Kahve Tüketiminin Sağlık Üzerindeki Etkileri ve Doğru Tüketim Önerileri
Kahve, sağlığımız üzerinde birçok etkisi olan popüler bir içecektir. Bu yazımızda kahve tüketiminin faydaları ve zararları ile doğru tüketim önerilerini keşfedin. Sağlıklı bir yaşam için kahve tüketiminizi nasıl dengeleyebilirsiniz?
Kahve Tüketimi ve Sağlık Üzerindeki Etkileri
Diyetisyen Edanur Teksöz, aşırı miktarda kahve tüketiminin sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkiler yarattığını belirterek, “Fazla kahve içmek, midedeki asit salgısını artırarak rahatsız edici durumlara yol açabilir. Bu nedenle ülser hastalarının kahve tüketiminden kaçınması önerilmektedir. Kafeinin merkezi sinir sistemi ve kalp üzerinde sağladığı uyarıcı etkiler, aşırı alındığında kalp çarpıntısı, uykusuzluk, gerginlik ve baş ağrısına neden olabilir. Ayrıca kansızlık sorunu yaşayan bireylerde aşırı kahve alımı, besinlerdeki demirin emilimini azaltarak kansızlığın şiddetlenmesine yol açabilir” dedi.
İAÜ VM Medical Park Florya Hastanesi’nden Diyetisyen Edanur Teksöz, doğru kahve tüketimi, kahvenin sağlığa faydaları ve aşırıya kaçıldığında ortaya çıkabilecek zararlar hakkında önemli bilgiler paylaştı.
Kahvenin Sağlığa Faydaları
Kahvenin dünya genelinde yaygın bir şekilde tüketildiğine dikkat çeken Dyt. Teksöz, “Kahve, merkezi sinir sistemi üzerindeki uyarıcı etkilerinin yanı sıra, tadı ve aromasıyla da en popüler içeceklerden biridir” ifadelerini kullandı.
Dyt. Teksöz, kahvenin sağlığa faydalarını şu şekilde sıraladı:
- Karaciğer kanseri ve hastalıklarının riskini azaltır.
- Tip 2 diyabet riskini düşürür.
- Obezite riskini azaltır, yağ yakımını artırır ve tokluk hissi yaratır.
- Parkinson hastalığı riskini azaltır.
- Bunama ve Alzheimer hastalıklarının gelişim olasılığını düşürür.
- Sinir sistemi üzerinde uyarıcı etkisi vardır.
- Yorgunluğu giderir ve ağrı kesici etkisi vardır.
- Kardiyovasküler hastalık riskinde azalma sağlamasıyla birlikte, inflamasyonu inhibe ederek diğer inflamatuvar hastalıkların riskini de azaltır.
- Kalp yetmezliği riskini düşürür ve kan basıncında artış etkisi yaratabilir.
- Kas erimesini azaltır, kas gücünü ve dayanıklılığını artırır.
- Kırışıklıkların azalmasına yardımcı olur ve anti-aging etkileri vardır.
- Oksidatif streste azalma sağlar.
Besi̇n Değerleri ve Tüketim Önerileri
Kahvenin besin değerlerinden bahseden Dyt. Teksöz, “Kahve kurutulmuş bitki yaprağı ve tohumlarından elde edildiği için ortalama her 100 gramı 300 kalori civarındadır. İçerisinde az miktarda protein, B vitaminleri ve mineraller bulunur. Kahve özellikle potasyum açısından zengindir. Ancak, kahve günde az miktarda tüketilmesi gereken bir içecek olduğu için beslenme değeri pek düşünülemez. Örneğin, bir fincan kahve yalnızca 2-3 kalori sağlar ve aynı miktarda kahve yaklaşık 25-30 gram potasyum içerir. Kahveye şeker veya süt eklenmesi durumunda besin değeri de dikkate alınmalıdır” diye belirtti.
Kahve Tüketiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Doğru kahve tüketiminin nasıl olması gerektiğini anlatan Dyt. Teksöz, “Kahve kendisi kalori içermez, ancak içerisine süt, krema ve şeker eklenmesi durumunda kalorisi artar. Yemek sırasında alınan ya da yemeklerden hemen sonra içilen kahve, çinko ve demir emilimini azaltabilir. Bu nedenle, yemeklerden 45 dakika sonra içilmesi önerilmektedir” açıklamasında bulundu.
Sabah aç karnına kahve tüketiminin olumsuz etkilerine dikkat çeken Dyt. Teksöz, “Yapılan araştırmalar, kahvaltıdan önce aç karnına içilen kahvenin kan şekeri seviyesini yüzde 50 oranında artırabileceğini göstermektedir. Özellikle, vücut uykusuz kaldığında, yani kötü bir gece uykusundan sonra içilen ilk kahvenin kan şekerine etkisi daha belirgin olabilmektedir. Bu nedenle, sabah kalktığınızda kendinizi yorgun ve uykusuz hissediyorsanız, kahvaltı yaptıktan sonra ilk kahvenizi içmeniz daha sağlıklı olacaktır” dedi.
Günlük Kahve Tüketimi
Dyt. Teksöz, günlük kahve tüketiminin ne kadar olması gerektiği konusunda şu bilgileri verdi: “Pek çok araştırmada, yetişkinler için güvenli bir kafein miktarı günde 300 mg (yaklaşık 3-4 fincan kahve) olarak belirtilmektedir. Hamile bireylerde ise bu miktar günlük 200 mg olarak önerilmektedir.”
Kafein Miktarları
Dyt. Teksöz, farklı kahve türlerinde bulunan kafein miktarlarını şu şekilde sıraladı:
- 1 fincan Türk kahvesi: 65 miligram (mg)
- 1 kupa Americano: 100 mg
- 1 shot Espresso: 100 mg
- 1 kupa filtre kahve: 150 mg
Sonuç Olarak
Dyt. Teksöz, fazla miktarda kahve tüketiminin sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkileri olabileceğini vurgulayarak, “Midedeki asit salgısının artması rahatsız edici olabilir. Bu nedenle ülserli hastaların kahve tüketmemesi önerilmektedir. Kafein, merkezi sinir sistemi ve kalp üzerinde uyarıcı etkiye sahipken, aşırı kullanımı kalp çarpıntısı, uykusuzluk, gerginlik ve baş ağrısına yol açabilir. Kansızlık sorunu yaşayan kişilerde ise aşırı kahve tüketimi, besinlerdeki demirin emilimini azaltarak kansızlık durumunu şiddetlendirebilir” dedi.
Son olarak, kahve tüketiminde dikkat edilmesi gereken noktaları şu şekilde özetledi: “Kahve miktarınızı günlük alımınıza göre ayarlayın, kaliteli kahve tercih edin ve su tüketimini ihmal etmeyin. Kahve içerisine krema veya şeker eklemekten kaçının. Ayrıca kahveyi aç karnına tüketmemeye özen gösterin.”