Türkiye’de Tütün Kullanımına Karşı Güçlü Mücadele ve Sağlık Politikaları

Türkiye’de Tütün Kullanımının Sağlık Üzerindeki Yıkıcı Etkileri

Tütün kullanımı, Türkiye’de ve dünya genelinde önlenebilir ölümlerin başlıca nedenlerinden biri olmaya devam etmektedir. Başta akciğer kanseri olmak üzere çeşitli kanser türleri, kalp-damar hastalıkları ve Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) gibi ciddi sağlık sorunlarının temelinde sigara ve diğer tütün ürünleri yer almaktadır. Bu nedenle, toplum sağlığını korumak amacıyla kapsamlı ve kararlı adımlar atılmaktadır.

Türkiye’de Tütün Kullanım Oranları ve Sağlık Üzerindeki Yük

Sağlık Bakanlığı’nın 2023 yılı verilerine göre, Türkiye’de 15 yaş ve üzeri nüfusun yaklaşık %34,8’i çeşitli tütün ürünleri kullanmaktadır. Bu oran, her yıl yaklaşık 100 bin kişinin tütünle ilişkili hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirmesine yol açmaktadır. Bu yüksek oranlar, toplum sağlığı açısından ciddi bir tehdit oluşturmaktadır ve acil önlemler alınmasını gerektirmektedir.

Sağlık Bakanlığının “Dumansız Türkiye” Vizyonu ve Hedefleri

Bu olumsuz tabloya karşılık, Sağlık Bakanlığı, “Dumansız Türkiye” vizyonunu benimseyerek, toplum sağlığını korumayı ve tütün bağımlılığını azaltmayı amaçlayan kapsamlı stratejiler geliştirmiştir. 2024-2028 yıllarını kapsayan Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı, özellikle genç nesli tütün ürünlerinden korumayı hedeflemektedir. Bu planlar, farkındalık artırıcı eğitim kampanyaları ve yasal düzenlemeleri içermektedir.

Sigara Bırakma Hizmetlerinde Kaydedilen Büyük İlerlemeler

Sigara ile mücadelede önemli bir adım, vatandaşlara sunulan bırakma hizmetlerinin yaygınlaştırılması olmuştur. 2009 yılında 62 olan sigara bırakma polikliniği sayısı, 2024 Haziran ayı itibarıyla 671’e yükselmiştir. Ayrıca, ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı da vatandaşların ulaşımını kolaylaştırmakta ve destek sağlamaktadır.

Sigara bırakma tedavisinde kullanılan ilaçlar ise 2011 yılından beri uygun hastalara ücretsiz olarak sunulmaktadır. Bu yıl, bugüne kadar toplam 72 bin 752 kişi bu hizmetten faydalanmıştır. Ayrıca, 20 Mayıs – 10 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştirilen “Sigarayı Bırak, Hayatını Değiştir” kampanyasıyla 188 bin 760 tütün kullanıcısına ulaşılmış ve bunlardan 168 bin 601’i sigara bırakma polikliniklerine yönlendirilmiştir. Kampanya döneminde, poliklinik başvurularında geçen yılın aynı dönemine kıyasla %85’lik büyük bir artış gözlemlenmiştir.

Yeni Nesil Destek Hizmetleri: Yerinde ve Uzaktan Sigara Bırakma Danışmanlığı

Sağlık Bakanlığı, sigara bırakmak isteyen bireylerin erişimini kolaylaştırmak amacıyla iki yeni hizmet başlatmıştır. Bunlardan ilki, kamu kurumlarındaki çalışanlara yönelik “Yerinde Sigara Bırakma Danışmanlığı” hizmetidir. Uygulama ilk etapta Sağlık Bakanlığı Bilkent Yerleşkesi, İçişleri Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nda başlatılmış ve başarıyla yürütülmektedir. Bu hizmetin tüm kamu kurumlarına yaygınlaştırılması planlanmaktadır.

İkinci hizmet ise, polikliniklere ulaşımda güçlük yaşayan veya sağlık kuruluşlarına gitmek istemeyen bireyler için uzaktan sigara bırakma danışmanlığı imkânıdır. Böylece, herkesin bu önemli sağlıklı yaşam adımını atabilmesi için erişim kolaylaştırılmıştır.

“Dumansız Türkiye” vizyonu doğrultusunda atılan bu adımlar, hem bireylerin sağlığını korumayı hem de toplum genelinde farkındalık ve bilinç seviyesini artırmayı amaçlamaktadır.