İşletim sistemlerinde sanal bellek kullanımı Hafıza dolmasının arkasında, bu yazımızda işletim sistemlerinde sanal bellek kullanımı hakkında çoğu…

İşletim sistemlerinde sanal hafıza fikri, kendisinin iddia ettiği üzere başlangıçta Telefunken TR440 anabilgisayarının geliştiricisi olan Fritz-Rudolf Güntsch kadar 1957 yılında bulunmuştur. Sanal hafıza fikri, doktora tezi olarak ortaya atıldıktan sonra ilk olarak B5000 ticari bilgisayarında kullanıldı. Ancak sanal bellek kullanımının benimsenmesi uzun süre aldı. 1969 yılına gelindiğinde, David Sayre’nin liderliğindeki bir IBM araştırma grubu sanal belleğin öteki sistemlerden fazla daha iyi çalıştığını belirtti.

İşletim sistemlerinde sanal bellek fikri, tatmin edici bellek kalmadığında bilgisayarların işlevlerine devam edebilmesi için bulundu diyebiliriz. 1970’li yıllarda, RAM maliyeti şimdilerde olduğu değin eksik değildi. RAM üretmek, epeyce kuvvet ve maliyetliydi. Bu sebeple yüksek kapasitede bellekler kullanılamıyordu. Bunun yerine, maliyeti daha eksik olan disklerden yardım alındı. Sanal bellek teknolojisi, temelde işletim sistemi veya programlar için yeterli RAM kalmadığında, bu alanı bilgisayarda yer alan diskten yerine getirmek üzerine kurulu bir sistem.

RAM ve HDD, temelde aynı görevi görebilen iki parça. İkisi de depolama birimi. Fakat RAM oldukça seri lakin maliyeti yüksek, HDD ise çok daha yavaş lakin maliyeti eksik. Bu sebeple, bilgisayarda yeterli RAM kalmadığı vakit imdada HDD yetişiyor. Sistem üstünde yer alan RAM dolduğu vakit, işletim sistemi diskten ayırdığı alanı kullanmaya başlar. Ilk işlemler RAM’de halledilirken, diğer işlemler arkadaki planda disk üzerinde bekletilir. Önceliğe kadar RAM ve disk arasında okuma – yazma işlemleri gerçekleşir. Bu sayede, yavaşta olsa sistemin istediği alan tedarik edilir.

İşletim sistemlerinde sanal hafıza kullanımı, en fazla Windows’un işine yarıyor. Linux ve macOS sistemlerine kıyasla, Windows’un RAM ihtiyacı daha fazladır. Bu sebeple, Windows kurarken sanal bellek otomatik olarak açık gelir ve siz değiştirmediğiniz sürece sistem bu alanı kendi yönetir. Otomatik belirlenen bu alan, bilgisayar üzerinde yer alan RAM ve depolama alanına tarafından belirlenir. Linux’da sanal belleğe swap alanı da denir.

Günümüzde RAM maliyetleri epeyce azaldığı için, sanal belleğe duyulan gereksinim giderek azalmaktadır. Fazla yüksek kapasitede belleğe sahip değilseniz, sisteminiz macOS dahi olsa sanal bellek kullanmanızı öneririz. Günlük bir kullanıcıysanız ve yeterli belleğiniz varsa, Linux sistemlerde swap alanı dağıtmak zorunda değilsiniz.

İşletim sistemlerinde sanal bellek performansı, SSD disklerin çıkışı ile birlikte önemli ölçüde arttı. Ancak sanal hafıza kullanımı yoğunsa, disk üzerinde yüksek miktarda okuma ve yazma işlemi yapılacağı için disk ömrü kayda değer ölçüde azalacaktır. Bu sebeple, eğer bilgisayarınızda 16 GB ve üzeri RAM bulunduruyorsanız, sanal belleğin SSD yerine HDD’yi kullanmasını sağlayabilirsiniz.

Bu kısmı yönetmek için, Bilgisayarım klasörüne sağ tıkladıktan sonra açılan pencereden özellikler seçeneğine tıklayın. Burada sol kısımda bulunan gelişmiş sistem ayarlarına tıklayın ve açılan pencereden Performans – Ayarlar seçeneğine tıklayın. Daha Sonra gelişmiş kısmında yer alan Sanal hafıza seçeneğinde yer alan değiştir seçeneğine tıklayın. Üstteki tarafta bulunan tiki kaldırdıktan daha sonra, sanal hafıza alanını istediğiniz gibi yönetebilir veya bu operasyon için kullanılacak diski seçebilirsiniz.

Özetlemek gerekirse, işletim sistemlerinde sanal bellek kullanımı oldukça yararlı bir nitelik. Yukarıda önerdiklerimizden yola çıkarak, sizde sanal hafıza kullanımınızı düzenleyebilirsiniz.

Kaynak 1 ve Kaynak 2