İzmir Körfezi’nde Balık Ölümleri ve Kötü Koku Araştırması

İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü’nden bilim insanları, İzmir Körfezi’nde yaşanan balık ölümleri ve kötü kokunun nedenlerini araştırmak amacıyla 11 farklı noktadan su ve sediman örnekleri topladılar. Enstitü Müdürü Prof. Dr. Nil Kula Değirmenci, bu durumun, geçtiğimiz hafta sona eren İzmir yangınlarıyla da ilişkili olabileceğini belirtti.

DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü’ne ait ‘Koca Piri Reis Araştırma Gemisi’ ile Balçova İnciraltı’dan başlayarak, Karşıyaka’nın Bostanlı hattının doğusundaki iç körfezde belirlenen 11 noktada detaylı numune alma işlemleri gerçekleştirildi. Bu çalışmada, Prof. Dr. Nil Kula Değirmenci’nin liderliğinde, Öğr. Gör. Dr. Janset Kayaalp, Araş. Gör. Dr. Tarık İlhan, Dr. Öğr. Üyesi Nuran Özlem Yıldız, Prof. Dr. Şengül Beşiktepe, Dr. Öğr. Üyesi Hakan Alyürük, Dr. Mustafa Bilgin, Doç. Dr. Canan Eronat, Doç. Dr. Banu Bitlis Yiğit ve Dr. Burcu Omuzbüken gibi akademisyenlerin yanı sıra öğrenciler de yer aldı. Ekip, alınan numunelerle balık ölümlerinin nedenleri ve körfezin genel durumu hakkında kapsamlı bir değerlendirme yapmayı amaçlıyor.

Ön Tespit Sonuçları 2-3 Haftada Belirginleşecek

Prof. Dr. Nil Kula Değirmenci, çalışma hakkında şu bilgileri verdi: “Belirlediğimiz 11 istasyondan su örnekleri ve sedimanlar topladık. Bu örnekler, laboratuvarlarımızda detaylı bir şekilde incelenecek. İzmir’de yalnızca deniz kirliliği değil, aynı zamanda bilgi kirliliği ile de mücadele etmek zorundayız. Bu olayların nedenleri, tarama faaliyetleri, arıtma tesislerinin durumu ya da denize atılan çöplerle ilişkili olabilir. Ayrıca derelerin taşması, sıcaklık değişimleri ve yetersiz dip akıntıları da bu duruma katkıda bulunuyor. Daha farklı bir sebep de karşımıza çıkabilir; özellikle geçtiğimiz hafta sona eren İzmir yangınlarının etkileri de göz önünde bulundurulmalı. Kesin nedenleri belirlemek amacıyla topladığımız verileri laboratuvarlarda değerlendireceğiz ve muhtemelen 2-3 hafta içinde ön tespit sonuçlarımızı paylaşacağız.”

Oksijen Seviyesi Düşük

DEÜ’den deniz kimyası uzmanı Dr. Hakan Alyürük, “İzmir Körfezi’nde geçen hafta yaşanan balık ölümleri, alg patlamaları ve kötü koku gibi sorunlar nedeniyle detaylı bir araştırma yürüttük. İlk belirlemelere göre, yaptığımız fiziksel ve kimyasal ölçümlerde su sıcaklığının 28 derece civarında olduğunu gözlemledik. Bu değer normalden biraz yüksek, ancak yaz aylarında beklenen bir durum. Tuzluluk oranı ise yüzde 39 ile yüzde 40 arasında değişiklik gösteriyor ki bu da yaz aylarında görülebilen bir durum. Ancak, önemli bir tespitimiz oksijen oranının düşüklüğüydü; 4 miligram/litrenin altında değerler gözlemledik. 2005-2015 yılları arasındaki verilere baktığımızda, o dönemde oksijen seviyeleri 6 ila 8 miligram/litre arasında değişiyordu.” dedi.

Kötü Koku Problemi ve Plankton Üremesi

DEÜ’den deniz biyoloğu Dr. Janset Kayaalp ise, “İzmir Körfezi’nde son bir yılda gözle görülür bir renk değişimi tespit ettik. Mikroskop altında yaptığımız incelemelerde, ‘Polykrikos hartmanni’ adlı dinofilegellat türünün son bir yıl içinde fitoplankton popülasyonunu baskın hale getirdiğini gözlemledik. Bu kırmızı rengin sebebi olarak bu türü gösterebiliriz. Körfezin iç bölgelerinde ise plankton hücrelerinin aşırı üremesi ve ardından yaşanan ölümler, heterotrofik aktivitenin artmasına yol açtı. Sonuç olarak, oksijen seviyelerinin minimum değerlere düşmesi ile birlikte kötü koku problemi ortaya çıktı.” ifadelerini kullandı.