Mendik Tepe: Taş Tepeler Projesi Kapsamında Neolitik İzler Aranıyor

Şanlıurfa’nın kırsalında bulunan Mendik Tepe, Taş Tepeler Projesi kapsamında yürütülen arkeolojik çalışmalarda Göbeklitepe ve Karahantepe’den daha eski olabileceği düşünülen izler sunuyor. Payamlı Mahallesi’nde keşfedilen bu höyüğün Neolitik döneme işaret eden katmanları, Fatma Şahin önderliğindeki Çakmak Tepe Kazısı başkanlığınca inceleniyor.

Çalışmalar, Liverpool Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Douglas Baird’in başkanlığında sürüyor. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi işbirliği ve İngiliz Arkeoloji Enstitüsü’nün desteğiyle 2024 yılında başlayan kazılar, 2025 yılında da devam ediyor ve alanda farklı boyutlarda yapılar ortaya çıkarılıyor.

Baird, mevcut buluntular arasında bazı yapıların büyük bazıların ise küçük olduğunu belirtti. Küçük yapıların depolama ya da yiyecek hazırlama gibi işlevler için kullanılıp kullanılmadığını araştırdıklarını söyledi. Ayrıca dört-beş metre ölçekli yapılar konut olarak değerlendirilebileceği gibi daha büyük yapılar ritüel amaçlı kullanım ihtimalini de akla getiriyor.

İncelenen bir açmada bulunan büyük yapının sağlam taş işçiliğinin, ritüel amaçlı olma olasılığını güçlendirdiği ifade ediliyor. Mendik Tepe’nin Neolitik Dönem’in en başlarına tarihlendiğini düşündüren bulgular, buranın Göbeklitepe ve Karahantepe gibi diğer Taş Tepeler Projesi alanlarıyla ilişkili olabileceğini, ancak onlardan biraz daha eski olabileceğini gösteriyor. Bu kazılar, Taş Tepeler Projesi’nin gelişimini ve Neolitik dönemin başlangıç ile gelişimini anlamaya katkı sağlıyor.

Baird, Mendik Tepe’ye yaklaşık 5 kilometre mesafedeki Çakmak Tepe’de de benzer tarih aralığında kalıntıların bulunduğunu belirtti. Her iki alanın, diğer taş tepe yerleşimlerinden daha eski olabileceğini ifade eden bulgular, projedeki karşılaştırmalı çalışmalar için önemli veriler sunuyor.

Göbeklitepe ve Karahantepe’deki büyük “T” biçimli dikili taşlar yerine Mendik Tepe’de “T” biçimli olmayan fakat dikili taşlara rastlanması, yerleşime özgü farklı bir özellik sunduğunu gösteriyor. Bu bulgular, insanlığın yerleşik yaşama geçiş süreci hakkında yeni ipuçları sağlıyor ve Taş Tepeler Projesi’nin evrimini destekliyor.