Proto-Türkleri İşaretleyen Kerkenes Dağı Kazılarında Türkmen Mezarlığı ve Kurgan İzleri

Yozgat Sorgun’da bulunan Kerkenes Harabeleri olarak bilinen Pteria Antik Kenti üzerinde yürütülen kazılarda, tahrip edilmiş mezarların Proto-Türklerle ilişkilendirilmesini işaret eden bulgular elde edildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Geleceğe Miras Projesi kapsamında, Yozgat Valiliği’nin öncülüğünde İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Şevket Dönmez başkanlığında sürdürülmekte olan çalışmalar, İstanbul Üniversitesi, Bozok Üniversitesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi ve Amasya Üniversitesi’nden uzmanların katılımıyla ilerliyor.

Yaklaşık 20 kişilik ekip, çalışmaları Keykavus Kalesi ile halk arasında Türkmen mezarlığı olarak anılan alanda yoğunlaştırdı. Önceki dönem kale surları ve burçlarının önemli bölümlerini gün yüzüne çıkarmayı başaran ekip, bu yıl Türkmen mezarlığı mevkiinde başlattığı kazılar sırasında tahrip edilmiş mezar ve kutsal alanlar tespit etti. Mezarların kurgan tipi (yığma) geleneğiyle ilişkili olabileceği üzerinde duruluyor.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Türk İslam Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şevket Dönmez, AA muhabirine kazı çalışmalarının Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni ve maddi destekleriyle yürütüldüğünü söyledi. Bu sezon 19 Ağustos’ta başlayan kazıların tüm hızıyla sürdüğünü belirten Dönmez; Kerkenes Dağı Koordinatör Kazı Başkanlığı’nın 2024 yılında başladığını, ilk dönemde Keykavus Kalesi’nde kale surları, iki burç ve beden duvarını ortaya çıkardıklarını ifade etti. Ayrıca bu yıl öncelik olarak Türkmen mezarlığı olarak bilinen alanda çalışmalara başlandığını belirtti.

Çalışmalara ilişkin değerlendirmede bulunan Dönmez, mezar yapılarında şu ana kadar döneme dair net bulgulara ulaşılamadığını, ancak bazı mezar kompleksleri ile açık hava kutsal alanlarının tespit edildiğini kaydetti. Kazıların bulguları, ilerleyen dönemde ayrıntılı bir değerlendirmeye tabi tutulacak ve sonrasında kamuoyuyla paylaşılacaktır. Dönmez, Kerkenes Dağı’ndaki çalışmaların demir çağı sonlarına uzanabilecek döneme ait verileri ortaya çıkarma potansiyeli barındırdığını vurguladı.

Proto-Türklerle ilişkilendirme ihtimali konusunda ise, alanda bulunan tahrip edilmiş mezarların bu yöndeki ipuçlarını işaret ettiği, ancak kesin sonucun alınabilmesi için kazıların tamamlanması ve tarihlendirme süreçlerinin tamamlanması gerektiğini belirtti. 2025 dönemi Kerkenes Dağı Koordinatör Kazı Başkanlığı çalışmalarının tamamlanmasıyla Anadolu’daki Türk varlığına dair olası Proto-Türk bulguları ve kalıntılarının Demir Çağı’na kadar uzanabileceğini öngören bulguların netleşmesi bekleniyor.

Kaynaklar: AA / Sait Çelik – Kültür Sanat; Haberler.com