Taraklı’da Geleneksel Dokuma Sanatını Yaşatan Erfe Dönmez’in Hikayesi

Geleneksel Dokuma Sanatına Tutkulu Bir Kadın: Erfe Dönmez

Güzel Taraklı ilçesinde yaşayan ve 56 yaşında olan Erfe Dönmez, yaşamı boyunca geleneksel dokuma sanatını yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak amacıyla büyük bir özveriyle çalışmaktadır. Ev hanımı olarak başladığı bu sanat dalında, babaannesinden öğrendiği becerileri şimdi genç ve yetişkin kadınlara aktararak, bölgenin kültürel zenginliğine önemli katkılarda bulunmaktadır.

Dokuma Serüveninin Başlangıcı ve Öğrenme Süreci

Çocuk yaşta, okuldan dönerken gizlice büyüklerinden öğrendiği dokuma tezgahı başında geçirdiği saatler, onun bu sanat dalında ustalaşmasını sağladı. Babaannesinden aldığı eğitimle ilmek ilmek dokumayı öğrenen Dönmez, 11 yaşında kendi becerisiyle büyük bir başarıya imza attı. Bu süreçte, sabır ve sevgiyle dokuma sanatını temelinden öğrenip ustalaştı.

Resmi Görev ve Eğitim Çalışmaları

2003 yılında Taraklı Halk Eğitim Merkezi’nde yöresel bez dokuma kursunda usta öğretici olarak göreve başlayan Dönmez, yaklaşık 22 yıldır bu görevini sürdürüyor. Aynı zamanda Geyve ve Taraklı ilçelerinde toplamda 29 ev hanımına dokuma sanatını öğretmekte ve onların ev ekonomilerine katkıda bulunmasını sağlamaktadır. Bu çalışmalar sayesinde, geleneksel el sanatlarının yok olma tehlikesinden kurtarılması ve kültürel mirasın gelecek nesillere aktarılması hedeflenmektedir.

Kültürel Miras ve Tanıtım Faaliyetleri

Geçen yıl, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ‘Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcıları’ kapsamında verilen ‘Sanatçı Tanıtım Kartı’nı alan Dönmez, bu sayede el sanatlarını resmi olarak tanıtma ve belgelemeye hak kazanmıştır. Ayrıca, Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü tarafından 2021 yılında ‘Kırsal Turizm Alanı’ ödülüne layık görülen Taraklı’daki çalışmalarına devam ederek, ürettiği özgün ürünleri sipariş ve sergi usulü satışa sunmaktadır.

Geleneksel Dokuma Ürünleri ve Kullanım Alanları

Erfe Dönmez, ürünlerinin tamamını doğal, %100 pamuk iplik kullanarak dokumakta ve bu ürünler sağlık açısından oldukça faydalıdır. Eskiden her evde bulunan tezgahlar, günümüzde de büyük bir özveriyle korunmakta ve yeni nesillere aktarılmaktadır. Kilimler, perde, kıyafetler, yatak örtüleri, başörtüleri gibi pek çok ürün, hem geleneksel motiflerle hem de modern kullanıma uygun şekilde hazırlanmakta olup, kişisel ihtiyaçları karşılamanın yanı sıra nostaljik bir atmosfer de yaratmaktadır.

Geleneksel Sanatın Yaşatılması ve Gelecek Nesillere Aktarılması

Erfe Dönmez, kaybolmaya yüz tutmuş bu el sanatlarının devam etmesi için yeni nesillere büyük görev düştüğünü vurgulamaktadır. Öğrencilere, önce kalın dokuma ile başlanıp, zamanla ince ve detaylı ürünlere geçilerek, aşama aşama öğretim yapmaktadır. Bu sayede, taraklı dokuma kültürünün kaybolmaması ve gelecek nesillere aktarılması hedeflenmektedir.

Yardımlaşma ve Toplumsal Katkılar

İlçe dışına taşınmak zorunda kalan ve kurslara katılan diğer kadınlar, ilk başta merak ederek öğrendikleri dokuma sanatını, zamanla evlerine ve yaşam tarzlarına entegre etmişlerdir. Gülcan Çolak gibi kursiyerler, ilk kez paspas dokuyarak başladıkları bu yolculukta, şimdi hem sağlıklı hem de ekonomik olarak katkı sağlayan ürünler ortaya koymaktadırlar. Bu çalışmalar, hem geleneksel kültürün korunmasına hem de ekonomik kalkınmaya önemli katkılar sağlamaktadır.

Sonuç ve Çağrı

Erfe Dönmez, geleneksel dokuma sanatının kaybolmaması ve yeni nesillere aktarılması gerektiğine inanmakta ve bu uğurda büyük bir özveriyle çalışmaktadır. Kendisinin ve kursiyerlerinin emekleriyle, Taraklı’nın kültürel zenginliği korunmakta ve bu sanatın yaşaması sağlanmaktadır. Bu değerli el sanatlarının sürdürülebilir olması için tüm toplumun desteğine ihtiyaç vardır.