Uyurken Müzik Dinlemenin Beynimizi ve Uyku Kalitesini Nasıl Etkilediği Açıklandı: Sonuçlar Sandığınız Gibi Değil

İnsan beyninin dinlendiği tek bir an bile yok neredeyse… Uykudayken bile “yok rüya göreyim, aman efendim hayal kurayım, yetmedi sahibimin hayatını film şeridi gibi özetleyeyim” derken yorgun düşüyoruz. Modern hayatın getirdiği streslere karşı direnmek ve yorulan zihnimizi, bedenimizi dinlendirmek için uyumak zorundayız. Belki de bunun için tek bir yola başvuruyoruz: Müzik dinlemek. 

Uyku için hazırlanmış şarkı listesini açıp telefonu baş ucunuza koymak, aslında sadece stres kaynağı düşüncelerden uzaklaşmanızı, kaçmanızı sağlıyor. Buna karşın beyniniz, dinlediğiniz müziği işlemeye ve zihninize kazımaya başlıyor. Yani kısaca sizi rahatlattığını düşündüğünüz bu davranış sırasında beyniniz daha çok yoruluyor, uyku kaliteniz düşüyor. 

Uyurken dinlediğiniz şarkılar, tam anlamıyla beyninizin “diline dolanıyor”: Peki nasıl?

ABD, Teksas’taki Baylor Üniversitesi Uyku Laboratuvarı’nda yapılan bu araştırmaya ilk olarak yaş ortalaması 35,9 olan, yani Y kuşağı üyesi 199 denek katılıyor, deney sonucunda bir anket dolduruyorlar. Uyurken popüler şarkıları dinleyen bu deneklerin %33’ü, gece ya da sabah uyandıklarında dinledikleri şarkıların dillerine dolandığını belirtiyor (Halk arasında “diline dolanma” olarak bilinen bu duruma ayrıca “kulak kurdu (earworms)” adı da veriliyor). 

Ayrıca gündelik hayatta diğerlerine kıyasla daha çok müzik dinleyen katılımcıların daha fazla “kulak kurdu” yaşadığı ve daha düşük uyku kalitesine sahip oldukları da belirtiliyor.

İkinci aşamada bu kez yaş ortalaması 21,2 olan, yani Z kuşağı üyesi 50 denek laboratuvar ortamında gözlemleniyor; 3 popüler şarkının sözsüz, yani enstrümantal versiyonları dinletiliyor. Bu sırada tüm deneklerin kandaki oksijen seviyeleri, beyin dalgaları, nefes alma düzenleri, kalp atış hızları, gece boyunca göz ve vücut hareketleri takip ediliyor. Ancak sonuç daha da kötü: Daha geç uykuya daldıkları, daha düşük uyku verimi ve kalitesi yaşadıkları tespit ediliyor. 

Araştırmanın başyazarı Psikolog Michael K. Scullin, durumun popüler müzik endüstrisindeki “tekrar eden melodiler ve akılda kalıcı şarkılar” üretme eğilimi ile ilişkili olduğunu, bu tip melodilerin zihinde kolayca yer edinerek hızlıca dile dolandığını, çoğunlukla bu tarz şarkılar dinleyen kişilerin uyku kalitesinin daha çok düşebileceğini belirtiyor. Özetle yatmadan önce her yerde duyulan, popüler ve tanıdık şarkıları dinlemek beynimizin çalışmasına ve uyku kalitemizin düşmesine neden oluyor.