İBB’nin yurt dışı metro kredilerine ilişkin detaylar ortaya çıktı

İBB’ye yönelik yolsuzluk soruşturması kapsamında, BDDK tarafından hazırlanan raporda, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yurt dışından temin ettiği kredilerin bazı projelerle doğrudan bağlantısı kurulamayan alanlarda kullanıldığının tespit edildiği belirtildi. Soruşturmada, tutuklanıp görevden uzaklaştırılan Ekrem İmamoğlu’nun da aralarında bulunduğu şüpheliler hakkında “suç örgütü yöneticisi olmak”, “suç örgütüne üye olmak”, “irtikap”, “rüşvet”, “nitelikli dolandırıcılık”, “kişisel verileri hukuka aykırı ele geçirmek” ve “ihaleye fesat karıştırmak” suçlarından soruşturma yürütülüyor.

BDDK raporunda, 2019’dan itibaren İBB tarafından raylı sistemler için yurt dışından temin edilen kredilerin hangi amaçlara aktarıldığı ve hangi kişiler ile kurumlara yönlendirildiğinin inceleneceği ifade edildi. Rapora göre, 2019–bugün dönemde İBB hesaplarına yurt dışından toplam 66 milyar lira para girişi kaydedildi; bu meblağın yaklaşık 18,1 milyar lirası, doğrudan firmalara ve kişilere ait hesaplara aktarıldı.

Yurt dışından temin edilen fonların 38,6 milyar liralık kısmının projeyle doğrudan ilgili olmayan alanlarda kullanıldığı tespit edilirken, kalan tutarın ise şu şekilde dağıldığı belirtildi: 20,1 milyar lira yurt dışı finansal kuruluşlara, 14,5 milyar lira İBB Grubu’nun operasyonel harcamalarında kullanılan havuz hesaplarına, 3,9 milyar lira vergi, SGK, yargı ve icra gibi harcama kalemlerine aktarıldı. Kalan 9,7 milyar lira karşılığı döviz ise hesaplara aktarıldıktan sonra başka para girişleriyle birleşerek muhtelif transferlere konu oldu; bu nedenle bu bölüm için yurt dışı kredi kaynaklı para girişleriyle para çıkışlarının birebir eşleşmesi yapılamadı.

Şüphelilerin hesap hareketleri

Raporda firari şüpheli Murat Gülibrahimoğlu’nun hesaplarına toplam 4,4 milyar lira giriş ve 1,1 milyar lira çıkış yapıldığı belirtildi. Gülibrahimoğlu’nun şirketi Güney Cebeci Madencilik’in İBB iştiraki İSFALT AŞ’de %17 payı olduğu, 2023 yılında ortaklık yapısında değişiklikler meydana geldiği ve bazı ortaklık paylarının zamanla sıfırlandığı kaydedildi. Ayrıca Gülibrahimoğlu’nun diğer grup firması Kuzey İstanbul Gayrimenkul’daki payının 2023’te %39’dan %70’e çıktığı aktarıldı. Raporda Fatih Keleş’in Güney Cebeci Madencilik’te yönetim kurulu üyeliğinin sona ermesine rağmen imza yetkisinin devam ettiği, ayrıca İSFALT’ın grup firmalarından Kuzey Cebeci Madencilik’te de %39 payı bulunduğu belirtildi.

İlgili belgedeki şu noktalar dikkat çekici olarak öne çıktı: Murat Gülibrahimoğlu’nun hesaplarına ardışık olarak toplam 168,6 milyon lira yatırıldığı ve ilk tutarın sahibi olduğu firmaya sermaye avansı olarak gönderilmesinin ardından büyük bölümünün borç iade beyanı ile iade edildiği vurgulandı. Kasayla bağlantılı olarak 11 Kasım 2024’teki işlemler şu şekilde özetlendi: 125 milyon liralik transfer, Kuzey İstanbul Gayri Dan. 50 hisse alım bedeli açıklamasıyla Gülibrahimoğlu’nun hesabına gelen EFT olarak kayıtlara geçti. Ayrıca süreçte Dört Mermer’de Fatih Keleş’in %100 pay sahibi olması ve Fatih Keleş’in İstanbul Büyükşehir Belediyesi Spor Kulübü, Güney Cebeci Madencilik ve Dört Mermer gibi şirketlerde imza yetkisinin bulunması dikkat çekti. Gelen paranın hesaplar arası virman ve grup şirketleri arasında dolaşımı ile 10 günlük bir periyotta yeniden Gülibrahimoğlu hesabına dönmesi, daha sonra Yener Torunler, Adem Başer, Sarp Yalçınkaya, ve diğer hesaplara parçalar halinde gönderilmesi de rapor tarafından tespit edildi.

“Huzur hakkı” diye paraların aktarıldığı değerlendirilen bölümlerde ise Gülibrahimoğlu ile Fatih Keleş’e toplam 284 milyar lira para gönderildiği, Fatih Keleş’in şahsi hesaplarına yatırımlar için ise “huzur hakkı” ifadesinin kullanıldığı vurgulandı. Ayrıca Adem Soytekin’in sahibi olduğu Asoy grubu ve bağlı şirketlerine 2019–2025 arasında İBB grubundan başlıca transferler yapıldığı; özellikle İSTAÇ, İSTON ve KİPTAŞ üzerinden toplam 5,7 milyar liranın aktarıldığı belirtildi.

Rapor, Ocak 2019-Mart 2025 döneminde Asır Çelik’in kurucularından Fatih Keleş’in Asoy İnşaat’a dört parçada toplam 10,2 milyon liranın gönderildiğini, İmamoğlu’nun ortağı olduğu SSB Gayrimenkul’ün Asoy İnşaat’a 2022’de 6,6 milyon lira ve 2025’te 5 milyon lira sağladığını; şüpheli Ertan Yıldız’ın doğrudan pay sahibi olduğu Anatolia Sign İnşaat Reklam San. ve Tic. AŞ. ile Sistem İnşaat Akaryakıt San. ve Tic. AŞ’teki ilişkileri ile hesap hareketlerinin ayrıntılarını ortaya koydu. Anatolia Sign hesabına Ekim 2023’ten itibaren 392 milyon lira girişinin görüldüğü, Sistem Reklam ve Akaryakıt şirketlerinin hesaplarına ise 2019’dan itibaren toplam 16,2 milyon dolar ile 7 milyon euro geldiği kaydedildi.

Bu bilgiler, AA tarafından derlenen rapor ile kamuya yansıtılmış olup soruşturmanın kapsamı ve delil akışı açısından önemli görülüyor.