Kars’taki Tarihi Alman Evi Yok Olma Tehlikesiyle Karşı Karşıya

Kars’taki Tarihi Alman Evi Tehlikede

74 yaşındaki Mehmet Tekel, dedesi tarafından miras kalan ve Türkiye’de tek örneği olan Kars’taki tarihi Alman evinin restore edilmemesi durumunda yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalacağını ifade etti. “Bu ev, dedemden kalma ve zamanla yok olup gidecek. İkinci derece sit alanı olarak kayıtlara geçen evimin sıvaları her gün dökülüyor, içindeki resimler, İncil ve Zebur’dan yazılı ayetler de zarar görüyor. Bazı bölümlerinde çökme tehlikesi var. Bana, ‘Resimlere dokunmadan tadilat yapabilirsiniz’ diyorlar ama bu benim için imkânsız,” diyen Tekel, devlet yetkililerinden yardım talep etti.

Paşaçayırı Mahallesi Rauf Denktaş Caddesi’nde yer alan, 2 oda ve 1 antreden oluşan bahçeli Alman evi, zamanla yok olma aşamasına geldi. Eşiyle birlikte bu tarihi evde yaşayan bir çocuk babası olan Mehmet Tekel, evin dış cephesinin onarımının 9 Aralık 2010 tarihinde Almanya Büyükelçisi Dr. Eckart Cuntz ve Erzurum Fahri Konsolosu Dr. Yılmaz Kuşkay’ın katılımıyla yapıldığını belirtti. “Yıllara meydan okuyan bu ev artık dayanacak gücü kalmadı,” diyen Tekel, Kars Asılsız Ermeni İddialarıyla Mücadele Derneği’nin Başkanlığını da yürütmektedir.

Tarihi Özellikler ve Koruma Durumu

Mehmet Tekel, söz konusu taşınmazın Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Ruslar tarafından Kars’a yerleştirilen Almanlardan kalma bir yapı olduğunu vurguladı. “Bu ev, mimari açıdan tarihi özellikleri taşıyor ve Türkiye’nin doğusuna ilişkin seyahat raporları ile gezi kılavuzlarında yer alarak yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Evin giriş kapısı ve dört penceresinde İncil ve Zebur’dan alıntılar bulunmakta. Dedem ve babamdan miras kalan bu tarihi yapıyı kendi imkânlarımla korumaya çalışıyorum,” dedi.

2010 yılında Almanya Federal Cumhuriyeti Erzurum Fahri Konsolosu Dr. Sıtkı Yılmaz Kuşkay’ın ilgisi sayesinde Alman Büyükelçi Eckart Cuntz evini ziyaret ederek incelemelerde bulunmuş ve dış cephesi onarılmıştır.

Onarım Talepleri ve Mağduriyet

Kars Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 12 Aralık 2018 tarihinde 2’nci grup korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilen evin durumu hakkında bilgi veren Tekel, “Kuzey cephe duvarında 8-10 santim çökme var, üç duvarın zemininden 60-70 santim yükseklikte, tavana yakın noktaların ise 20-30 santim döküldü ve kabardı. Ben emekli ve sabit gelirli biri olarak bu evde eşimle birlikte yaşamaktayım. Defalarca hasarı ilgililere bildirmeme rağmen herhangi bir işlem yapılmadı. Mağduriyetim göz önüne alınarak bu taşınmazın iç dünyasının incelenmesini ve kusurlarının giderilmesini talep ediyorum,” dedi.

Devletin Rolü ve Beklentiler

Mehmet Tekel, CİMER’e yaptığı başvuruda kendisine, “Mülk sahibince hazırlanacak proje kurula iletildiğinde değerlendirilmeye alınması ve uygun şekilde muhafaza edilmesi mülk sahibince restorasyon uygulamasının yapılması gerekmektedir,” şeklinde bir cevap verildiğini belirtti. Tekel, bu projenin hayata geçirilmesi için yeterli maddi gücünün olmadığını, ayrıca işin ehli kişileri bulmanın da zor olduğunu ifade etti.

Tekel, “Bu evi ancak devletimizin yetkili kurumları onarabilir. Yapılması gereken sadece resimlerin ve yazıların bulunduğu odayı restore etmek. Türkiye’de eşi ve benzeri olmayan bu evin yıkılmaması için ilgili kurumların yardımını bekliyorum,” şeklinde sözlerini tamamladı.