Uyum Finansmanı: Gelişmekte olan Ülkelerin Krizle Mücadelede Yaşam Çizgisi

Gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğine uyum için ihtiyaç duyduğu yıllık finansmanın 310 milyar doların üzerine çıkması bekleniyor ve mevcut finansmanın bu ihtiyaçla karşılaştırıldığında en az 12 katına denk geldiği belirtiliyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından her yıl iklim müzakerelerinden önce yayımlanan Uyum Açığı raporunda, COP30 öncesinde iklim finansmanında bir açığın bulunduğu vurgulanıyor. Rapor, sıcaklık artışı ve iklim etkilerinin şiddetlenmesiyle bu açığın giderek büyüdüğünü ve gelişmekte olan ülkelerin yaşamlarını, geçim kaynaklarını ve ekonomilerini tehdit ettiğini gösteriyor.

Gelişmekte olan ülkelerin uluslararası kamu finansmanı 2023 yılında 26 milyar dolar olarak kayda geçti; bu rakam, bir önceki yıl olan 28 milyar dolardan düşük oldu. Ancak uyum ve finansman konusunda ilerleme kaydedilmesine rağmen, 2035 itibarıyla bu ülkelerin iklim uyumu için yıllık ihtiyaçlarının 310-365 milyar dolar düzeyine ulaşacağı tahmin ediliyor. Mevcut uluslararası finansmanın bu gereksinimi 12-14 katına karşılık geldiği belirtiliyor. Eğer son on yıllık enflasyon trendleri 2035’e dek sürerse, uyum finansmanına ihtiyaç 440-520 milyar dolara çıkma riski taşıyor.

BM Genel Sekreteri António Guterres, raporla ilgili değerlendirmesinde uyum finansmanının hızla artması gerektiğini, ancak bugün bu alanda yeterli ilerlemenin kaydedilemediğini ifade etti. “Uyum bir maliyet değildir; yaşam çizgisidir.” diyen Guterres, kaybın önlenmesi için bunun karşılanmasının iklim adaletinin ve daha güvenli, sürdürülebilir bir dünyanın yolunu açacağını vurguladı. Uyum açığını kapatmanın, yaşamları koruma ve daha güvenli bir gelecek kurma amacı taşıdığına dikkat çekti.

UNEP İcra Direktörü Inger Andersen ise gezegenin tüm halklarının iklim etkilerini yaşadığını, sera gazı emisyonlarını azaltma yönündeki ilerlemenin yavaşlaması ile etkilerin daha da ağırlaşabileceğini söyledi. Uyum finansmanını artırmak için kamu ve özel kaynakların küresel ölçekte seferber edilmesi gerektiğini belirten Andersen, bunu kırılgan ülkelerin borç yükünü artırmadan yapmanın önemine işaret etti. “Uyum yatırımlarını şimdi yapmazsak, gelecekte her yıl artan maliyetlerle karşılaşacağız,” ifadelerini kullandı.