İstanbul’un Çarpık Kentleşme Gerçeği: Yeşil Alan ve Çevre Durumu Analizi

İstanbul’un Çarpık Kentleşme Gerçeği ve Çevresel Durum

İstanbul’un hızla büyüyen ve gelişen yapısı, kentteki çarpık kentleşme sorununu gözler önüne seriyor. Bu durum, özellikle yeşil alanların yetersizliği ve sürdürülebilirlik açısından ciddi endişeleri beraberinde getiriyor. Marmara Üniversitesi ile TÜBİTAK tarafından ortaklaşa yürütülen ve iki yıl süren “İstanbul Yeşil Kent İndeksi” araştırması, şehrin farklı ilçelerindeki çevresel durumu detaylı bir şekilde ortaya koydu.

Araştırma kapsamında, 15 Mart 2023 ile 15 Mart 2025 tarihleri arasında, İstanbul’un 39 ilçesine ilişkin çeşitli veriler toplanıp analiz edildi. Bu veriler, kentteki yeşil alanların dağılımı, erişim oranları ve ekolojik durumu gibi önemli göstergeleri içeriyor.

Güngören: En Düşük Yeşil Alan ve Çarpık Yapılaşma Örneği

İstanbul’da kişi başına düşen aktif açık yeşil alan miktarına göre en düşük seviyede olan ilçe Güngören olarak belirlendi. Bu ilçede, havadan yapılan gözlemler yeşil alanların neredeyse hiç bulunmadığını gösteriyor. Beton ve asfalttan oluşmuş yoğun yapılaşma, ilçedeki yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor ve sürdürülebilir kent planlamasına uygun olmayan bir örnek teşkil ediyor.

Güngören’de ayrıca, 500 metre mesafe içinde acil toplanma alanlarına erişim oranı en düşük seviyede bulunuyor. Bu durum, acil durumlarda vatandaşların güvenli ve ulaşılabilir alanlara ulaşımını güçleştiriyor ve acil müdahale sürelerini uzatıyor.

Çarpık Kentleşmenin Belirgin Bir Göstergesi

İlçedeki yoğun betonlaşma ve az sayıda ağaç ile doğanın görsel ve ekolojik açıdan geri planda kalması, İstanbul’un çarpık yapılaşmasının somut ve çarpıcı bir örneği olarak öne çıkıyor. Ayrıca, bölgede trafik akışını olumsuz etkileyen düşük ortalama trafik hızları ve yüksek geçirimsiz yüzey oranları, kentsel yaşantıyı zorlaştırıyor.

Hava Kalitesi ve Çevresel Durum

İstanbul’un hava kalitesi indeksi açısından Güngören, toplam 26 ilçe arasında 26. sırada yer alarak, hava kirliliği ve çevresel sorunlar açısından da dikkat çekiyor. Hava kalitesinin yanı sıra, trafik yoğunluğu ve ulaşım altyapısı, bölgedeki yaşam standartlarını doğrudan etkiliyor.

Bu veriler, İstanbul’un sürdürülebilir ve yaşanabilir bir kent olabilmesi adına atılması gereken adımların önemini bir kez daha ortaya koyuyor. Kentteki yeşil alanların artırılması, yapılaşmanın kontrol altına alınması ve ulaşım altyapısının iyileştirilmesi, uzun vadede yaşam kalitesinin yükselmesine katkı sağlayacaktır.