Urfa Kalesi’nde Geç Antik Çağ’a Ait Kaya Mezarına Rastlandı

Şanlıurfa’nın Tarih Dolu Kalbinde Yeni Bir Keşif: Kaya Mezarları

Şanlıurfa’nın ikonik simgelerinden Balıklıgöl’ün güneyinde, Dambak Tepesi’nin tarihi topraklarında gerçekleştirilen kazı çalışmalarında, Geç Antik Çağ’a tarihlendirilen yeni bir kaya mezarı gün yüzüne çıkarıldı. Bu önemli bulgu, bölgenin tarihine ışık tutmaya devam ederken, kazıların ne denli titizlikle sürdürüldüğünün de göstergesidir.

Kazı çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın denetim ve destekleriyle, Prof. Dr. Gülriz Kozbe liderliğinde 2020 yılından itibaren aralıksız devam etmektedir. Bu çalışmalar kapsamında, bölgenin mimari ve tarihi yapısına dair yeni bulgulara ulaşılmaktadır.

Kazı Çalışmaları ve Bulunan Alanlar

• Dört farklı bölgede yürütülen kazılar: Bu alanlar, kalenin farklı noktalarındaki mimari yapılar ve mezarların ortaya çıkarılması amacıyla seçildi.
• Memlük Dönemi Yapıları: Kazılar sırasında, Memlük dönemine ait iki katlı idari yapılar tespit edildi. Bu yapılar, bölgenin idari ve sosyal yaşamını anlamamız açısından büyük önem taşımaktadır.
• Urfa Evlerini Yansıtan Mekanlar: Memlük yapıların önünde, Osmanlı’nın son dönemlerine ait, geleneksel Urfa evlerini andıran yaşam alanları bulunuyor.
• Yeni Keşfedilen Burçlar: Daha önce yalnızca bir adet olduğu düşünülen burçlar, kazı çalışmalarında kuzey ve güneyde olmak üzere toplamda iki yeni burç daha ortaya çıkarıldı. Bu alanlar, 11. ve 12. yüzyıl Doğu Roma dönemine tarihlendirilmektedir.

İç Kalede İlk Kaya Mezarına Rastlandı

Bu yıl gerçekleştirilen kazılar sırasında, iç kalenin merkezinde ilk kez bir kaya mezarı keşfedildi. Bu önemli bulgu, bölgedeki mezarcilik geleneğine yeni bir pencere açarken, mezarın yapısal özellikleri ve içeriği büyük merak uyandırıyor.

Mezara giriş, kısa bir koridorla sağlanmakta ve girişin önünde dairesel biçimde yer alan bir kapak taşı bulunuyor. Henüz bu taşı açma işlemi tamamlanmadığından, mezarın iç kısmına ulaşmak mümkün olmamıştır. Yakın zamanda yapılacak çalışmalarla mezarın iç yüzeyi açılacak ve detaylar netlik kazanacaktır.

Mezarda, Süryanice olabileceği düşünülen bir yazıt yer almakta ve bu yazı, mezarın ait olduğu kişinin kimliği ve dönemi hakkında önemli ipuçları sağlayabilir. Ayrıca, mezarın dış kısmında kemerli klineler ve yapısal detaylar gözlemlenmiştir.

Kaya Mezarın Kökeni ve Tahmini Tarihi

Prof. Dr. Gülriz Kozbe, bu kaya mezarının Geç Antik Çağ’a ait olduğunu belirterek, bölgedeki kaya mezarlarının genellikle 4. ile 6. yüzyıllar arasında yoğunlukta görüldüğünü ifade etmektedir. Ancak, eğer mezar Osroene Krallığı’na aitse, bu tarih daha da eskiye, 3. yüzyıla kadar inebilir.

Mezarın, özellikle Abgar Krallığı olarak bilinen Osroene Krallığı’na ait olma olasılığı yüksek olup, bu bölgedeki kraliyet ailesine veya önemli kişilere ait olabileceği düşünülmektedir. İçeriğin detaylı incelenmesiyle, mozaikler, yazıtlar veya diğer buluntular sayesinde kesin tarihlendirme yapılabilecek ve mezarın kimliği netlik kazanacaktır.

Sonuç ve Önemi

Bu keşif, bölgenin tarihine yeni bir kapı açarken, aynı zamanda bölgedeki arkeolojik ve tarihî zenginliği de gözler önüne sermektedir. Kazıların devamı ve detaylı analizlerle, Urfa’nın binlerce yıllık geçmişi daha da derinlemesine anlaşılacak ve bölgenin kültürel mirası korunacaktır.