Ege Denizi’nde Depremler ve Santorini Yanardağı’nın Volkanik Faaliyetleri

Ege Denizi’nde Depremler ve Santorini’nin Volkanik Faaliyetleri

Ege Denizi’nde meydana gelen depremler ve Santorini Adası çevresindeki artan sismik hareketlilik, bölgedeki volkanik faaliyetlerin yeniden gündeme gelmesine yol açtı. AFAD’ın verilerine göre, 28 Ocak’tan bu yana Ege Denizi’nde 570’den fazla deprem kaydedildi. Uzmanlar bu durumu bir “deprem fırtınası” olarak tanımlıyor ve sarsıntıların merkez üssünün Türkiye kıyılarına yaklaşık 140 kilometre mesafede olduğunu belirtiyorlar.

Bu gelişmeler, Santorini Yanardağı’nın yeniden aktif hale gelip gelemeyeceği ve olası bir patlamanın Türkiye’yi nasıl etkileyebileceği sorularını gündeme getiriyor. Milattan önce 1600 yılında tarihin en büyük volkanik patlamalarından biriyle şekillenen Santorini, o zamandan beri aktif bir volkanik alan olarak varlığını sürdürüyor. Ada, son 600 yılda yaklaşık 9 ila 10 kez aktif hale gelmiş olsa da, bu hareketlilik genellikle büyük ölçekli patlamalar yerine lav akıntılarıyla gerçekleşti. Yine de, volkanın tamamen sönmediği ve halen ciddi bir tehdit oluşturabileceği bilim insanları tarafından vurgulanıyor. Volkanın son önemli aktivitesi ise 1956’da meydana gelen ciddi bir deprem ve büyük dalgaların oluşmasına neden olmuştu.

TRTHaber’e konuşan Ankara Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Bülent Kaypak, Santorini’nin volkanik hareketliliği hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu. “Yanardağın patlama ihtimali göz ardı edilmemeli” diyen Kaypak, bölgedeki depremler ve volkanizmanın birbirleriyle bağlantılı olabileceğini ifade etti. “Bir depremle başlayan volkanik aktivite meydana gelebilir ya da volkanizmanın neden olduğu bir deprem aktivitesi oluşabilir” ifadesini kullanan Kaypak, yanardağın patlama ihtimalinin ciddiyetle dikkate alınması gerektiğini belirtti.

Büyük Bir Patlama Olursa Türkiye’ye Etkileri

Büyük ölçekli bir volkanik patlama, bölgedeki sismik hareketliliği artırabilir ve Türkiye kıyılarında hissedilecek depremlere yol açabilir. “Ege kıyılarında tsunami tehlikesi de var” diyen Kaypak, Santorini’deki en büyük depremlerden birinin 1956 yılında 7.6 büyüklüğünde meydana geldiğini hatırlatarak, sadece 13 dakika içinde ikinci bir büyük sarsıntının yaşandığını belirtti. “Bu tür büyük depremler tsunami tehlikesini de beraberinde getirir” diyen Kaypak, 1956’daki depremin ardından 20 metreye varan tsunami dalgalarının oluştuğunu hatırlatıyor. Eğer benzer bir senaryo gerçekleşirse, Ege kıyılarında tsunami dalgalarının görülmesi olasıdır. Ancak bu dalgaların ne kadar güçlü olacağı ve kıyılara nasıl ulaşacağı, volkanik patlamanın şiddetine bağlı olacaktır.

“Kül bulutları Türkiye’ye doğru gelir” ifadesini kullanan Kaypak, büyük bir volkanik patlamanın yaratacağı diğer bir etkiyi ise kül bulutları olarak tanımladı. Volkanik küller, patlamanın gücüne ve rüzgarın yönüne bağlı olarak Türkiye’nin batı bölgelerine kadar ulaşabilir. “Dünyanın dönüş yönünü dikkate aldığımızda, küllerin Yunanistan’a değil, Türkiye’ye doğru hareket etme olasılığı daha yüksek” diyen Kaypak, İzlanda’daki yanardağ patlamasının hava ulaşımını nasıl felç ettiğini hatırlatarak, Santorini’deki benzer bir patlamanın da hava trafiğinde ciddi aksamalara yol açabileceğini ifade etti.

Santorini’nin Türkiye’ye Uzaklığı ve Potansiyel Tehditler

Santorini’nin süper yanardağ kategorisinde olmadığını ancak Volkanik Patlama Endeksi’ne göre 7 seviyesine kadar çıkabilecek bir patlama potansiyeline sahip olduğunu belirtmek önemlidir. Bu, geniş çapta etkiler yaratabilecek bir patlama anlamına geliyor. Santorini’nin Türkiye’nin kıyılarına uzaklığı sadece 170 kilometre olduğu için, büyük bir patlama anında başta Ege Bölgesi olmak üzere geniş bir coğrafyanın etkilenmesi muhtemeldir.

Yunanistan yetkilileri ise şu an için volkanik bir hareketlilik olmadığını vurguluyor. Yunanistan İklim Krizi ve Sivil Koruma Bakanı Vassilis Kikilias, Santorini ve Amorgos yakınlarında meydana gelen 570’den fazla depremin su altı fay hareketlerinden kaynaklandığını ve volkanik faaliyetlerle doğrudan bağlantılı olmadığını belirtti. Ancak bilim insanları, uzun vadede bölgedeki hareketliliğin devam etmesi halinde, Santorini Yanardağı’nın yeniden uyanabileceğini göz ardı etmiyor.

Özetle, Santorini Yanardağı’nın patlama ihtimali düşük görünse de, bu senaryo gerçekleşirse Türkiye kıyılarında deprem, tsunami ve kül bulutları gibi etkilerin hissedilmesi muhtemeldir. Uzmanlar, bölgedeki sismik ve volkanik faaliyetlerin dikkatle izlenmesi gerektiğini vurguluyor.

Kaynak: TRTHaber