Türkiye Ekonomisinde Döviz ve Rezerv Seyri Üzerine Güncel Analiz

Giriş

“Düşük faiz, düşük enflasyon” tezine dayanan “Yeni Türkiye Ekonomi Modeli”nin uygulamada karşılık bulamamasıyla birlikte, ekonomi politikalarında yeni bir yön arayışına girildi. Bu süreçte, yeni atanan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın girişimleri, mevcut modelin sona erdiğine işaret ediyor gibi görünüyor.

Sonuçlar ve Piyasa Tepkileri

Bu yeni döneme ilişkin en güçlü göstergelerden biri, 28 Mayıs seçimleri sonrası hükümetin “istikrar” mesajlarıyla birlikte serbest ve dalgalı döviz kuru rejimine dönüşüdür. Dolayısıyla, dolar/TL kuru 19,70 seviyelerinden 27 civarına kadar yükseliş gösterdi. Bu yükseliş, enflasyon üzerinde doğrudan ve alışılmadık bir etki yaratmadan, piyasalar tarafından bir mesaj verme amacıyla gerçekleştirildi.

Son dönemde ise dolar/TL paritesinde, eski dönemleri aratmayan sakinlik ve istikrar gözlemleniyor. Gün içi hareketlerde 26,90 – 26,98 seviyeleri arasında işlem gören kurun, dar bir bantta salınım yapması, piyasalarda Merkez Bankası’nın tekrar müdahale edip etmediği konusunda soru işaretlerini beraberinde getiriyor.

Rezervler ve Piyasa Müdahaleleri Analizi

Merkez Bankası’nın analitik bilanço verilerinden hareketle, rezervlerde uzun süredir bir gerileme yaşandığını belirtmek gerekiyor. Özellikle geçtiğimiz haftalarda hızla artan rezervlerin, bu kazanımlarını geri vererek hızla azaldığı gözlemleniyor. Bu gelişmeler, dolar/TL kurundaki yatay seyir ile paralellik gösteriyor.

18 Mayıs 2023 tarihinden itibaren, dolar/TL kuru neredeyse yatay bir grafik çizmiş durumda. Bu tarihler arasında, Merkez Bankası’nın swap dahil ve hariç net rezervlerinde önemli bir artış gözlemlenmezken, rezervlerde azalma etkili oldu.

• Swaplar hariç net rezervler yaklaşık 4,6 milyar dolar azaldı.
• Kamu ve diğer döviz rezervleri hariç net rezervler ise yaklaşık 5,6 milyar dolar azaldı.

Sonuç ve Değerlendirme

Bu veriler ışığında, Merkez Bankası’nın kur seviyesine doğrudan müdahale ettiği yönünde kesin bir yargıya varmak zordur. Çünkü rezervlerdeki azalışın tek nedeni piyasalara müdahale olmak zorunda değil. Ancak, rezervlerdeki azalma ile dolar/TL kurunun yatay seyri arasındaki uyum, Merkez Bankası’nın tekrar satışa başlayıp başlamadığı konusunda soru işaretlerini artırıyor.

Özetle, piyasalardaki gelişmeler ve rezerv hareketleri, Türkiye ekonomisinin yakın dönemdeki yönü ve Merkez Bankası’nın politikaları hakkında önemli ipuçları sunmaya devam ediyor.