Kene Tutunması ve Bulaş Riskleri: Güncel Bilgiler ve Korunma Yöntemleri

Kene Sokması ve Bulaş Riskleri Hakkında Güncel Bilgiler

Yaz mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte, doğa aktiviteleri artarken özellikle kene tutunması ve buna bağlı hastalık riskleri de gündeme gelmektedir. İstanbul ve çevresinde son dönemde görülen vakalarda, kenelerin taşıdığı hastalıklar ve alınması gereken önlemler önemli hale gelmiştir.

Kene ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Arasındaki Bağlantı

İşte Hyalomma türü isimli kene, özellikle Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığını taşımaktadır. Dünya genelinde ölüm oranları ortalama %10 ile %30 arasında değişirken, Türkiye’de bu oran yaklaşık %5 seviyesindedir. Son 20 yıldır Türkiye’de görülen KKKA vakalarının sayısı artış göstermekte olup, ekolojik dengenin bozulması, orman alanlarının azalması ve kuş popülasyonunun küçülmesi bu artışta etkili olmaktadır.

İstanbul’da Kene Vaka Sayısı ve Bulaş Riski

İstanbul’da kene tutunması vakalarında gözlemler artarken, hastalık bulaşması ise şu aşamada gerçekleşmemiştir. Uzmanlar, son verilere göre yaklaşık 6-7 bin kişinin kene tutunması nedeniyle sağlık kuruluşlarına başvurduğunu belirtmektedir. Ancak, İstanbul’da KKKA hastalığına rastlanmamıştır. Bu hastalık genellikle Kelkit Vadisi bölgesi (Amasya, Tokat, Samsun, Sivas, Yozgat) gibi alanlarda görülen bir enfeksiyondur. İstanbul’daki kene türleri ise, virüsü taşımayan çeşitli türler olabilmektedir.

Kene Çıkarmada Doğru Yöntem ve Uyarılar

Kene fark edilir edilmez, vücutta kalmadan hemen çıkarılmalıdır. Uzmanlar, çıplak elle dokunmaktan kaçınılması gerektiği uyarısında bulunarak, kene çıkarırken aşağıdaki yöntemleri önerir:

• Kene tutunduğu bölgeye yakın yerden, steril cımbız veya ince uçlu bir araçla tutmak.
• Yavaş ve dikkatli bir şekilde, yukarı doğru çekerek çıkarmak.
• Keneyi sıkmadan, tamamen çıkartmak.
• İçeride parça kalmasının hastalık riskini artırmadığını, önemli olanın en kısa sürede çıkarılması olduğunu bilmek.
• Çıkardıktan sonra bölgeyi bol su ve sabunla yıkamak ve gerekirse sağlık kuruluşuna başvurmak.

Belirtiler ve Acil Durumlar

Kene çıkarıldıktan sonra, 10 gün içerisinde herhangi bir belirti ortaya çıkarsa, acil olarak sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Belirtiler arasında yüksek ateş, halsizlik, grip benzeri şikayetler, karın ağrısı, ishal ve cilt altı veya diş eti kanamaları sayılabilir. Bu durumda, yapılan testler ve klinik değerlendirmelerle enfeksiyon tespiti ve tedavisi sağlanır.

Erken Müdahalenin Önemi ve Kene ile Mücadele

Erken fark edilen kene tutulumlarında, kenenin kolayca çıkarılması mümkündür. Kene yeni tutunduysa, henüz kan emmemiş ve büyümemiş olacağından, çıkarma işlemi daha kolay ve acısız olur. Bu nedenle, doğa yürüyüşleri ve piknikler sonrası vücudun detaylı kontrol edilmesi önemlidir. Kenelerin özellikle bacaklar, kollara, kasık ve koltuk altı bölgelerine tutunduğu bilinmektedir.

Korunma Yöntemleri ve Günlük Hayatta Alınacak Önlemler

Yeşil alanlarda ve ormanlık bölgelerde bulunurken, kapalı kıyafetler tercih edilmelidir. Pantolonların paçaları ve kollukların sıkıca kapatılması, kenelerin tutunmasını zorlaştırır. Ayrıca, kene kovucu losyonlar pek etkili olmasa da, cilt ve kıyafetlere uygulanabilir. Eve dönüşte, tüm vücut detaylı şekilde kontrol edilerek, olası tutunmalar tespit edilmelidir.

Çocuklar ve Kronik Hastalık Sahipleri İçin Riskler

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, kalp hastaları, diyabet hastaları, kanser hastaları ve çocuklar gibi bağışıklık sistemi zayıf bireyler için daha tehlikeli olabilmektedir. Bu nedenle, özellikle hassas gruplar, kene tutunmasından sonra belirtiler ortaya çıkarsa derhal tıbbi yardım almalıdır. Şu anda, KKKA için etkili bir aşı veya kesin tedavi bulunmamaktadır. Destek tedavisi ve semptomların yönetimi esas alınır. Vücutta pıhtılaşmayı sağlayan hücrelerde ve proteinlerde düşüşler gözlemlenir ve bu durumlara uygun tedavi uygulanır.

Sonuç ve Tavsiyeler

Doğada aktif olanlar, keneye karşı bilinçli ve dikkatli olmalı, uygun kıyafetler giymeli ve vücutlarını düzenli olarak kontrol etmelidir. Keneyle temas sonrası, belirtiler görülmese dahi, en kısa zamanda sağlık kuruluşuna başvurmak en doğru yaklaşımdır. Bu sayede, olası hastalıkların önüne geçilerek, sağlıklı ve keyifli doğa aktiviteleri sürdürülebilir.