Uluslararası Arkeoloji Sempozyumu Beştepe’de Gerçekleşti

Türkiye, arkeoloji alanında gerçekleştirilen uluslararası sempozyum ve sergilerle kültürel mirasının derinliklerine yaptığı katkıları bir kez daha gözler önüne serdi. Cumhurbaşkanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ortak organizasyonu olarak düzenlenen “Uluslararası Arkeoloji Sempozyumu”, hem yerli hem de yabancı arkeologları bir araya getirerek, bölgenin zengin tarihini ve kazı çalışmalarındaki son gelişmeleri kapsamlı bir platformda paylaştı. Bu etkinlik, Türkiye’nin sadece tarih ve arkeoloji alanında değil, aynı zamanda turizm ve kültürel gelişim alanında da küresel bir merkez olma yolundaki kararlılığını pekiştirdi.

Beştepe Millet Kütüphanesi’nde gerçekleşen açılış törenine katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bu büyük organizasyonun önemine değinerek, ülkemizin arkeolojik ve kültürel geçmişinin dünya mirası açısından taşıdığı değere vurgu yaptı. Erdoğan, “Tarihimizin derinliklerinden gelen bu zenginlikleri, gelecek nesillere aktarmak ve korumak, bizim en büyük önceliklerimizden biridir.” diyerek, Türkiye’nin arkeolojik kazı ve koruma çalışmalarına verdiği önemi bir kez daha dile getirdi.

Etkinlikler kapsamında düzenlenen sempozyumda, Nevzat Çevik’in moderatörlüğünde, Gordion Kazı Başkanı Prof. Dr. Charles Brian Rose, Side Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Feriştah Alanyalı ve Göbeklitepe ile Karahantepe Kazıları Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul sunumlar gerçekleştirdi. Çevik, Türkiye’nin aslında büyük bir arkeoloji laboratuvarı olduğunu ve her geçen gün bu laboratuvarın büyüdüğünü vurguladı. Bu sözler, Türkiye’nin kazı ve koruma alanındaki kapsamlı çalışmalarının önemini ortaya koydu.

Prof. Dr. Rose ise, Türkiye’nin kazı çalışmalarına verdiği önemi ve bu alandaki gelişmeleri övgüyle karşıladı. Özellikle, kazıların %50’sinin koruma çalışmalarına ayrılmasının zorluğuna rağmen, bu uygulamanın mimari ve kültürel mirasın korunmasında ne denli etkili olduğunu belirtti. “Mimari yapıların korunması ve restore edilmesi, sadece kazı alanlarının değil, aynı zamanda ülkenin kültürel hafızasının da temel taşını oluşturuyor.” diye ekledi.

Çalışmalarını Türkiye’de uzun yıllardır sürdüren Rose, bölgedeki kazı deneyimlerinin kendisine akademik anlamda geniş bir perspektif kazandırdığını ve Türkiye’nin kendisi için ikinci bir ev haline geldiğini dile getirdi. Özellikle, Aphrodisias, Troya ve Gordion kazılarında edindiği deneyimlerle, Erken Tunç Çağı’ndan Geç Bizans dönemine uzanan geniş bir zaman diliminde uzmanlaşma fırsatı bulduğunu belirtti. Bu süreçte, hem akademik hem de kişisel olarak güçlü dostluklar kurduğunu da sözlerine ekledi.

Prof. Dr. Rose, Türkiye’de kazı çalışmalarının akademik camiaya sağladığı katkıyı ve bölgenin tarihine ışık tutma noktasındaki önemini vurguladı. Çalışmaların, üniversitelerde çeşitli dönem ve konularda ders verilmesine olanak sağladığını ifade etti. Ayrıca, Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne eklenen çok sayıda alanla, bu başarısını uluslararası platformda da kanıtladığını dile getirdi.

Prof. Dr. Rose, sempozyumun sonunda, kazıların sadece yeni keşifler yapmak değil, aynı zamanda mevcut yapıları korumak ve gelecek nesillere aktarmak olduğunu belirtti. “Mevcut yapıları sağlamlaştırmadan yeni alanlara yönelmek, mirasımıza zarar verebilir. Bu nedenle, koruma ve kazı çalışmalarını uyum içinde yürütmek büyük önem taşıyor.” dedi.

Prof. Dr. Feriştah Alanyalı ise, Side Antik Kenti kazılarında elde edilen yeni bulguları ve sınırların genişletilmesini paylaştı. Alanyalı, “Geleceğe Miras Projesiyle, Side’nin sınırlarını genişlettik. Artık antik tiyatro ve giriş alanlarımızı daha kapsamlı şekilde koruyoruz. Ziyaretçilerimiz, Çince ve Rusça gibi farklı dillerde bilgilendiriliyor ve bu da uluslararası tanınırlığımıza katkı sağlıyor.” diyerek, kazı çalışmalarının bölge turizmine olan katkılarına değindi.

Alanyalı, yapay zeka teknolojisini kazı çalışmalarında kullanmaya başladıklarını ve yeni nesil arkeologların sahada teknolojiyle daha etkin çalıştığını belirtti. “Geleceğin kazı ve koruma yöntemleri, yapay zekanın ve dijital teknolojilerin entegrasyonu ile şekilleniyor. Bu teknolojiler, kazıların hızını ve doğruluğunu artırırken, kazı alanlarının korunmasına da büyük katkı sağlıyor.” şeklinde konuştu.

Prof. Dr. Necmi Karul ise, arkeolojinin sadece bilimsel değil, sosyo-politik bir disiplin olduğunu vurguladı. Batı’da ortaya çıkan disiplinin Osmanlı döneminde Türkiye’ye adaptasyonunun ve Cumhuriyet sonrası kurulan müzelerin, yapılan kazıların ve arkeolojik çalışmaların önemine dikkat çekti. “Arkeolojinin temel amacı, sadece tarihi kalıntıları ortaya çıkarmak değil, aynı zamanda bu mirası koruyup gelecek nesillere aktarmaktır.” diyerek, turizm ve arkeolojinin ilişkisine de değindi. “Turizm, arkeolojinin sadece bir sonucu değil, aynı zamanda bir çıktısıdır; ancak bu sürecin doğru yönetilmesi gerekiyor. Çalışmalarımız, turizme zarar vermeden, kültürel mirası koruyan bir anlayışla ilerlemeli.”

Son olarak, sempozyuma katılan toplam 29’u yabancı, 250’den fazla bilim insanı olmak üzere toplamda 33 akademisyen, üç gün boyunca çeşitli sunumlar ve tartışmalar gerçekleştirdi. Bu etkinlik, Türkiye’nin arkeoloji ve kültürel miras alanındaki uluslararası konumunu güçlendirdiği gibi, yeni nesil araştırmacılara ilham kaynağı olmayı hedefliyor.