin kültürel zenginliğini ve tarihî yapılarının korunmasını amaçlamaktadır.

Geleceğe Miras Projesi kapsamında, Van Müzesi Başkanlığı ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ercan Çalış’ın bilimsel danışmanlığında yürütülen kazı çalışmalarına, yıl boyunca uzman 15 kişilik bir ekip katılmaktadır. Bu ekip, bölgenin tarihi yapılarının ve mezar taşlarının detaylı araştırmasını sürdürerek, bölgenin geçmişine ışık tutmayı hedeflemektedir.

Bölgedeki Mezarlar ve Kazı Çalışmaları

Boyları 2,5 metreye ulaşan ve üzerlerindeki özgün yazı ve motiflerle dikkat çeken yaklaşık 1000’e yakın mezar taşının bulunduğu 50 dönümlük alan, bölgedeki tarihi zenginliğin önemli bir göstergesidir. Bu yılki kazı çalışmalarında, özellikle toprak altında kalmış 6 yeni mezar gün yüzüne çıkarıldı ve bu mezarların üzerlerindeki kitabeler uzmanlar tarafından detaylı şekilde çözümleniyor. Kazı ekibi, mezarların tarihi ve kültürel açıdan değerini ortaya çıkarmak için yoğun bir çalışma yürütüyor.

“Bu yıl 50 mezar taşına müdahale edildi, 10’unun liken temizliği yapıldı,” diyen Doç. Dr. Ercan Çalış, kazı çalışmalarının ilerleyen süreçte bölgenin önemli kültürel miraslarını gün yüzüne çıkarmaya devam edeceğini belirtiyor. Çalışmalar kapsamında, yaklaşık bir metre toprak altında kalan ve pafta numarası olmayan 6 mezar taşını yaklaşık 700-750 yıl sonra ortaya çıkardıklarını ifade ederek, mezar taşlarının korunması ve detaylı incelenmesi için çalışmaların sürdüğünü vurguladı.

Mezar Taşları ve Restorasyon Çalışmaları

2022’de başlatılan kazı ve restorasyon projeleri kapsamında, şu ana kadar 180 mezar taşının zemin blokajı ve 85 mezarın liken temizliği tamamlandı. Ayrıca, kırılmış 15 mezar taşı birleştirilirken, toprak altında kalan 25 mezar taşı da gün yüzüne çıkarıldı. Çalışmalar aynı zamanda, bölgedeki çevre düzenlemesine de büyük önem veriyor. Valiliğin organizasyonu ile gerçekleştirilen çalışmaların birkaç ay içinde tamamlanması hedefleniyor ve bölgenin tarihi dokusunun korunması adına büyük adımlar atılıyor.

Halime Hatun ve Kardeşinin Mezarları

Geçen yıl yapılan çalışmalarda, Halime Hatun’un kardeşine ait mezarın tespit edildiği bilgisi, bölgedeki tarihi araştırmalara önemli bir katkı sağladı. Çalışmalar sırasında, mezar taşındaki kitabeyi çözümlendiğinde, mezarın Saltuklu Meliki İzzettin Saltuk’un oğlu olan Halime Hatun’un kardeşine ait olduğu anlaşıldı. Bu, bölgenin tarihî önemini ve aile bağlarını ortaya koyan büyük bir keşifti.

Halime Hatun Kümbeti, 1335 yılında Saltuklu Meliki İzzettin Saltuk tarafından kızı için inşa edilmiştir. Mimari açıdan, Selçuklu sanatının nadide örneklerinden biri olan bu kümbet, bölgedeki kadınlara verilen önemi ve değeri gözler önüne seriyor. Bu yapı, sadece bir mezar değil, aynı zamanda bölgenin kültürel ve tarihî derinliğinin de önemli bir simgesi olarak kabul ediliyor.