Gırtlak Kanseri: Belirtiler, Risk Faktörleri ve Tedavi Yaklaşımları
Gırtlak kanseri belirtileri, risk faktörleri ve tedavi yaklaşımlarını kapsamlı ve akıcı bir dille özetleyen bilgilendirici rehber.
Gırtlak kanseri vakalarında son 20 yılda küresel ölçekte belirgin artış olduğu dikkat çekiyor. Yaşlanan nüfus ve sigara–alkol kullanımı başlıca etkenler olarak öne çıkıyor. Özellikle 50 yaşın üzerindeki erkeklerde risk altında olan bu kanser türü, Türkiye’de de son yıllarda gençleşen kanser oranlarıyla gündeme geliyor. Yakın ilişkili olan sigara ve alkol kullanımının artması nedeniyle kadınlarda ve gençlerde riskin de yükseldiği belirtiliyor.
Gırtlak kanseri çoğunlukla ses tellerini içeren bölgede başladığı için erken belirtiler ses değişiklikleri şeklinde ortaya çıkıyor. En erken uyarı işareti olarak iki haftadan uzun süren ses kısıklığı veya sesin kalınlaşması öne çıkıyor. Bu belirtilerle karşılaşıldığında mutlaka bir KBB hekimine başvurulması öneriliyor.
Belirtiler arasındaki diğer daha nadir gözlenen bulgular arasında geçmeyen boğaz ağrısı veya öksürük, yutkunmada güçlük, yiyecek takılmaları, kulak ağrısı ve boyun/boğazda şişlik yer alıyor. Gırtlak kanserinin başlıca risk faktörleri arasında tütün ürünleri ile yoğun alkol kullanımı bulunuyor ve bu iki etken birlikte bulunduğunda risk katlanıyor. Genç yaşlarda ve kadınlarda sigara–alkol kullanımı artış gösterdiği için riskler de artış kaydediyor.
Tanı süreci hastalığın şüphesi halinde biyopsi gerektirir. Biyopsi, kısa süren ve genel anestezi gerektirmeyen bir prosedür olup ağız içinden gırtlak bölgesine ulaşır ve hastayı aynı gün taburcu etmek mümkün olabilir. Bu işlem, kanserin gırtlak içindeki yayılımı hakkında ayrıntılı bilgi verir ve tedavi planını şekillendirir.
Tedavi yaklaşımları hasta özel olarak planlanır ve cerrahi ile radyoterapi yöntemleri arasında tercih yapılarak uygulanır. Erken evrelerde lazer gibi kapalı teknikler kullanılarak ağız içinden müdahale mümkün olabilir; ancak kanserin yayılımı bu yöntemlere uygun değilse açık cerrahi gerekebilir. Cerrahi seçenekler arasında gırtlağın tamamının ya da bir kısmının çıkarılmasını içeren farklı yöntemler bulunur.
Sigara ve alkolün kansere karşı tedavi etkinliğini azaltabileceği unutulmamalıdır. Sigara ve alkol kullanan hastalarda tedavi başarısı düşebilir ve tekrarlama ihtimali artabilir. Bu nedenle tedavi sonrası sık ve dikkatli takip hayati önem taşır. Ayrıca çalışma hayatında sesinin yoğun kullanımını gerektiren meslek gruplarında ses kısıklığı olanların zaman kaybetmeden bir uzmana başvurması erken teşhisi olanaklı kılar.