Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden Müsilaj Araştırmaları ve Ekolojik Tehditler

Müsilajın Ekolojik Etkileri ve Bilimsel Araştırmalar

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Fakültesi’nden Doç. Dr. Özgür Baytut, müsilajın yalnızca deniz yüzeyindeki canlılar üzerinde değil, denizlerin derinliklerindeki kabuklular, balıklar ve diğer deniz canlıları üzerinde de ciddi olumsuz etkileri olduğunu vurguladı. Müsilaj oluşumu, suyun oksijen seviyesini düşürerek ekosistem üzerinde büyük bir tehdit oluşturuyor ve bölgedeki biyolojik çeşitliliği ciddi anlamda azaltıyor. Bu nedenle, müsilajı sadece geçici bir kirlilik olgusu olarak değil, büyüyen ve tehlike arz eden bir ekolojik felaket olarak değerlendirmek gerekmektedir.

Müsilajın Gelişim Süreci ve Bilimsel Bulgular

Doç. Dr. Baytut, “Müsilaj, ilk kez Türkiye’de 2021 yılında geniş çapta gündeme gelmiş olsa da, bilimsel olarak 2004 yılında Marmara Denizi’nde rapor edilmiştir. Ayrıca, 1990’lı yıllarda çeşitli deniz bilimciler tarafından kayıtlara geçmiş ve araştırmalara konu olmuştur. Tarihsel kayıtlara baktığımızda, 1800’lü yıllarda Akdeniz’de ‘Mare Sporco’ veya ‘kirli deniz’ olarak adlandırılan olayların, müsilaj benzeri yapılar içerdiği görülmektedir. Bu yapılar, tek hücreli, fitoplanktonik Gonyaulax fragilis adlı dinoflagellat tarafından üretilmektedir. Bu organizma, rekabet edebilmek ve hayatta kalabilmek adına yoğun, yapışkan ve yapısal olarak güçlü sıvılar salgılıyor. Zamanla, diğer tek hücreli organizmalar ve bakteriler bu sıvıya katılarak hacmi ve dayanıklılığı artırıyor. Bu süreç, büyük alanlara yayılan ve ekolojik dengeleri altüst eden bir felaket halini alıyor.”

Özellikle, Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden Doç. Dr. Funda Üstün ve Dr. Öğretim Üyesi Orçin Uygun ile ortak çalışmalar gerçekleştiriliyor. Orta Karadeniz bölgesinden Kasım 2024’ten itibaren, düzenli olarak 30 metre derinlikten alınan örneklerde müsilaj tespiti yapılıyor ve araştırmalar devam ediyor.

Müsilaj Günümüzde Sık Karşılaşılan Bir Sorun

Doç. Dr. Özgür Baytut, “Müsilajın su yüzeyine çıkış zamanı genellikle ocak ve şubat aylarından sonra yoğunlaşıyor. Marmara Denizi’nde de, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mustafa Sarı ile paylaştığımız bilgiler doğrultusunda, kasım ayından itibaren derin bölgelerde müsilaj gözlemlenmeye başlanıyor. Bu yapı, hacminin artmasıyla ve diğer canlıların da katılımıyla yüzeyde yoğunlaşarak büyük bir ekolojik kriz yaratabiliyor. Artık müsilaj, sıkça karşılaştığımız ve giderek artan bir sorun haline gelmiştir. 2021 yılında Marmara Denizi’nde yoğun biçimde gözlemlenen bu olgu, Karadeniz’de de çeşitli örneklerle kendisini gösteriyor. Müsilaj, sadece deniz yüzeyinde değil, aynı zamanda deniz dibine kadar inerek kabuklular, balıklar ve diğer deniz canlılarının yaşam alanlarını tehdit ediyor. Ayrıca, suyun üst katmanındaki oksijen seviyesini düşürerek, balık popülasyonlarına ve bölgedeki biyolojik çeşitliliğe ciddi zararlar veriyor. Bu nedenle, müsilajı yalnızca geçici bir kirlilik olayı olarak değil, büyük ve tehlikeli bir ekolojik felaket olarak görmek ve önlem almak zorundayız.”

Haber-Kamera: Berkay YILDIZ / Samsun
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Sağlık
Kaynak: Haberler.com