Karahantepe Kazılarında On Yıllık Birikim ve Yeni Buluntular

Karahantepe üzerinde altı yıldır süren kazılar, Neolitik dönemin toplumsal yaşamını ve üretim kültürünü aydınlatan önemli veriler sunmaya devam ediyor. Gün yüzüne çıkarılan yapıların çeşitliliği, kamusal nitelikte olanlar ile konut işlevi gören küçük yapılar arasındaki ilişkiyi detaylandırıyor ve dönemin günlük yaşamını daha geniş bir bakış açısıyla ele almamıza olanak tanıyor.

Kazı başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, alanın toplam 14 hektar büyüklüğünde olduğunu ve büyük kısmın taş ocağı olarak çıkarılan dikili taşların bulunduğu bölgeyi kapsadığını ifade ediyor. Çalışmaların höyüğün batı yamacında yaklaşık 6.000 metrekarelik bir alanda yürütüldüğünü belirten Karul, hedefin kazıların tamamlanmasının ardından alanın korunması ve gelecek nesillere aktarılması olduğunu söyledi. Bu nedenle yoğunlaşmayı tek bir alanda sürdürme yaklaşımı benimsendi.

Yıllar boyunca ortaya çıkarılan yapı çeşitliliği, yerleşimin kamusal ve konut alanlarının birlikte var olduğunu gösteriyor. Merkezi bir yapı olarak inşa edilmiş ve yaklaşık 28 metre çapında olan bir mekan, bu yerleşimin toplumsal işlevleri hakkında önemli ipuçları sunuyor. En eski tarihlerden milattan önce 9400’e uzanan buluntular, burada insanların toplu yaşam ve dual işlevleri arasında bir denge kurduğunu düşündürüyor.

Kazılar sırasında elde edilen hayvan kemikleri ve çakmaktaşı aletler, hem kronolojik hem de teknolojik gelişmeler hakkında fikir veriyor. İlk katmanlarda avcılığın beslenmedeki rolü belirginken, zamanla ahşap işçiliği ve sürtme taşları gibi aletler, mekanları düzenlemek ve yerleşimi güçlendirmek amacıyla kullanılmış. Ayrıca ekinlerin işlenmesiyle besin üretiminin başladığına işaret eden buluntular, tarımsal üretimin erken evrelerini aydınlatıyor.

Karul, Karahantepe’nin kent merkezinden yaklaşık 60 kilometre uzakta olması nedeniyle çok uluslu ziyaretçi profiline sahip olduğunu belirtiyor. Bu durum, bölgenin uluslararası alanda tanınmasına katkı sağlarken bilim camiasındaki ilgiyi de artırıyor. Ziyaretçilere çok dilli dijital bir uygulama üzerinden alanla ilgili bilgiler ücretsiz olarak sunuluyor ve geçici yürüyüş yolları ziyaretçiler için güvenli bir deneyim sağlamak amacıyla oluşturuluyor.