Rusya AstraZeneca Aşısının Etkinliğini Atırmak İçin Öneride Bulundu

02.12.2020

A⁺

A^-

Rusya’da Gameleya Enstitisü tarafından yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı geliştirilen Sputnik V aşısının arkasında yer alan bilim insanları, aşıda hata yaptıklarını duyuran İngiliz AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi’nin ortaklaşa geliştirdikleri aşının etkinliğini arttırmak için kendilerininkileri ile karıştırmalarını denemeleri konusunda çağrıda bulundu.

SPUTNİK V AŞISI 42 GÜNDE YÜZDE 95 ETKİLİ OLDU

Geçtiğimiz günlerde Sputnik-V koronavirüs aşısının üçüncü aşama klinik denemelerinin sonuçları açıklanmış, her iki doz aşıyı da alan 18 bin 794 hastadan elde edilen test sonuçlarında, Sputnik V aşısının 28. günde yüzde 91.4 etkili, 42. gündeyse yüzde 95 etkili olduğu belirtilmişti.

AstraZeneca ve Oxford Üniversitesi’nin ortaklaşa geliştirdikleri aşının ise etkinliğinin ortalama olarak yüzde 70 olduğu, ancak yüzde 90’a kadar çıkabildiği belirtildi. Geniş kapsamlı klinik çalışmalara, yarısı İngiltere’de, geri kalanı Brezilya’da olmak üzere 20 binden fazla gönüllü katıldı. Gönüllülere iki ‘yüksek’ doz verildiği zaman korumanın yüzde 62 olduğu, fakat insanlara önce ‘düşük’ doz ve daha sonra ‘yüksek’ doz verildiğinde bu oranın yüzde 90’a yükseldiği bildirildi.

HATA YAPTIKLARINI KABUL ETTİLER

Bilim dünyasının kafasında soru işaretleri oluşturan bu sonuçların nedeninin testlerde yanlışlıkla farklı dozların kullanılması olarak açıklandı. Aşı çalışmalarında hata yaptıklarını kabul eden AstraZeneca/Oxford, İngiltere’de 3 bine yakın gönüllüye, yanlışlıkla, olması gerekenin yarısı seviyesinde dozlar uygulandığını bildirdi. Ancak bu ‘yanlış’ uygulamanın yüzde 90 ile daha etkili sonuç verdiği gözler önüne serildi. Brezilya ve İngiltere’deki çoğu denemede ise etki oranı yüzde 62 olarak saptandı.

YÜZDE 90 ETKİNLİK GÖRÜLEN HERKES 55 YAŞIN ALTINDA

Bunun yanı sıra, AstraZeneca’nın Ar-Ge Direktörü Mene Pangalos, düşük dozlu denemeye katılan kişilerin hepsinin 55 yaş altında olduğunu bildirdi. Bu yüzden Pangalos aşının düşük dozda, daha yüksek etki göstermiş olmasının katılımcıların daha genç olmasından kaynaklanabileceğini söyledi.

ASTRA ZENECA EK DENEMELERE BAŞLAYACAK

AstraZeneca CEO’su Pascal Soriot, dün yaptığı açıklamada, doz hatasının sonucunda elde edilen yüksek etkinlik oranını doğrulamak için ek klinik denemelere başlanabileceğini açıkladı. Soriot, aynı zamanda ek klinik çalışmaların İngiltere ve Avrupa’da aşının onaylanması ve dağıtımı sürecini etkilemeyeceğini ileri sürdü.

‘İKİ ÜLKE DE ADENOVİRAL AŞI GELİŞTİRİYOR’

Sputnik V’yi geliştiren bilim insanları ise sosyal medya hesapları üzerinden ‘Yeni bir klinik deneme yapma planları varsa AstraZeneca’nın aşısını Sputnik V ile birlikte denemelerini öneriyoruz. İki ülke de adenoviral vektör aşısı geliştiriyor. Aşıları karıştırmak güçlü bir bağışıklık sağlayabilir’ açıklamasında bulundular.

UCUZ VE DAĞITIMI NİSPETEN KOLAY

Öte yandan AstraZeneca/Oxford’un klinik denemelerinin sonuçları ve verilerinin güvensizliği hayal kırıklığına neden oldu. ABD’li ve Alman rakipleri Pfizer/BionTech’ten geçen hafta yapılan açıklamada, geliştirilen aşının yüzde 95’ten fazla etkili olduğu bildirilmişti. Bir diğer ABD’li şirket Moderna’nın aşısının ara sonuçlarında yüzde 94,5 etkili olduğu görülmüştü. Fakat Oxford Üniversitesi’nin geliştirdiği aşının İngiltere’de bir kahve fiyatına satılacağı, dünya çapında dağıtımının çok daha kolay olacağı ifade edildi.

AstraZeneca’nın dağıtım direktörü Cheng, aşının normal sıcaklıkta bir buzdolabında saklanabileceğini, 2020’nin sonuna kadar da 200 milyon doz üretileceğini bildirdi. Daha önce Pfizer/BioNTech aşısının -70 derecede saklanması gerektiği ve bu durumun aşının dağıtımında zorluk yaşanmasına neden olabileceği belirtilmişti.

FİYATLARI NE KADAR?

Tüm bunların yanı sıra, dört aşının da iki doz halinde uygulanacağı düşünüldüğü zaman şu anda Moderna aşısının fiyatının 600 lira, Pfizer/BioNTech aşısnın 280 lira, Sputnik V aşısının 160 lira Oxford/AstraZeneca aşısının 62 lira civarında olduğu görülüyor. Fakat dağıtım ve depolama maliyetlerinden dolayı aşıların farklı ülkelerde değişik fiyat politikalarıyla satışa çıkması bekleniyor.

Denetleyici kurumlar tarafından da onaylanırsa, Oxford Üniversitesi’nin aşısı Kovid-19 salgınıyla mücadelede büyük önem kazanacak. İngiltere hükümeti daha önce 100 milyon doz aşı siparişi vermişti. Bu miktarla 50 milyon kişiye aşı yapılabilecek.