Dünyada Zenginler Üzerine Artan Vergi Tartışmaları ve Cenevre Referandumu

Zenginler Üzerindeki Vergi Baskılarındaki Artış

Günümüzde, pek çok ülke hükümetleri, gelir adaletsizliğini azaltmak ve kamu hizmetlerini finanse etmek adına, yüksek servete sahip bireyler ve aileler üzerindeki vergi oranlarını yeniden gözden geçiriyor. İsviçre’nin Cenevre kantonunda da bu trend net bir şekilde görülüyor; devlet, 3 milyon frankın üzerinde varlığı olan vatandaşlardan alınan servet vergisini 10 yıllık bir dönem için %1’den %1.5’e yükseltmeyi planlıyor.

Referandum ve Kamuoyu Tepkisi

Yasalaşması planlanan bu yasa tasarısı, parlamento içindeki sol partiler ve sendikalar tarafından güçlü bir şekilde desteklenirken, ekonomik krizlerin ve pandemi sonrası finansal zorlukların etkisiyle, hükümetin gelirlerini artırma amacı taşıyor. Vatandaşlara yönelik yapılan referandum çağrısında, “Sağlık, ekonomi ve çevre gibi temel alanlarımızda ciddi sorunlar mevcut ve acil önlemler alınması gerekiyor” denildi. Ayrıca, bu alanlarda yükün büyük ölçüde orta sınıfın omuzlarına bindiği de vurgulandı.

Hayır Oyu ve Sonuçlar

Çevre ve ekonomi alanındaki tepkiler nedeniyle iş örgütleri tasarıya sertçe karşı çıktı. Sonuçta, Pazar günü düzenlenen referandumda halkın %55,2’si bu yasa tasarısına karşı çıktı. Eğer yasa kabul edilseydi, birçok zengin bireyin İsviçre’den farklı bölgelere taşınması bekleniyordu. Resmi verilere göre, Cenevre’de yaşayan 500 bin vatandaşın yaklaşık 19 bini milyoner seviyesinde servete sahip.

Büyük Milyonerler ve Servetler

Bu 19 bin zengin bireyden yaklaşık 4 bin 200 ila 10 bininin servetinin 3 milyon İsviçre Frangı’nın üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca, Cenevre hükümetinin her yıl bütçe fazlası vermesi, bölgenin ekonomik istikrarını koruduğunu gösteriyor. Ekonomi Bakanı Nathalie Fontanet, “Bu vergilendirme planı, Covid-19 döneminde düşünülmüştü; ancak son yıllarda vergi gelirlerimiz önemli ölçüde arttı” diyerek tasarının gerekçesini açıkladı.

Norveç ve Diğer Ülkelerle Karşılaştırma

Norveç’in başkenti Oslo’da ise, geçen yıl zenginlerden alınan ek servet vergisi %1’den %1.1’e çıkarıldı. Bu küçük artış bile pek çok varlıklı bireyin ülkeyi terk etmesine neden oldu. Norveç Ticaret Odası Başkanı Vincent Subilia, “Norveç sendromu yaşamak istemiyoruz. Bu tür popülist ve ideolojik kararlar, ertelenmeli ve gözden geçirilmelidir” şeklinde uyarıda bulundu.

ABD’de Vergi Politikaları ve Zenginlik Tartışmaları

Amerika Birleşik Devletleri’nde ise, zenginler üzerindeki vergi artırma konusu oldukça popüler. Başkan Joe Biden, 2024 seçimleri öncesinde, zenginlerin daha fazla vergi ödemesi taahhüdünde bulunuyor. Elon Musk gibi teknoloji devi girişimciler ise, bu politikalara karşı çıkıyor; onların görüşüne göre, hükümetin aşırı harcamaları orta sınıfın vergi yükünü artırıyor ve bu durum adaletsizliğe yol açıyor.

Uluslararası Durum ve Ülke Örnekleri

2021 itibarıyla, OECD ülkeleri arasında sadece beş ülkede (Fransa, Norveç, İspanya, İsviçre ve Kolombiya) servet vergisi uygulanıyor. Türkiye’de ise, ücretli çalışanlar maaşları yükseldikçe daha yüksek vergi dilimine girerek, gelirlerinin önemli bir bölümünü devletlere ödüyorlar. Belçika’da ise, 500 bin euro ve üzeri varlık tutanlar, yıllık toplam varlıklarının %0.15’ini vergi olarak ödemek zorunda kalıyor.

Norveç’ten Servet Kaçışları ve Yeni Evler

Norveç’te 2022 yılında, servet vergisinin artırılmasıyla birlikte 30 milyoner ülkeyi terk etti. Bu sayı, son 13 yıl içinde ülkeden çıkan toplam milyoner sayısından fazlasına işaret ediyor. Birçok zengin, daha düşük vergiler sunan İsviçre gibi ülkelere yöneliyor. Norveçli iş insanı Kjell Inge Rokke, Lugano’yu yeni ikametgahı olarak seçtiğini belirterek, “Burayı tercih etmemde düşük vergi değil, Avrupa’nın merkezi konumu ve İtalya’ya yakınlığı etkili oldu” dedi. 2021 yılında Norveç’in en fazla vergi ödeyen kişisi olan Rokke, bu kararını, vergisel avantajların yanı sıra, Avrupa’ya yakınlık ve yaşam kalitesine bağladı.

Kapanış ve Sonuçlar

Özetle, dünya genelinde zenginler ve servetleri üzerindeki vergilendirme politikaları, ülkelerin ekonomik stratejilerinin ve sosyal adalet tartışmalarının merkezinde yer alıyor. Ülkeler, gelir dağılımını dengelemek ve ekonomik istikrarı sağlamak adına farklı yöntemler deniyor. Bu bağlamda, İsviçre ve Norveç örnekleri, küresel ölçekteki vergi politikalarının ve zenginlerin ülkelerden göç etmesine neden olan faktörlerin önemli göstergeleri olarak karşımıza çıkıyor.