İbnü’l-Ezrak el-Fariki’nin Tarihî Eseri ve Türkiye’ye Dönüş Çabaları

İbnü’l-Ezrak el-Fariki’nin Eserinin Günümüzdeki Durumu ve Önemi

İslam tarihine ışık tutan ve 1100’lü yıllarda kaleme alınmış olan ‘Tarihu Meyyafarikin ve Amid’ isimli eserin orijinal nüshası, özellikle tarih araştırmaları ve kültürel miras açısından büyük önem taşımaktadır. Bu kıymetli kitabın sadece ilk cildi, ne yazık ki, Avrupa’nın önemli kütüphanelerinden biri olan British Museum’da saklanmaktadır. Londra’da bulunan bu müzede muhafaza edilen cilt, İbnü’l-Ezrak el-Fariki’nin Irak, Suriye ve Doğu Anadolu’da yaptığı geniş çaplı seyahatler sırasında kaleme aldığı detaylı gözlemler, tanıştığı önemli şahsiyetler ve gözlemlediği tarihi olaylar hakkında zengin bilgiler içermektedir.

Ancak, söz konusu eserin diğer ciltleri ve nasıl Türkiye’ye getirildiği konusunda yeterli bilgi bulunmamaktadır. Buna rağmen, Arapça olarak yazılmış ve cildin orijinal kopyasına ait olan fotokopiler, şu anda Türk Tarih Kurumu Kütüphanesinin internet sitesinde sergilenerek, araştırmacıların ve ilgililerin erişimine açılmıştır. Bu durum, eserin kültürel ve tarihî değerinin bilinmesi açısından önemli bir kaynaktır.

Türkiye’nin Çabaları ve Resmi Girişimler

İbnü’l-Ezrak el-Fariki’nin eserinin Türkiye’ye kazandırılması amacıyla, Mardin Medreselerini Koruma ve Yaşatma Derneği aktif girişimlerde bulunmaktadır. Dernek Başkanı İbrahim Yüksel yaptığı açıklamada, bu kıymetli kitabın Türkiye’ye iadesi amacıyla çalışmalarını sürdürdüklerini dile getirdi. Yüksel, şunları söyledi:

“İbnü’l-Ezrak el-Fariki, özellikle Hüsamiye Medresesi’nin inşasında ve burada kurulan ilk kütüphane ile Artuklu Devleti’nin resmi şehitlik alanlarının oluşturulmasında önemli rol oynamıştır. Kendisi tarafından kaleme alınmış olan ve toplam 3 ciltlik tarih kitabının ilk cildi, şu an British Museum’da bulunuyor. Bu nedenle, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Bakanlık nezdinde girişimlerimizi başlattık. İngiltere’deki British Museum ile iletişime geçilerek, eserin iadesi sağlanmaya çalışılıyor. Ayrıca, Ankara’da Mardinli birçok siyasetçi ve bürokrat da bu konunun takipçisi durumundadır. En kısa sürede, bu kıymetli eserlerin ülkemize kazandırılmasını umut ediyoruz.”

Yüksel, sadece bu eserler değil, aynı zamanda yaklaşık 1,5 milyon el yazması ve tarihi kitabın de Türkiye’ye kazandırılması yönünde çalışmaların devam ettiğine dikkat çekti. O dönemde, Selahaddin Eyyubi’nin Mısır’a götürerek yeni bir medeniyet kurduğu süreçte, Mardin medreselerinden çıkan bu el yazması eserlerin, dünya kültür mirası açısından büyük öneme sahip olduğu vurgulandı.

Gelecek Umutlar ve Kültürel Mirasın Korunması

Dernek ve yetkililerin ortak amacı, bu tarihi eserlerin en kısa zamanda Türkiye’ye getirilerek, hem kültürel mirasımızın korunması hem de uluslararası alanda tanıtılmasıdır. Eski eserlerin iadesi, sadece maddi bir mesele değil, aynı zamanda tarih bilincimizi ve kültürel kimliğimizi güçlendiren önemli bir adımdır. Bu bağlamda, tüm ilgili kurumlar ve uzmanlar, bu değerli eserlerin ülkemize kazandırılması için yoğun çaba sarf etmektedir.

Sonuç olarak, bu girişimler sayesinde, hem Mardin’in hem de Türkiye’nin tarihî ve kültürel zenginlikleriyle daha da parlayacağına inanılmaktadır. Bu kıymetli eserlerin, en kısa sürede ülkemize kazandırılmasıyla, geçmişimize olan saygımızı ve kültürel mirasımıza sahip çıkma bilincimizi pekiştirecek adımlar atılmış olacaktır.