Svahili Dilinin Önemi ve Afrika’daki Yeri

Svahili Dilinin Kökeni ve Yaygınlığı

Yaklaşık 200 milyon kişinin ana dili olan ve Kenya, Tanzanya, Kongo gibi birçok Afrika ülkesinde resmi dil olarak kabul edilen Svahili, kıta genelinde iletişimi güçlendiren önemli bir dil platformudur. Ayrıca, Afrika Birliği’nin resmi çalışma dilleri arasında yer alması, onun uluslararası alandaki stratejik önemini pekiştiriyor. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Uygulama ve Araştırma Merkezi (SBÜ-TÖMER) Müdür Yardımcısı Süleyman Nasır, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Svahili’nin kökenlerine ve kültürel bağlamına dair bilgiler verdi.

Svahili’nin Kökenleri ve Tarihsel Gelişimi

Nasır, “Svahili’nin kökenleri Arapçaya dayanır; yazımı Kiswahili şeklindedir ve kelime anlamı olarak ‘sahil’ veya ‘kıyı’ demektir. Bu dil, sahilde yaşayan toplulukların iletişim aracı olarak ortaya çıkmıştır. Tarih boyunca, özellikle 8. yüzyıldan itibaren Arap ve Hint Fars tüccarlarının Afrika kıtasında ticari faaliyetleri sırasında kullanılmıştır. Sömürgecilik döneminde ve misyonerlik faaliyetleriyle birlikte dil, farklı boyutlar kazanmış ve bölgesel bir iletişim aracı haline gelmiştir.”

Dil ve Kimlik Bağlantısı

Nasır, dilin kimlik ve kültürdeki önemini vurgulayarak şöyle diyor: “İnsan dilini kaybederse, kimliğini de yitirir. Bağımsızlık mücadelesi veren Afrika ülkeleri, kendi dillerini koruma ve geliştirme yönünde adımlar atarken, Svahili bu süreçte merkezi bir rol üstlenmiştir. Dil, bir milletin ruhudur ve bölge kimliğinin, ulusal kimliğin temel taşlarından biridir.”

Svahili’nin Resmi ve Güncel Durumu

Nasır, Svahili’nin birçok Afrika ülkesinde resmi dil olarak kullanıldığını belirterek şunları ekliyor: “Günümüzde, birçok ülke İngilizce, Fransızca veya Portekizce gibi yabancı dillerden kurtulmak istiyor. Çünkü insanlar, kendi kimliklerini ve kültürel değerlerini yansıtan dillerle daha güçlü bağlar kurmak istiyorlar. Bu dil, 8. yüzyıldan itibaren Arap alfabesiyle yazılmaya başlanmış ve hem dil hem de edebiyat açısından Arapça etkileri barındırmaktadır.”

Afrika’da Dil Çeşitliliği ve Zenginliği

Nasır, Afrika genelinde yaklaşık 2 bin ila 2 bin 500 civarında farklı dil kullanıldığını vurguluyor. “Afrika’nın en zengin yanlarından biri de dil çeşitliliğidir. Her köyde yeni bir dil veya lehçeyle karşılaşabilirsiniz. Afrika’nın en büyük zenginliği, insan kaynağıdır; kıta, sadece kıtlık ve savaş değil, aynı zamanda kültürel ve dilsel çeşitlilikle de öne çıkar.”

Yerel Diller ve Uluslararası Tanınma

Günümüzde Afrika’da çoğunlukla sömürge döneminden kalma Fransızca ve İngilizce kullanılsa da, yaklaşık 1,3 milyar nüfusu kapsayan kıtada 2 bine yakın yerel dil yaşamını sürdürüyor. En çok konuşulan yerel diller arasında Aramice, Svahili ve Zulu öne çıkıyor. Svahili, Tanzanya, Kenya ve Ruanda gibi ülkelerin yanı sıra birçok Doğu ve Güney Afrika ülkesinde yaygın olarak kullanılıyor. Ayrıca, Arapçadan etkilenen ve Afrika Birliği tarafından “çalışma dili” olarak kabul edilen bu dil, ABD ve Suudi Arabistan gibi ülkelerde de iletişim aracı olarak kullanılıyor. Güney Afrika Kalkınma Topluluğu, 2019 yılında Svahili’yi İngilizce, Fransızca ve Portekizce’nin ardından resmi diller listesine eklemiş ve 7 Temmuz’u “Dünya Svahili Günü” olarak ilan etmiştir.