Türkiye’nin Ukrayna ve Rusya Arasındaki Barış Sürecindeki Rolü ve Son Gelişmeler

Türkiye’nin Barış Sürecindeki Kritik Rolü ve Son Gelişmeler

Ukrayna ile Rusya arasındaki kanlı savaş, Şubat 2022’de başlamasının ardından uluslararası toplumun dikkatini çekmeye devam ediyor. Bu karmaşık ve yıkıcı çatışma ortamında, Türkiye, barış ve istikrarın tesisi amacıyla diplomatik girişimlerini sürdürerek önemli bir arabulucu rolü üstleniyor. Türkiye, ilk olarak savaşın hemen ardından Antalya ve İstanbul’da gerçekleştirilen görüşmelerle tarafları aynı masada buluşturmayı başarmıştı. Bu ciddi girişimlerin ardından, Mayıs 2025’te İstanbul’da düzenlenen ikinci müzakereler, üç yılın ardından tarafların yüz yüze görüşebildiği önemli bir adım oldu.

16 Mayıs’ta İstanbul’daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde gerçekleşen görüşmelerde, Ukrayna ve Rusya temsilcileri, 1000 kişiye 1000 kişilik esir takasını ve olası ateşkesin detaylarını görüşerek, barışa giden yolda önemli bir kilometre taşını kaydetti. Bu süreçte, taraflar arasında anlaşma sağlanarak, esir takasının 25 Mayıs’ta tamamlandığı açıklandı. Uluslararası aktörler ve dünya medyası, Türkiye’nin ev sahipliğinde gerçekleşen bu görüşmelerden memnuniyetlerini dile getirirken, Türkiye’nin diplomatik çabaları takdirle karşılandı.

Türkiye’nin Diplomatik Çabaları ve Güncel Temaslar

Türkiye, barışa ulaşma yolunda diplomatik temaslarını hız kesmeden sürdürüyor. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bu hafta hem Moskova hem de Kiev’i ziyaret ederek, iki tarafla da yoğun görüşmeler gerçekleştirdi. Moskova ziyareti 26-27 Mayıs tarihlerinde gerçekleşen Bakan Fidan, burada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından kabul edildi ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüşmeler yaptı. Bu görüşmelerde, “Rusya’nın doğrudan müzakereler için İstanbul’u tercih etmesi, iki ülkenin istikrar ve barış amacıyla ortak hareket ettiğinin göstergesidir.” ifadeleri öne çıktı. Ayrıca, Lavrov, Türkiye’nin Rusya ile Ukrayna arasında diyaloğu yeniden kurma çabalarını memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.

Rusya’dan Yeni Müzakere Teklifi ve İstanbul’da İkinci Tur

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, 28 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, Ukrayna ile yeni müzakere turunun 2 Haziran tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilmesini teklif etti. Bu öneri, uluslararası kamuoyunun ve tarafların dikkatini tekrar Türkiye’ye çevirdi. Kremlin ise, Rus heyetinin İstanbul’a yola çıkacağını ve görüşmelerin 2. turunun pazartesi sabahı başlaması planlandığını duyurdu. Rusya, “sürdürülebilir bir çözüm için hazırlanan memorandumu” Ukrayna tarafına sunmaya ve müzakerelerin ikinci aşamasına hazır olduklarını açıkladı. Bu gelişmeler, diplomatik temponun hız kazandığını gösteriyor.

Ukrayna’nın Barış Sürecine Katılımı ve Heyet Belirlenmesi

Ukrayna’da, Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha ve Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy önderliğinde, barış görüşmelerine katılacak heyetin hazırlıkları devam ediyor. Bakan Fidan’ın Kiev ziyareti sırasında, Ukrayna liderleriyle bir araya gelerek, kalıcı barışın sağlanması için ortak temennilerini dile getirdiler. Ukrayna, ilk etapta Rusya tarafından hazırlanan memorandumu görmek istediğini belirtmişti. Ancak günümüzde, Zelenskiy’nin açıklamalarıyla, yarın İstanbul’da düzenlenecek görüşmelere Savunma Bakanı Rüstem Umerov’un liderlik edeceği resmi olarak duyuruldu. Bu, tarafların barış yönündeki kararlılığını gösteriyor.

ABD’den Putin’e Mesaj ve Müzakere Sürecine Dair Gelişmeler

ABD Başkanı Donald Trump, hem seçim kampanyası hem de göreve geldikten sonra savaşın sona erdirilmesi yönündeki görüşlerini dile getiriyor. Trump, 19 Mayıs’ta yaptığı telefon görüşmesinde, Rusya ve Ukrayna arasında müzakerelerin başlaması gerektiğine vurgu yaptı ve “İki hafta içinde sonuç alınabilir” mesajı verdi. Trump, Rusya’nın Ukrayna’ya hava saldırılarının ardından, Putin’in “tamamen çıldırdığını” ve “ateşle oynadığını” belirtti. Ayrıca, Trump, ABD’nin bu süreçte rol alıp almayacağı konusunda net bir açıklama yapmadı, ancak İstanbul’daki görüşmelerin önemine değindi. Rusya ise, Trump’ın açıklamalarına karşılık, ABD’nin bu konuda yeterince bilgilendirilmediğini öne sürdü. Ukrayna lideri Zelenskiy’yi ise zaman zaman eleştiren Trump, ülkesine zarar verdiğini savundu.

Çatışmanın Şiddetlenmesi ve Yeni Saldırılar

İstanbul görüşmelerine hazırlık yapılırken, çatışmalar da hız kazandı. Pazartesi günü başlaması planlanan müzakereler öncesinde, Rusya, Ukrayna’nın Murmansk, İrkutsk, İvanovo, Ryazan ve Amur bölgelerindeki askeri üslerine insansız hava araçlarıyla saldırı düzenledi. Rusya Savunma Bakanlığı, saldırılarda bazı uçakların hasar gördüğünü ve uçuşların durdurulduğunu açıkladı. Ukrayna kaynakları ise, geniş çaplı bir İHA operasyonu gerçekleştirildiğini ve en az 40 Rus uçağının saldırılar sonucu zarar gördüğünü iddia etti. Bu saldırılar, Rusya’nın iç bölgelerine de ulaşmış olup, bölgedeki askeri altyapıya ciddi zararlar verdiği tahmin ediliyor. Bu gelişmeler, müzakerelerin başlamadan önce çatışmanın hızla tırmandığını gösteriyor.